Ju i Mała trafiają na Rakowiecką jesienią 1947 jako niebezpieczni dla nowego ustroju konspiratorzy i szpiedzy. Zakończenie wojny przynosi im więzienie i kolejne prześladowania tym razem ze strony przedstawicieli własnego narodu, służących nowej komunistycznej władzy. Jerzy Śmiechowski, potomek powstańców i syn oficera AK oraz Wiesława Pajdak, łączniczka w powstaniu, córka adwokata i ministra w rządzie Polskiego Państwa Podziemnego trafiają na Rakowiecką do cel, które dzieli cienka ściana. Mają po 25 lat i wierzą, że wolność, o którą tak dzielnie walczyli będzie im dane jeszcze oglądać, choć to niełatwe, z zasądzonym wyrokiem śmierci. W warszawskiej katowni zaczyna rozwijać się uczucie, które z każdym dniem pozwala im się lepiej poznać. Dziś trudno w to uwierzyć, ale dzięki wystukiwanym na ścianie wiadomościom, przesyłanym za pomocą stworzonego przez więźniów języka, Mała i Ju odnajdują w sobie przyjaciół, powierników, ukochanych, mimo tego, że żadne z nich nie wie jak wyglądają. Po oświadczynach również przez ścianę postanawiają się pobrać, tym bardziej, że wyrok Jerzego, dzięki amnestii dobiega końca. Przygotowany naprędce ślub zostaje zorganizowany w więzieniu w Grudziądzu 9 kwietnia 1953 roku i jest pierwszą okazją do spotkania się Ju i Małej na żywo. Po niespełna miesiącu, 3 maja Wiesia również wychodzi na wolność i dołącza do męża. Razem przeżywają 55 lat.

Ta piękna i nieprawdopodobna historia została już wielokrotnie opisana. Dziś może i powinna stać się bliska młodemu pokoleniu, dzięki sztuce pt. „Przez ścianę”, która, jak informują organizatorzy, jest historią „heroicznej walki o drugiego człowieka, podjętej w warunkach upodlenia, o miłości, która potrafi wszystko znieść i o pięknych ludziach, którzy nie pozwolili zdeptać swojej godności”.

Na pomysł spektaklu wpadł jego reżyser, Leszek Zdun, który dzięki współpracy z IPN oraz Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL stworzył świetny spektakl. O oprawę muzyczną zadbał Paweł Odrobina, a scenografię stworzyła Aleksandra Reda. Wydarzenie spotkało się z tak dużym zainteresowaniem wiosną, że biuro wydarzeń artystycznych IPN postanowiło przygotować we wrześniu dodatkowe pokazy. Dzięki kreacjom aktorskim MAGDALENY KRYLIK i KSAWEREGO SZLENKIERA mamy okazję wejść w okrutny świat śmierci, w którym rozkwitła i zwyciężyła najpiękniejsza miłość.

Instytut Pamięci Narodowej oraz Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL zapraszają na dwanaście wrześniowych pokazów spektaklu Przez ścianę, które odbędą się w dniach 7, 12, 13, 23, 24 oraz 25 września o godz. 18.00 i 20.00 w budynku muzeum przy ul. Rakowieckiej 37 w Warszawie. Bezpłatne wejściówki można rezerwować pod adresem: [email protected]