Prezydent Andrzej Duda przybył na Litwę, gdzie weźmie udział w uroczystym otwarciu gazowego interkonektora Polska-Litwa. To symboliczna odpowiedź obu państw na rosyjskie szantaże gazowe - powiedział szef prezydenckiego Biura Polityki Międzynarodowej Jakub Kumoch.

CZYTAJ RÓWNIEŻ: PKN Orlen utrzyma stabilne zaopatrzenie w ropę! Dotyczy to nie tylko Polski. Koncern wesprze całą Europę Środkowo-Wschodnią

Wizyta rozpocznie się - zgodnie z harmonogramem – przed południem czasu lokalnego od powitania prezydenta Dudy przez prezydenta Litwy Gitanasa Nausedę w miejscowości Jauniunai.

Prezydenci Polski i Litwy - razem z prezydentem Łotwy Egilsem Levitsem oraz unijną komisarz ds. energii Kadri Simson - wezmą udział w uroczystym otwarciu gazowego interkonektora Polska-Litwa. Na uroczystość zaproszeni zostali ponadto ministrowie ds. energii państw bałtyckich i Polski oraz szefowie realizujących projekt operatorów systemów przesyłowych gazu - litewskiego Amber Grid i polskiego Gaz-Systemu.

Następnie zaplanowano spotkanie prezydentów Polski, Litwy i Łotwy oraz komisarz UE ds. energii z mediami.

Jest to niemal symboliczna odpowiedź Polski i Litwy na rosyjskie szantaże gazowe. Oba kraje latami przestrzegały Europę przed uzależnieniem się od rosyjskich surowców, oba należą do największych przyjaciół Ukrainy w UE i NATO

— powiedział PAP Kumoch.

Również szef Biura Bezpieczeństwa Narodowego Paweł Soloch podkreślił, że przewodnią myślą wizyty na Litwie jest bezpieczeństwo energetyczne. Wskazywał, że otwarcie interkonektora gazowego wpisuje się w szerszy kontekst polsko-litewskiej współpracy strategicznej.

Szef BBN zwracał także uwagę, że Polska i Litwa prowadzą identyczną politykę wobec rosyjskiej agresji na Ukrainę.

Mamy podobne postrzeganie kwestii bezpieczeństwa, wyrażające się w wysokości wydatków na cele obronne – my wydajemy 3 proc. PKB, Litwa – 2,5 proc.

— dodał.

Podczas wizyty prezydent Duda odwiedzi też Wilno, gdzie m.in. złoży kwiaty przy mauzoleum Matki i Serca Syna (gdzie spoczywa Maria z Billewiczów Piłsudska i serce jej syna Józefa Piłsudskiego) oraz w Kaplicy Powstańców Styczniowych na Cmentarzu na Rossie.

Relacje z Litwą mają dla prezydenta Dudy szczególne znaczenie, ponieważ w czasie swoich rządów zarówno on jak i prezydent Nauseda otworzyli nowy rozdział w stosunkach. Symbolem tej epoki jest między innymi wystąpienie prezydenta w parlamencie Litwy częściowo wygłoszone po litewsku oraz podpis prezydenta Nausedy pod ustawą o pisowni polskich nazwisk

— powiedział Kumoch.

Szef BPM podkreślił, że oba kraje zaangażowały się również w pomoc Ukrainie, a ich prezydenci dwukrotnie razem odwiedzali Kijów; obaj też w ciągu ostatnich miesięcy spotykali się wielokrotnie.

Gazociąg GIPL o długości 508 km, który łączy gazowe systemy przesyłowe Polski i Litwy, został uruchomiony 1 maja. Uroczyste otwarcie gazociągu na Litwie odbędzie się w czwartek.

Pełną przepustowość gazociąg ma osiągnąć w październiku tego roku. Od 1 maja do 30 września techniczna przepustowość w kierunku Litwy wyniesie w przeliczeniu 2 mld m sześc. rocznie, a w kierunku Polski - ok. 1,9 mld m sześc. gazu rocznie. Docelowo gazociąg będzie miał zdolność przesyłową rzędu 2,5 mld m sześc. rocznie w kierunku Litwy i 2 mld m sześc. w kierunku Polski.

Amber Grid podkreśla, że budowa interkonektora jest największą inwestycją w rozwój litewskiego systemu przesyłowego gazu od czasu uzyskania niepodległości. Całkowita wartość projektu wynosi około 500 mln euro, około 60 proc. środków na jego realizację pochodzi z Komisji Europejskiej. W finansowaniu uczestniczyli też łotewscy i estońscy operatorzy systemów przesyłowych gazu.

Współpraca w dziedzinie bezpieczeństwa

Wątkiem przewodnim wizyty prezydenta Andrzeja Dudy na Litwie będzie bezpieczeństwo energetyczne, wpisuje się to w szerszy kontekst ścisłej i strategicznej współpracy politycznej, zwłaszcza w ostatnim okresie w dziedzinie bezpieczeństwa - powiedział szef BBN Paweł Soloch.

Prezydent Andrzej Duda udaje się w czwartek na Litwę, gdzie weźmie udział w uroczystym otwarciu gazowego interkonektora Polska-Litwa.

Soloch pytany w czwartek na briefingu prasowym o to, czego ta wizyta prezydenta na Litwie będzie dotyczyła, odparł, że wątkiem przewodnim wizyty jest otwarcie interkonektora gazowego między Polską a Litwą.

Połączenie sieci przesyłowych Polski i Litwy, ale nie tylko, bo siłą rzeczy będą w tym systemie uczestniczyć też pozostałe kraje bałtyckie

— powiedział szef BBN.

Myślą przewodnią jest bezpieczeństwo energetyczne, wspólna inwestycja, ale to wpisuje się w szerszy kontekst ścisłej i strategicznej współpracy politycznej, zwłaszcza w ostatnim okresie w dziedzinie bezpieczeństwa

— zaznaczył Soloch.

Szef BBN pytany był też o rozwój relacji bilateralnych między Polską a Litwą w kontekście tego, co się dzieje obecnie na Ukrainie.

Tak jak powiedziałem, dzisiaj wątkiem przewodnim będzie przede wszystkim współpraca gospodarcza, która ma wymiar związany z bezpieczeństwem, ale równolegle teraz odbywają się ćwiczenia Sojuszu Północnoatlantyckiego zarówno w Polsce, jak i na Litwie. Ścisła współpraca wojskowa. Ona się wpisuje w szerszy kontekst regionalny

— powiedział Soloch.

Zwracał też uwagę na częsty osobisty kontakt między prezydentami Polski i Litwy.

Obaj prezydenci współpracują ze sobą na co dzień w każdym wymiarze, w różnych dziedzinach

— podkreślił Soloch.

mly/PAP