Prezydent weźmie udział szczycie państw B9 i nordyckich w Wilnie. "To miejsce do rozmowy o konieczności zwiększania wydatków na obronność"

Prezydent Andrzej Duda wraz z liderami państw B9 oraz nordyckich w poniedziałek weźmie udział w szczycie poświęconym m.in. wzmacnianiu obronności wschodniej flanki w Wilnie. „To miejsce do rozmowy o konieczności zwiększania wydatków na obronność” - powiedział PAP prezydencki minister Wojciech Kolarski.

Szczyt w Wilnie, którego gospodarzem jest prezydent Litwy Gitanas Nauseda, odbędzie się w najbliższy poniedziałek w wileńskim pałacu Wielkich Książąt Litewskich. W spotkaniu wezmą udział liderzy z krajów bałtyckich - Litwy, Łotwy i Estonii, nordyckich - Szwecji, Finlandii, Danii, Norwegii i Islandii, a także Bukaresztańskiej Dziewiątki, czyli inicjatywy łączącej państwa wschodniej flanki NATO. Poza krajami bałtyckimi i Polską są to: Czechy, Słowacja, Węgry, Rumunia i Bułgaria.

Wśród gości szczytu będzie także sekretarz generalny NATO Mark Rutte i prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski. Polskę będzie reprezentował prezydent Andrzej Duda, który wraz z małżonką Agatą Kornhauser-Dudą uda się do Wilna już w niedzielę wieczorem.

Spotkanie w Wilnie jest formą przygotowań do zbliżającego się szczytu NATO, zaplanowanym na ostatni tydzień czerwca w niderlandzkiej Hadze. Jak zapowiadają organizatorzy, najważniejszymi tematami rozmów będzie wzmacnianie bezpieczeństwa i obronności wschodniej flanki NATO, a także dalsze wsparcie broniącej się przed Rosją Ukrainy.

Szef prezydenckiego Biura Polityki Międzynarodowej Wojciech Kolarski podkreślił w rozmowie z PAP, że kluczowym tematem rozmów będzie zwiększanie wydatków państw NATO na obronność.

Dla prezydenta Dudy to oczywiście kolejna okazja do przedstawienia inicjatywy - z którą wystąpił oficjalnie do sekretarza generalnego NATO, a następnie o której poinformował wszystkich przywódców krajów Sojuszu Północnoatlantyckiego - by każde państwo NATO wydawało na obronność minimum 3 proc. PKB

— wskazał.

Na szczycie będzie obecny sekretarz generalny NATO, będą także reprezentowane kraje skandynawskie. Jest to więc formuła szersza niż tradycyjne spotkania Bukaresztańskiej Dziewiątki. To będzie doskonałe miejsce do rozmowy o konieczności zwiększania wydatków na obronność

— mówił Kolarski.

Jak zaznaczył, „nikt nie wie lepiej niż Polska i kraje naszego regionu o tym, że jest taka konieczność”.

Nikt nie zna lepiej imperialnej polityki Rosji i jej konsekwencji

— dodał minister.

Ten głos z naszej strony bardzo mocny, i z całą pewnością ten głos wybrzmi, będzie płynął również z tego szczytu

— powiedział. Pytany, czy w planach jest np. przyjęcie wspólnej deklaracji, w której uczestniczące w szczycie państwa zadeklarują zwiększanie wydatków na obronność do określonego pułapu i zaapelują o to do pozostałych sojuszników Kolarski powiedział, że trwają rozmowy w tej kwestii.

Szef BPM dodał, że stałym tematem rozmów B9 jest również trwająca rosyjska agresja na Ukrainę i wsparcie Ukrainy.

Również tak będzie i tutaj

— powiedział. Jak wskazał, najprawdopodobniej na marginesie szczytu w Wilnie dojdzie do rozmowy prezydenta Dudy i prezydenta Zełenskiego.

Po poniedziałkowym szczycie Andrzej Duda we wtorek odbędzie szereg bilateralnych spotkań z litewskimi liderami, w tym prezydentem Nausedą i premierem Gintautasem Paluckasem; w planach jest też spotkanie z mieszkającymi na Wileńszczyźnie Polakami.

Kolarski stwierdził, że spotkanie Dudy i Nausedy to „będzie rozmowa podsumowująca dekadę współpracy polsko-litewskiej, wieloletnią i bardzo intensywną współpracę z prezydentem Nausedą”. Jak powiedział, będzie to „pożegnalna” kończącego niedługo kadencję prezydenta wizyta - analogiczna do innych, które odbywał w ostatnich miesiącach w krajach, z których liderami blisko współpracował.

Według szefa BPM, okres współpracy prezydentów Dudy i Nausedy „przejdzie do historii przejdzie jako czas wyjątkowy, kiedy relacje polsko-litewskie został skierowane na zupełnie nowe tory”. Jak ocenił, prezydent Nauseda - który sprawuje urząd od 2019 roku - był najprawdopodobniej tym zagranicznym przywódcą, z którym prezydent Duda spotykał się i rozmawiał najczęściej.

Wśród najważniejszych obszarów rozwoju relacji Kolarski wskazał kwestie infrastrukturalne i energetyczne - jak budowę interkonektorów gazowych czy tras Rail Baltica i Via Baltica łączących oba kraje, jak również kwestie historyczne, łączące oba narody.

W tym kontekście wskazał m.in. na wspólne upamiętnianie powstańców styczniowych, w tym Konstantego Kalinowskiego i gen. Zygmunta Sierakowskiego, których szczątki zostały odnalezione i w 2019 roku uroczyście pochowane na cmentarzu na wileńskiej Rossie.

Bukaresztańska Dziewiątka to nieformalna platforma współpracy krajów wschodniej flanki NATO (Polski, Litwy, Łotwy, Estonii, Czech, Słowacji, Węgier, Rumunii, Bułgarii), utworzona w 2015 r. w Bukareszcie z inicjatywy prezydentów Polski i Rumunii, Andrzeja Dudy i Klausa Iohannisa.

tkwl/PAP