Przedstawiona przez Polskę podczas szczytu klimatycznego COP 24 w Katowicach zasada Just Transition – sprawiedliwej transformacji energetycznej – jest dziś uznana i szanowana na świecie – mówił w poniedziałek w Gliwicach prezydent Andrzej Duda. Podkreślał, że najważniejszy w transformacji jest człowiek i jego potrzeby.

Prezydent uczestniczył w zorganizowanej w Gliwicach akademii barbórkowej Jastrzębskiej Spółki Węglowej (JSW), obchodzącej w tym roku jubileusz 30-lecia. Podczas uroczystości chwilą ciszy uczczono pamięć górników, którzy zginęli w tym roku przy pracy w kopalniach, m.in. Staszic-Wujek i Sobieski.

Do tego ostatniego wypadku, w którym zginęło czterech górników, nawiązał Andrzej Duda, który przed przyjazdem do Gliwic odwiedził kopalnię Sobieski. Prezydent przypomniał też ubiegłoroczne katastrofy w należących do JSW kopalniach Zofiówka i Pniówek. Dopiero kilka tygodni temu na powierzchnię wydobyto ciała ostatnich ofiar tragedii w Pniówku.

Taki jest los; taki jest też element wielkiego etosu tej pracy, tego trudu górniczego, tej górniczej służby dla Polski, ale przede wszystkim dla reszty społeczeństwa. Bo rzeczywiście jest tak, że dla społeczeństwa państwo pracujecie

— powiedział górnikom prezydent. Przypomniał, że JSW produkuje szczególny węgiel – koksowy, potrzebny do wytwarzania stali.

Węgiel koksowy, który jest niezbędny w procesie wytopu stali, jest surowcem strategicznym znanym przez Komisję Europejską. Można śmiało powiedzieć, że dopóki jest, pewnie będzie wydobywany zawsze, bo jest niezbędny tylko nam w Polsce, nie tylko w Europie, do produkcji stali - zwłaszcza tej najlepszej, najbardziej wysokogatunkowej - ale jest potrzebny na całym świecie

— zauważył Duda, dziękując górnikom za ich pracę.

Dziękuję wam za to codzienne zjeżdżanie na dół, za to codzienne podejmowanie ryzyka, za to codzienne pożegnanie w domu z najbliższymi, którzy po tych strasznych wypadkach, które przeżyła wasza społeczność, tak mocno wiedzą, co ta praca oznacza, i że górnik może ze swojej szychty nie wrócić do domu

— zauważył prezydent.

Ofiary katastrof

Wskazał, iż ofiary katastrof w jastrzębskich kopalniach to często sąsiedzi i znajomi mieszkańców Jastrzębia.

Dziękuję wam za tę służbę z całego serca w imieniu Rzeczypospolitej, w imieniu całego naszego społeczeństwa. Ona jest niezbędna. Dziękuję wam ogromnie, że podjęliście decyzję, by ten trudny zawód wybrać, bardzo często idąc za tradycją rodzinną, i dziękuję wam że ją kontynuujecie. Jest ona ogromnie, ogromnie ważna. Każda służba górnicza jest niezwykle istotna. Gdyby nie była ważna, nie trzeba byłoby wykonywać tej trudnej pracy, przede wszystkim niezwykle ciężkiej

— mówił Andrzej Duda.

Dodał, że tak jak węgiel koksowy jest potrzebny do produkcji stali, tak węgiel energetyczny jest potrzebny w elektrociepłowniach, przemyśle energetycznym, do opalania gospodarstw domowych, w przemyśle chemicznym i wielu innych dziedzinach życia.

Dzisiaj bardzo wiele mówi się o odchodzeniu od węgla, o dekarbonizacji. My także realizujemy ten proces, który w efekcie prowadzi w istocie do unowocześnienia gospodarki, do opracowania nowych technologii. To jest bardzo silny trend dzisiaj, przede wszystkim w UE, ale także i na świecie

— wskazał Andrzej Duda.

Nawiązując do swojej niedawnej wizyty na szczycie klimatycznym COP 28 w Dubaju, prezydent podkreślił, że wielu przywódców nawiązywało tam do zasady Just Transition – sprawiedliwej transformacji, przedstawionej przez Polskę podczas szczytu w Katowicach w 2018 roku.

Zasada sprawiedliwej transformacji - transformacji takiej, która uszanuje człowieka, jego potrzeby życia, jego pracę, jego potrzebę zachowania poziomu życia, jego naturalną potrzebę szukania dla siebie coraz lepszych dróg życiowych, i która pozwoli w godny sposób przejść od gospodarki węglowej do gospodarki energooszczędnej, do zielonej energetyki - jest w tej chwili na świecie uznana i szanowana

— zapewnił Duda.

CZYTAJ RÓWNIEŻ: Prezydent spotkał się z ratownikami z Kopalni Sobieski: To szczególna i smutna Barbórka. Trzeba zadbać o najbliższych zmarłych górników

Transformacja energetyczna

Wskazał, iż sprawiedliwa transformacja ukierunkowana jest na człowieka.

