Budowa, rozbudowa i remonty bibliotek w całej Polsce są istotnym elementem Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa - przypomniał wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński podczas rozstrzygnięcia konkursu „Infrastruktura bibliotek 2021-2025”.

W Miejskiej Bibliotece Publicznej w Milanówku (Mazowieckie) odbyła się w poniedziałek konferencja prezentująca wyniki II naboru programu dotacyjnego „Infrastruktura bibliotek 2021-2025” w ramach Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa 2.0.

Gliński przypomniał, że istotnym elementem Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa na lata 2021-25 jest infrastruktura bibliotek, czyli dopłaty do budowy i rozbudowy, remontów generalnych bibliotek gminnych i instytucji kultury w całej Polsce, które mają wydzielone biblioteki publiczne. „Dzięki temu udało się nam w poprzednim okresie zrealizować w całej Polsce ponad dwieście inwestycji tego typu” – przypomniał. „Biblioteki przeszły do XXI wieku, bo to są często modernizacje z prawdziwego zdarzenia” - podkreślił.

Szef MKiDN poinformował, że II transza programu „Infrastruktura bibliotek 2021-2025” została rozdysponowana.

„Tu w Milanówku budujemy nową bibliotekę, jeśli chodzi o dofinansowanie z programu Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa” - wyjaśnił. Jak dodał, tego rodzaju realizacji będzie w całej Polsce w tym roku, „łącznie z odwołaniami”, ponad 50.

Przypomniał, że finansowanie w ramach tego programu pochodzi zarówno z budżetu centralnego oraz wkładu samorządów.

„Cały pomysł polega na tym, żebyśmy się inspirowali i wspólnie budowali infrastrukturę dla polskiej kultury. Bardzo się cieszymy, że państwo jest obecne w obszarze tych inwestycji. Myślę, że w kolejnych pięciu latach tych inwestycji będzie znacznie więcej” – powiedział Piotr Gliński.

Dyrektor Instytutu Książki Dariusz Jaworski wyjaśnił, że kierowana przez niego instytucja jako jedna z instytucji kultury jest operatorem II priorytetu programu, czyli związanego infrastrukturą bibliotek. Wskazał, że ostatnie badanie czytelnictwa pokazało jak dewastująca była pandemia oraz, że wrócił już stan z 2019 r.

„Spadek wynikał z faktu zamknięcia bibliotek. Badania skutków budowania, remontowania, wyposażania na nowo bibliotek, pokazało natomiast, że o średnio o 9 proc. rośnie korzystanie z bibliotek” – dodał. Zaznaczył, że moment otwarcia bibliotek, które otrzymały wsparcie z Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa pokazuje, jak „wielką kulturotwórczą rolę te biblioteki spełniają”.

„23 maja 2022 to ważna data dla naszego miasta” - ocenił Piotr Remiszewski, burmistrz Milanówka. „Naprawdę nasza współpraca z MKiDN jest na bardzo wysokim poziomie, to nie pierwszy projekt dofinansowany z tego kierunku” – wyjaśnił.

Dyrektor Miejskiej Biblioteki Publicznej w Milanówku Elżbieta Abramczuk-Kalinowska podkreśliła, że Narodowy Program Rozwoju Czytelnictwa jest ogromnym wparciem dla bibliotek.

„Chciałabym zaznaczyć, że biblioteki to trzecie miejsce po domu i pracy. To przestrzenie, które aktywizują społeczność lokalną. Oprócz księgozbiorów, jakie są w bibliotekach, czyli naszego zasobu narodowego, te przestrzenie spełniają ważne funkcje”

— powiedziała.

„Naszym marzeniem było zbudowanie nowoczesnej biblioteki” - wyjaśniła. „Warto marzyć, bo marzenia się spełniają. Tego dowodem jest przyznanie dotacji dla Miejskiej Biblioteki Publicznej w Milanówku” – podkreśliła.

