Przedstawiciele Rosji, Ukrainy, Turcji i ONZ podpiszą w piątek w Stambule umowę, która ma odblokować eksport ukraińskiego zboża przez porty Morza Czarnego - powiadomiło w czwartek biuro tureckiego prezydenta Recepa Tayyipa Erdogana.

Podczas ceremonii podpisania wypracowanego pod auspicjami ONZ porozumienia obecny będzie sekretarz generalny tej organizacji Antonio Guterres, stronę turecką będzie reprezentował prezydent Erdogan - dodano w komunikacie. Nie przedstawiono dalszych szczegółów.

Ukraina i Rosja są jednymi z największych na świecie producentów i eksporterów zbóż. Po rosyjskiej inwazji na Ukrainę 24 lutego, eksport przez czarnomorskie porty tego kraju został zablokowany. W ukraińskich magazynach zalegają miliony ton zboża. Rosyjska blokada ukraińskiego eksportu przyczyniła się do wzrostu cen żywności na światowych rynkach i - zdaniem organizacji międzynarodowych - może doprowadzić do niedoborów żywności w wielu krajach Afryki i Bliskiego Wschodu.

ONZ i Turcja od dwóch miesięcy pracowały nad zawarciem „całościowego” porozumienia z Kijowem i Moskwą, które pozwoliłoby na wznowienie eksportu ukraińskiego zboża przez Morze Czarne i ułatwienie transportu zboża i nawozów z Rosji - przypomina agencja Reutera.

W zeszłym tygodniu w Stambule odbyły się pierwsze rozmowy dotyczące umowy. Władze tureckie przekazały po nich, że strony zgodziły się w sprawie ogólnych zapisów porozumienia, które zostanie skonkretyzowane i spisane podczas kolejnego spotkania w tym tygodniu.

Szczegóły porozumienia

Szczegóły mają dotyczyć m.in. udziału ukraińskich jednostek w eskortowaniu statków ze zbożem wchodzących i wychodzących do zaminowanych obecnie portów, zgody Rosji na zawieszenie broni podczas ruchu tych jednostek oraz roli Turcji i ONZ w przeprowadzaniu kontroli na statkach tak, by rozwiać rosyjskie obawy o przemyt broni - pisze Reuters. Porozumienie zakłada także utworzenie w Stambule centrum koordynacyjnego, w którym reprezentowane byłyby wszystkie strony.

Biuro prasowe Guterresa potwierdziło w czwartek, że jeszcze tego samego dnia wieczorem sekretarz generalny ma przybyć do Stambułu.

Dotychczas Moskwa odrzucała swoją odpowiedzialność za zaostrzanie światowego kryzysu żywnościowego tłumacząc, że zmniejszenie przez nią eksportu zbóż i nawozów jest spowodowane nałożonymi na nią przez Zachód sankcjami - przypomina Reuters. Kraje zachodnie argumentowały, że z sankcji zwolnione są produkty spożywcze i żywność.

Chociaż rosyjskie produkty (spożywcze - PAP) nie są dotknięte sankcjami, istnieją blokady dotyczące transportu morskiego, ubezpieczeń i bankowości. USA i Unia Europejska zobowiązały się do zniesienia tych barier

— mówił w czwartek w wywiadzie telewizyjnym turecki minister spraw zagranicznych Mevlut Cavusoglu.

Kiedy uda nam się rozwiązać te sprawy, otwarty zostanie nie tylko eksport zbóż i oleju słonecznikowego z Ukrainy, ale i towarów z Rosji

— zaznaczył szef tureckiej dyplomacji.

kk/PAP