Rozpoczął się XII Zjazd Gnieźnieński. Listy do uczestników skierowali papież i prezydent Nawrocki. "Pokój jest nieodłącznym bratem wolności"

Pod hasłem „Odwaga pokoju. Chrześcijanie razem dla przyszłości Europy” rozpoczął się w czwartek XII Zjazd Gnieźnieński. W liście do uczestników papież Leon XIV napisał, że „nie każda polaryzacja i przemoc prowadzą do konfliktów zbrojnych, ale każda może zakończyć się kryzysem na różnych poziomach”.

Tegoroczny Zjazd wpisuje się w tegoroczne jubileusze i obchody: Jubileuszowy Rok Święty „Pielgrzymi nadziei”, 1000-lecie koronacji Bolesława Chrobrego w katedrze gnieźnieńskiej oraz 1025-lecie I Zjazdu Gnieźnieńskiego i metropolii gnieźnieńskiej. W rozpoczętej w czwartek edycji wydarzenia weźmie udział ponad 1 tys. uczestników, w tym 40 prelegentów z całego świata, którzy mają podzielić się swoimi doświadczeniami i praktycznymi sposobami rozwiązywania konfliktów.

„Nieodzowne jest rozeznanie źródeł podziałów”

Podczas czwartkowej inauguracji Zjazdu odczytano przesłanie papieża Leona XIV skierowane do uczestników. W swoim liście zaznaczył on, iż tematyka kongresu dotyczy niezwykle aktualnych problemów Europy i świata, jakimi są polaryzacja i przemoc, prowadzące do wojen.

Dyskusja na ten temat ma jednak sens jedynie wtedy, gdy nie sprowadza się do wskazywania skutków tych zjawisk, ale prowadzi do odnalezienia przyczyn i zaproponowania skutecznych rozwiązań. Nie każda polaryzacja i przemoc prowadzą do konfliktów zbrojnych, ale każda może zakończyć się kryzysem na różnych poziomach

— napisał papież.

Leon XIV wskazał także, że nie można utrwalać, czy pogłębiać podziałów, gdyż „może to prowadzić do powtórzenia błędów przodków”.

Należy je jednak odważnie przezwyciężać - w prawdzie, sprawiedliwości i ewangelicznej miłości. Zachowując pamięć historyczną i słuchając się wzajemnie, poprzez autentyczny dialog, proces przebaczenia i pojednania, nawet długotrwały i bolesny. Nieodzowne jest rozeznanie źródeł podziałów, często bardzo trudnych do wyeliminowania, zwłaszcza, jeśli mają charakter strukturalny, wynikają z partykularnych, a wręcz egoistycznych interesów, uprzedzeń czy osobistych urazów i ambicji. To są podstawy dla edukacji i wysiłków na rzecz pokoju

— napisał papież.

Wyraził przy tym pogląd, że narzędziem pokoju i dialogu jest społeczna nauka Kościoła.

„Nie będzie pokoju, jeżeli nie będzie jedności”

W swoim wystąpieniu do zebranych prymas Polski, metropolita gnieźnieński abp Wojciech Polak przypomniał, że w tym roku przypada 1000 rocznica koronacji w Gnieźnie pierwszych polskich monarchów. Wskazał przy tym, że koronacje te nie byłyby możliwe, gdyby nie poprzedzające je wydarzenia, takie jak właśnie Zjazd Gnieźnieński z 1000 r.

Zjazd Gnieźnieński roku tysięcznego był bowiem doniosłym wydarzeniem, w którym realizowało się marzenie cesarza Ottona III o Europie, która będzie wspólnotą ducha. Podzielił się tym marzeniem z księciem Bolesławem, którego tutaj w 1000 r. obdarzył tytułem amicus et cooperator imperatoris - przyjaciel i współpracownik cesarza. Wspierał ottonową koncepcję, wzmacniał w ten sposób również pozycję Polski w Europie

— powiedział prymas.

Jak dodał, realizacja marzenia Ottona III szybko napotkała na trudności.

Ale idea, która wtedy przyświecała władcom Europy, dziś także pozostaje aktualna. Nie będzie pokoju, jeżeli nie będzie jedności. Nie będzie jedności w Europie, jeżeli nie będzie ona wspólnotą ducha

— powiedział metropolita gnieźnieński.

Dodał przy tym, że wobec współczesnych wyzwań pokój „to nie jest jedynie brak wojny, czy też stała równowaga pomiędzy wrogimi siłami”.

Przywołując katolicką naukę społeczną powiedział, że pokój będący celem współżycia społecznego „jest nade wszystko wartością i obowiązkiem powszechnym, opartym na intelektualnym i moralnym porządku społecznym, który ma swoje korzenie w Bogu”.

List prezydent Karola Nawrockiego

Sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta RP Wojciech Kolarski odczytał list Karola Nawrockiego skierowany do uczestników Zjazdu. W piśmie tym polityk wyraził opinię, że gnieźnieńskie spotkanie księcia Bolesława Chrobrego i cesarza Ottona III było fundamentalnym wydarzeniem „w dziejach państwa polskiego i europejskiej Christianitas”.

Odnosząc się do hasła tegorocznego zjazdu - „Odwaga pokoju. Chrześcijanie razem dla przyszłości Europy” - prezydent przypomniał o toczącej się wojnie obronnej Ukrainy zaatakowanej przez Rosję. Polityk przytoczył też m.in. średniowieczne rozważania na temat pojęcia „wojny sprawiedliwej”. Przypomniał również, że obecnie na całym świecie toczy się około 50 konfliktów zbrojnych, czyli najwięcej od czasu zakończenia II wojny światowej. Przytoczył także słowa papieża, św. Jana Pawła II dotyczące pokoju opartego na prawdzie oraz zbudowanego według nakazów sprawiedliwości.

Musimy zawsze pamiętać, że pokój jest nieodłącznym bratem wolności

— zaznaczył.

Wolność i sprawiedliwość to także kluczowe aspekty, które zdecydują o powodzeniu obecnych dążeń do przywrócenia pokoju na Ukrainie, a także o trwałości tego pokoju. Nie będzie on możliwy bez zagwarantowania państwu ukraińskiemu niepodległości i prawa Ukraińców do decydowania o swojej przynależności do świata Zachodu i struktur euroatlantyckich. Pomijające to propozycje pokojowe będą tylko różnymi wariantami kapitulacji przed przemocą

— napisał prezydent.

Organizatorzy tegorocznego zjazdu przygotowali ponad 100 warsztatów, a także wydarzenia kulturalne i spotkania modlitewne, w tym czwartkową modlitwę ekumeniczną o pokój. XII Zjazd Gnieźnieński potrwa do niedzieli.

kk/PAP