„Papież Franciszek przyjął rezygnację abpa Wiktora Skworca z posługi metropolity katowickiego i mianował jego następcą dotychczasowego koadiutora katowickiego abpa Józefa Adriana Galbasa” – ogłosiła w środę nuncjatura apostolska w Polsce. Abp Skworc złożył rezygnację na ręce Ojca Świętego po ukończeniu w maju 75 lat. Był metropolitą katowickim przez 12 lat. Ingres nowego metropolity do katowickiej katedry zaplanowano na 17 czerwca.

Komunikat Nuncjatury

Ojciec Święty Franciszek przyjął rezygnację arcybiskupa Wiktora Skworca z posługi arcybiskupa metropolity katowickiego. Następcą na urzędzie arcybiskupa metropolity katowickiego zostaje tym samym dotychczasowy koadiutor diecezji, ksiądz arcybiskup Adrian Józef Galbas

— czytamy w komunikacie przekazanym w środę PAP.

„Chciałbym razem z wami budować Kościół, do którego każdy jest zaproszony…”

Chciałbym razem z wami budować tu, na Górnym Śląsku, Kościół, do którego każdy jest zaproszony i w którym każdy znajdzie swoje miejsce

— napisał w pierwszym oficjalnym słowie do wiernych nowy metropolita katowicki abp Adrian Galbas. Zauważył, że jego powołanie nastąpiło w dniu, kiedy Kościół obchodzi święto Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny. Jak tłumaczył, jest to „święto wyjścia”, kiedy Maryja „wyrusza w niełatwą drogę, by opowiedzieć innym o wielkich dziełach, jakich doświadczyła; by opowiedzieć o Bogu, którego poznała i którego kocha, ale także by posłuchać o tym, jak Bóg działa w życiu innych”.

Ta scena jest obrazem Kościoła. To Kościół synodalny; Kościół, który wychodzi i idzie; który nieustannie jest w drodze. Kościół spotkania. Taki Kościół chciałbym razem z Wami budować tu, na Górnym Śląsku. Na moim Śląsku. Kościół, do którego każdy jest zaproszony i w którym każdy znajdzie swoje miejsce. Kościół, który jest skoncentrowany na Chrystusie i chce Go głosić

— napisał nowy metropolita katowicki.

„… Kościół, który nie zamyka czy przymyka oczu na problemy”

Kościół, który nie zamyka ani nawet nie przymyka oczu na problemy, ale też nie pozwoli, aby one go sparaliżowały i zatrzymały w misji głoszenia Dobrej Nowiny. Kościół, który – mocą łaski Bożej – wciąż się odbudowuje i odnawia, który uparcie pragnie większej doskonałości i do niej dąży

— kontynuował arcybiskup, zapraszając wszystkich – duchownych i świeckich – do wspólnej wędrówki.

Chodźcie ze mną! Pozwólcie mi iść z Wami! Idźmy razem! Świat potrzebuje dziś słyszeć, a jeszcze bardziej widzieć, wielkie dzieła, których dokonuje w nas Bóg” – czytamy w przesłaniu abp. Galbasa.

Nowy metropolita przyznał, że choć jako koadiutor niby mógł przygotować się do czekającej go posługi arcybiskupa katowickiego, to jednak „bardzo boi się tej drogi”. Przytoczył słowa dyrektorium o pasterskiej posłudze biskupów Apostolorum successores, wskazując, że oddają one obecny stan jego ducha.

„Biskup uznaje kruchość swoich możliwości, lecz nie traci ducha”

Urząd pasterski biskupa, to znaczy jego zwyczajna i codzienna troska o trzodę (…), jest bez wątpienia zadaniem bardzo trudnym, zwłaszcza w obecnych czasach. Biskup z pokorną mądrością uznaje kruchość swoich możliwości, lecz bynajmniej nie traci ducha. Wie Komu zaufał (…); jest pewny, że chodzi tu o sprawy samego Boga, +który pragnie, by wszyscy ludzie zostali zbawieni i doszli do poznania prawdy+; ufa, że wszystko może w Tym, który go umacnia (…) i dlatego podtrzymuje go nieugięta nadzieja, że jego trud bez względu na to, jaki by był, nie jest daremny przed Panem (…). Pan Jezus nieustannie towarzyszy swojemu Kościołowi i jego sługom, zwłaszcza biskupom, którym powierzył kierowanie Kościołem; wraz z tym urzędem daje on łaskę, wraz z brzemieniem dodaje sił

— zacytował kościelny dokument abp Galbas.

