Czy jeden z utraconych przed wiekami skarbów polskiego dziedzictwa narodowego może wkrótce wrócić do kraju? Szansę na odzyskanie przez Polskę tzw. Statutu Łaskiego, czyli ważnego dokumentu będącego częścią historycznego prawodawstwa, dostrzega szwedzki polityk delegat do OBWE Björn Söder.

Björn Söder, szwedzki parlamentarzysta skierował do tamtejszej minister spraw zagranicznych wniosek o zwrócenie Polsce wpisanego na listę UNESCO „Statutu Łaskiego”.

„Statut Łaskiego” ma dla Polaków szczególne znaczenie

— pisze Björn Söder w piśmie do szefowej szwedzkiego MSZ Ann Linde.

Zachowały się tylko dwie kopie tego dokumentu. Jedna z nich znajduje się w Archiwum Akt Dawnych w Warszawie, druga w wyniku grabieży trafiła do Szwecji w XVII wieku

— podkreśla parlamentarzysta.

Jak zaznacza Björn Söder, „Polacy już wcześniej domagali się od Szwecji zwrotu zrabowanych skarbów narodowej kultury i historii. Szwecja ma jednak bardzo restrykcyjny stosunek do przekazywania łupów wojennych ich dawnych właścicielom i tego typu decyzje zdarzają się sporadycznie. Söder widzi jednak pretekst do oddania Polakom bezcennego zabytku.

W związku z troską Polski o szwedzkie bezpieczeństwo i szybką ratyfikacją przez polski parlament wniosku o członkostwo Szwecji w NATO, chciałbym zadać pani minister następujące pytanie: „Czy MSZ mogłoby rozważyć okazanie dobrej woli i podjąć inicjatywę zwrotu „Statutu Łaskiego” Polsce, uwzględniając zarówno znaczenie tego dokumentu dla Polaków, jak i ich działania na rzecz bezpieczeństwa naszego kraju”?

— pyta Söder.

„Statut Łaskiego” to dokument będący spisem wszystkich statutów, przywilejów szlacheckich, konstytucji sejmowych, praw miejskich, przywilejów i unii międzynarodowych obowiązujących w Królestwie Polskim. Został opracowany przez kanclerza wielkiego koronnego prymasa Jana Łaskiego na zlecenie króla i sejmu. Uchwalony w 1505 i wydrukowany w 1506 w drukarni Jana Hallera w Krakowie Statut przyczynił się do ujednolicenia systemu prawnego i zwiększenia centralizacji państwowej, a także upowszechnienia znajomości prawa wśród szlachty.

Inicjator starań o zwrot Polsce bezcennego dokumentu jest członkiem partii Szwedzcy Demokraci i delegatem do OBWE. Ze strony Polski w pracach Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie uczestniczą m.in. Barbara Bartuś, Radosław Fogiel, Joanna Lichocka i Grzegorz Bierecki.

Pełna treść zapytania dostępna jest pod tym odnośnikiem.