Chcę was zapewnić, że wszędzie tam gdzie jestem, na arenie międzynarodowej, są i zawsze będą reprezentowane wasze interesy. Nie tylko wasze interesy jako górników, jako przedstawicieli tej szczególnej branży, nie tylko jako tych, którzy ciężko pracują, którzy są pracownikami Rzeczypospolitej Polskiej, ale także po prostu jako jej obywateli, jako synów naszej ojczyzny

— powiedział Duda.

Przypomniał, że do końca jego prezydentury pozostało 20 miesięcy.

Nikt nie wie, co nam jest sądzone i nikt nie wie, jakie w przyszłości zadania jeszcze będziemy wykonywali. Ale ja wiem jedno: że jeżeli przyjdzie mi jeszcze wykonywać takie zadania, które będą związane z misją państwową także jako byłemu prezydentowi Rzeczypospolitej, to możecie być pewni, że z myślą o was będę je realizował najlepiej jak umiem zawsze

— mówił Duda.

List do uczestników piątkowej uroczystości barbórkowej JSW przesłał premier Mateusz Morawiecki, zwracając uwagę na znaczenie obchodów tradycyjnej Barbórki jako znaku przynależności do górniczej wspólnoty, łączącej wszystkich pracowników branży wydobywczej.

Uroczystości barbórkowe są świadectwem siły i piękna wielowiekowej tradycji, współtworzą tożsamość górniczego stanu. Przekazywany przez pokolenia etos górniczej pracy jest skarbnicą wartości - aktualnych, mimo zmieniających się warunków społecznych i gospodarczych

— napisał szef rządu.

Podziękował wszystkim górnikom za ich pracę i poświęcenie oraz składając barbórkowe życzenia.

Morawiecki ocenił, że „Barbórka, nazywana też świętem braci górniczej, to prawdziwa perła naszej narodowej kultury”.

To wielkie święto górników i ich najbliższych, pracowników zaplecza przemysłu wydobywczego oraz nadzoru górniczego

— napisał.

Barbórka to szczególny dzień; dzień poświęcony tylko wam i wykonywanej przez was profesji. Tylko wy wiecie jak trudne i odpowiedzialne jest zajęcie, którym trudnicie się często z pokolenia na pokolenie. Wierzę, że jest ono źródłem dumy, a przynależność do wspaniałej wspólnoty górniczego stanu łączy wasz los ze wszystkimi wykonującymi tę potrzebną społeczną misję

— wskazał premier Morawiecki.

Minister aktywów państwowych Marzena Małek oceniła, że JSW jest filarem polskiej gospodarki.

To dzięki wam suwerenność energetyczna naszego kraju jest bezpieczna. Polski rząd zawsze będzie dbał o górników w naszym kraju. Ostatnie lata pokazały – w obliczu kryzysu energetycznego, wojny na Ukrainie - że surowce naturalne, węgiel, to suwerenność

— powiedziała.

Sprzeciwiliśmy się dyrektywie metanowej i zawsze będziemy się sprzeciwiać zapisom przeciwnym naszemu górnictwu

— zapewniła szefowa MAP.

Prezes JSW Tomasz Cudny w swoim wystąpieniu zwrócił uwagę, że jastrzębska spółka jest największym w Europie producentem węgla koksowego, niezbędnego do produkcji stali.

Bez węgla koksowego nie będzie stali, która jest kręgosłupem dzisiejszej nowoczesnej gospodarki

— powiedział.

Przypomniał, że ze względu na swoje znaczenie dla produkcji stali węgiel koksowy jest wpisany listę surowców krytycznych Unii Europejskiej.

Ambitne plany gospodarki niskoemisyjnej nie spełnią się, jeżeli nie dostarczymy surowca do produkcji surówki. Zielona transformacja zaczyna się bardzo głęboko, prawie tysiąc metrów pod ziemią

— mówił Tomasz Cudny, deklarując, iż JSW inwestuje w ludzi, w bezpieczeństwo oraz w rozwój.

Prezes JSW poinformował, że w tym roku kopalnie JSW wydobyły dotąd ponad 13,5 mln ton węgla, a w ramach robót przygotowawczych wydrążono ponad 75 km nowych wyrobisk chodnikowych. Tomasz Cudny złożył załodze JSW barbórkowe życzenia.

Jesteście sercem naszej spółki, a wasza ciężka praca jest filarem naszego sukcesu

— podkreślił.

Grupa kapitałowa Jastrzębskiej Spółki Węglowej zatrudnia ok. 30 tys. pracowników w czterech kopalniach (Budryk, Borynia-Zofiówka-Bzie, Knurów-Szczygłowice i Pniówek) i trzech koksowniach (Przyjaźń, Jadwiga i Radlin) oraz licznych spółkach zależnych. W samej JSW pracuje ponad 21 tys. osób.

W tym roku Jastrzębska Spółka Węglowa obchodziła swoje 30-lecie. Jako jedyna z siedmiu powołanych w 1993 roku spółek węglowych przetrwała pod taką samą nazwą, ze zbliżonym, choć znacznie rozwiniętym i udoskonalonym, profilem produkcji opartym na węglu koksowym.

CZYTAJ RÓWNIEŻ: Prezydent podziękował górnikom za „trud, który służy całemu narodowi”. „Nie sposób jednak radośnie świętować w cieniu tragedii”

mly/PAP