Unia Europejska zwiększy wydatki na obronność? Von der Leyen mówi o "specjalnej klauzuli". Jest też deklaracja ws. Ukrainy!

UE musi zwiększyć wydatki na obronność, dlatego zaproponuję klauzulę ucieczki w pakcie stabilności; pozwoli to państwom członkowskim na znaczne zwiększenie inwestycji w obronę - oświadczyła w piątek szefowa Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen.

„Klauzula ucieczki”

Wiele osób w kręgach bezpieczeństwa w Europie było zdezorientowanych, a niektórzy nawet zaniepokojeni komentarzami wygłoszonymi na początku tego tygodnia przez wysokich rangą urzędników USA. Ale musimy być tutaj szczerzy, i musimy unikać oburzenia i krzyku. Jeśli wsłuchamy się w istotę tych uwag, to nie tylko zrozumiemy, skąd pochodzą, ale uznamy, że są pewne uwagi, co do których możemy się zgodzić

— mówiła przewodnicząca KE w wystąpieniu na Monachijskiej Konferencji Bezpieczeństwa.

W środę szef Pentagonu Pete Hegseth poparł w Brukseli pomysł prezydenta USA Donalda Trumpa, by zwiększyć próg wydatków na obronność w NATO do 5 proc.

Zarówno Stany Zjednoczone, jak i Unia Europejska chcą zakończenia rozlewu krwi

— powiedziała. W jej ocenie, by osiągnąć trwały pokój, „Ukraina powinna otrzymać solidne gwarancje bezpieczeństwa”.

Uważam, że jeśli chodzi o bezpieczeństwo europejskie, Europa musi zrobić więcej

— podkreśliła von der Leyen.

Europa musi wnieść więcej do dyskusji i aby to osiągnąć, musimy poszukać wzrostu w europejskich wydatkach na obronę. Dlatego mogę ogłosić, że zaproponuję uruchomienie klauzuli ucieczki dla inwestycji obronnych. Pozwoli to państwom członkowskim na znaczne zwiększenie wydatków na obronę

— oznajmiła szefowa KE.

Klauzula pozwala na poluzowanie zasad nakazujących państwom członkowskim utrzymywać deficyt budżetowy na poziomie poniżej 3 proc. PKB. Uruchomiona została m.in. w trakcie pandemii Covid-19.

Takie odstępstwo pozwoli na to, by państwa wydawały na obronność bez konieczności cięć budżetowych w innych obszarach - tak, aby sprostać wymogom paktu stabilności i wzrostu. Jego elementem jest procedura nadmiernego deficytu. Tą procedurą w ubiegłym roku objęta została m.in. Polska, która zabiegała także o wyłącznie wydatków na obronność z szacowania deficytu.

Jak podkreśliła von der Leyen, użycie klauzuli ucieczki będzie musiało nastąpić w sposób kontrolowany i warunkowy.

Zaproponuję również szerszy pakiet narzędzi szytych na miarę każdego z państw członkowskich, w odniesieniu do obecnego poziomu wydatków na obronę i sytuacji fiskalnej

— zapowiedziała.

Potrzebujemy również europejskiego podejścia w ustalaniu naszych priorytetów inwestycyjnych. Pozwoli to na inwestycje w bardzo potrzebne projekty obronne

— mówiła.

Szefowa KE oceniła, że upadek Ukrainy osłabi zarówno Unię Europejską, jak też USA, zwielokrotniając ich wyzwania na Indo-Pacyfiku i zagrażając wspólnym interesom obu stron.

Aby temu zapobiec, Unia Europejska jest gotowa współpracować z Donaldem Trumpem nad zapewnieniem Ukrainie trwałego pokoju

— zadeklarowała.

Von der Leyen podkreśliła, że ważne jest, żeby pokój ten „został wynegocjowany z pozycji siły”, do ułatwienia czego – jak zauważyła – zobowiązały się już wyraźnie Stany Zjednoczone. Polityczka przyznała jednak, że także Władimir Putin musi pokazać, że chce zakończenia wojny i porzucił ambicje zniszczenia Ukrainy.

Szefowa KE oceniła, że UE musi przestawić swój sposób myślenia na myślenie kryzysowe.

Jeśli Europa jest zmuszona do działania, jest w stanie przenosić góry. Pokazaliśmy to, zdobywając szczepionki ratujące życie, radząc sobie z kryzysem energetycznym i przekazując bezprecedensowe wsparcie Ukrainie

— przypomniała.

Jak zaznaczyła, Europa dokonała historycznego przełomu, dostarczając Ukrainie rekordowe 134 mld euro wsparcia militarnego i finansowego, uniezależniając się od rosyjskiego gazu i nakładając na Rosję sankcje, które mocno uderzyły w rosyjską gospodarkę.

kk/PAP