Nowy metropolita wyraził serdeczne podziękowania dla swojego poprzednika abp. Wiktora Skworca za jego dwunastoletnie przewodzenie Kościołowi na Górnym Śląsku. „Dziękuję za jego szczere zaangażowanie w sprawy ludzi i społeczeństwa, za oddanie, za wiele dobrych i ponadczasowych pomysłów i dzieł” – napisał, zapraszając wszystkich na swój ingres do katowickiej katedry 17 czerwca o 11.00.

Prośba o modlitwę za nowego metropolitę

Módlcie się za mnie, a ja obiecuję modlitwę za Was i w Waszych intencjach. Wspierajmy się w drodze, która jest przed nami

— zakończył abp Galbas, powierzając siebie i wiernych „opiece Najświętszej Maryi Panny, Pani z Piekar i z Pszowa, oraz naszych Patronów: św. Jacka, błogosławionych śląskich męczenników: ks. Jana Machy, ks. Józefa Czempiela i ks. Emila Szramka, a także św. Józefa, przemożnego Opiekuna Kościoła”.

Życzenia przewodniczącego KEP

Bycia odważnym, wytrwałym, przekonującym i nieustannie zdolnym do oddawania swojego życia prorokiem, świadkiem i sługą nadziei zakorzenionej w Chrystusie życzył nowemu metropolicie katowickiemu w imieniu Konferencji Episkopatu Polski jej prewodniczacy abp Stanisław Gądecki.

Cytując słowa posynodalnej adhortacji apostolskiej „Pastores gregis” papieża Jana Pawła II, abp Gądecki zwrócił uwagę, że zadaniem biskupa jest bycie „prorokiem, świadkiem i sługą tej nadziei przede wszystkim tam, gdzie silniejsza jest presja kultury immanentystycznej, spychającej na margines każde otwarcie na transcendencję”.

Zwrócił uwagę, że „tam, gdzie brak nadziei, sama wiara podawana jest w wątpliwość”.

Zanik tej cnoty pociąga za sobą również osłabienie miłości

— ostrzegł abp Gądecki.

Życzył abp. Galbasowi, aby w pełnieniu posługi pasterskiej był „odważnym, wytrwałym, przekonującym i nieustannie zdolnym do oddawania swojego życia prorokiem, świadkiem i sługą nadziei zakorzenionej w Jezusie Chrystusie”.

Niech własne doświadczenie obecności i bliskości Boga na życiowych drogach (…), stanie się źródłem siły i niegasnącej nadziei w wykonywaniu niełatwej posługi biskupa diecezjalnego, dla dobra wiecznego i doczesnego ludu Bożego szlachetnej archidiecezji katowickiej

— napisał abp Gądecki.

Przewodniczący KEP zawierzył tkaże nowego metropolitę opiece Matki Bożej Piekarskiej.

Abp Adrian Józef Galbas

Urodził się 26 stycznia 1968 r. w Bytomiu. W 1987 r. został przyjęty do Stowarzyszenia Apostolstwa Katolickiego Księży Pallotynów. Studiował w pallotyńskim Wyższe Seminarium Duchowne Stowarzyszenia Apostolstwa Katolickiego w Ołtarzewie. Śluby wieczyste złożył 8 września 1993 roku w Zakopanem, a 7 maja 1994 r. w Ołtarzewie przyjął święcenia kapłańskie.

Pracował jako wikariusz w parafii św. Michała Archanioła w Łodzi. W latach 1995–1998 studiował teologię pastoralną na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, w tym czasie studiował również w Wyższej Szkole Komunikowania Społecznego i Dziennikarstwa przy KUL.

W latach 1998-2002 pełnił funkcję prefekta alumnów w Wyższym Seminarium Duchownym w Ołtarzewie, a od 2002 r. do 2005 r. radcy w Zarządzie Prowincji Zwiastowania Pańskiego SAC.

W 2003 r. został proboszczem parafii św. Wawrzyńca w Poznaniu i był nim do 2011 r. Jednocześnie od 2008 do 2011 r. pełnił po raz kolejny funkcję radcy w Zarządzie Prowincji Zwiastowania Pańskiego SAC w Poznaniu.