Program „Infrastruktura bibliotek 2021-2025” jest elementem Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa 2.0 – wieloletniego programu rządowego na lata 2021-25, w ramach którego realizowane są różne formy wsparcia i promocji czytelnictwa w Polsce. W bieżącej, drugiej, edycji w procedurze konkursowej złożonych zostało ponad 100 wniosków. Łączna wartość oczekiwanego wsparcia wyniosła ponad 150 mln zł. Dotacje uzyskało 47 placówek. Dzięki temu możliwa będzie m.in. budowa bibliotek: w Orzeszu ii Świerklańcu (Śląskie), Henrykowie (Dolnośląskie), Redzie (Pomorskie), Buku (Wielkopolskie), modernizacja zabytkowej siedziby Biblioteki Publicznej Gminy Kozienice (Mazowieckie), modernizacja budynku Książnicy Cieszyńskiej, a także budowa biblioteki w Milanówku. Dofinansowania, zgodnie z regulaminem, zostały przyznane w kwotach od 500 tys. zł do 2 mln 250 tys. zł. Pozostałą część, wynoszącą minimum 30 proc. inwestycji, zapewnia samorząd. W ramach programu realizowanych jest już 30 zadań, które otrzymały wsparcie na ponad 43 mln zł w zeszłorocznym pierwszym naborze.

Spośród beneficjentów w bieżącej procedurze konkursowej aż 20 bibliotek otrzymało dodatkowe punkty za zabytkowy charakter obiektu (w tym 14 budynków zabytkowych oraz 6 budynków znajdujących się w obszarze wpisanym do rejestru zabytków, ewidencji zabytków lub strefie objętej ochroną konserwatorską lub na terenie parku krajobrazowego). To efekt zmian wprowadzonych do NPRCz 2.0, które poszerzyły i zróżnicowały kategorie wnioskodawców uprawnionych do uzyskania dodatkowych punktów za zabytkowy charakter obiektu.

Poprzednia odsłona programu „Infrastruktura Bibliotek 2016-2020”, objęła działania prowadzone łącznie w 220 obiektach bibliotecznych. W placówkach będących jej beneficjentami zanotowano ponad 9-procentowy wzrost liczby użytkowników.

Narodowy Program Rozwoju Czytelnictwa 2.0 - „Infrastruktura bibliotek 2021-2025” to największy i jeden z najważniejszych programów wieloletnich Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Jest realizowany we współpracy z Ministerstwem Edukacji i Nauki, Biblioteką Narodową, Instytutem Książki oraz Narodowym Centrum Kultury. W ramach NPRCZ 2.0 ponad miliard złotych zostanie przeznaczony na różne formy wsparcia i promocji czytelnictwa w Polsce.

NPRCz 2.0 obejmuje cztery priorytetowe obszary wsparcia: Priorytet 1 - Poprawa oferty bibliotek publicznych; Priorytet 2 - Inwestycja w infrastrukturę bibliotek publicznych; Priorytet 3 - Zakup nowości wydawniczych do placówek wychowania przedszkolnego, bibliotek szkolnych i pedagogicznych; Priorytet 4 - Program dotacyjny dla bibliotek, promocja czytelnictwa.

„Infrastruktura bibliotek 2021-2025” stanowi element Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa i jest drugą edycją tego programu, o dużo większym budżecie. W poprzedniej edycji, w latach 2016-2020, na dofinansowania przeznaczono 170 000 000 zł – obecnie budżet wynosi 228 500 000 zł. Ponadto podniesiony został próg minimalnego i maksymalnego dofinansowania.

Za koordynację priorytetu „Infrastruktura bibliotek 2021-2025” odpowiada Instytut Książki. To kontynuacja i rozwinięcie dwóch priorytetów realizowanych w latach 2011-2015: Priorytetu „Biblioteka+. Infrastruktura bibliotek” oraz Priorytetu 2 NPRCz - „Infrastruktura bibliotek 2016-2020”.

Celem priorytetu „Infrastruktura bibliotek 2021-2025” jest wzmocnienie potencjału i roli bibliotek publicznych poprzez: dostosowanie infrastruktury gminnych bibliotek publicznych do współczesnych standardów; stworzenie warunków do rozwijania kompetencji społecznych i kulturowych mieszkańców, w tym szczególnie dążenie do wzrostu ich kompetencji czytelniczych; zwiększenie atrakcyjności usług bibliotecznych poprzez odpowiednią aranżację przestrzeni i wyposażenie bibliotek.

W ramach priorytetu można się ubiegać dofinansowanie przedsięwzięć polegających na budowie, przebudowie, rekonstrukcji, adaptacji lub modernizacji obiektu bibliotecznego wraz z jego wyposażeniem.

PAP