12 grudnia 2019 r. papież Franciszek mianował go biskupem pomocniczym diecezji ełckiej, ze stolicą tytularną Naisso. Sakrę biskupią przyjął 11 stycznia 2020 r. w katedrze św. Wojciecha w Ełku z rąk biskupa ełckiego Jerzego Mazura. Jego zawołaniem biskupim są słowa „Pax Christi” (Pokój Chrystusa).

W diecezji ełckiej pełnił m.in. funkcje wikariusza generalnego, przewodniczącego komisji ds. architektury i sztuki, moderatora kurii biskupiej oraz odpowiedzialnego za formację stałą kapłanów z młodszych roczników święceń.

W Konferencji Episkopatu Polski jest przewodniczącym Rady ds. Apostolstwa Świeckich, członkiem Zespołu przy Delegacie KEP ds. Duszpasterstwa Emigracji Polskiej. Pełnił również funkcję koordynatora trwającego w Kościele w Polsce synodu o synodalności „Komunia, uczestnictwo i misja”.

W lipcu 2021 r. archidiecezja krakowska poinformowała o wynikach postępowania przeprowadzonego przez Watykan, które miało zbadać sygnalizowane zaniedbania dokonane przez abpa Wiktora Skworca, jako biskupa tarnowskiego, w sprawach wykorzystania seksualnego popełnionego wobec osób małoletnich przez dwóch kapłanów tej diecezji. W następstwie postępowania abp Skworc złożył rezygnację z członkostwa w Radzie Stałej Konferencji Episkopatu Polski i z funkcji przewodniczącego Komisji ds. Duszpasterstwa KEP. Zobowiązał się też wesprzeć finansowo – z prywatnych środków – związane ze sprawami wykorzystania seksualnego wydatki diecezji tarnowskiej.

Abp Skworc opublikował wówczas oświadczenie, w którym zaznaczył, że wyniki dochodzenia Stolicy Apostolskiej przyjmuje z pokorą. Przyznał, że w przypadku dwóch spraw dotyczących molestowania seksualnego osób małoletnich podległych jego jurysdykcji doszło do zaniedbań.

Stolica Apostolska zdecydowała, że abp Skworc nadal będzie pełnił obowiązki metropolity katowickiego, ten jednak poprosił Stolicę Apostolską o wyznaczenie arcybiskupa koadiutora, co oznacza funkcję biskupa pomocniczego z prawem następstwa na stolicę biskupią z chwilą zakończenia posługi przez obecnego metropolitę. Koadiutorem tym został 4 grudnia 2021 r. abp Adrian Galbas.

28 maja 2023 r. abp Skworc w liście wystosowanym do wiernych z okazji uroczystości Zesłania Ducha Świętego poinformował o swojej rezygnacji.

Abp Wiktor Skworc

Urodził się 19 maja 1948 r. w Rudzie Śląskiej. W 1973 r. ukończył studia filozoficzno-teologiczne w Wyższym Śląskim Seminarium Duchownym. Jako diakon był duszpasterzem polskiej młodzieży pracującej w Dreźnie i w Lipsku (NRD). Po przyjęciu 19 kwietnia 1973 r. święceń kapłańskich pracował nadal za granicą, skąd został odwołany w sierpniu tegoż roku i mianowany wikariuszem parafii św. Apostołów Piotra i Pawła w Katowicach.

W latach 1975-1980 był sekretarzem i kapelanem biskupa Bednorza. W 1980 r. powierzono mu funkcję kanclerza kurii diecezjalnej w Katowicach. Koordynował m.in. sprawy budownictwa i był jednym z głównych organizatorów wizyty Jana Pawła II w Katowicach w 1983 r.

W okresie stanu wojennego wraz innymi i brał udział w działalności Biskupiego Komitetu Pomocy Więźniom i Internowanym, organizując pomoc dla internowanych i więzionych oraz ich rodzin. W latach 80. był mediatorem w sporach między strajkującymi i pracodawcami.

W 1992 r. został przez papieża Jana Pawła II mianowany wikariuszem generalnym i ekonomem archidiecezji katowickiej.

13 grudnia 1997 r. papież Jan Paweł II mianował ks. Skworca biskupem tarnowskim. Do najważniejszych dokonań Skworca jako biskupa tarnowskiego zalicza się m.in. utworzenie wokół „Ołtarza Papieskiego” Diecezjalnego Centrum Pielgrzymowania im. Jana Pawła II i budowę w Tarnowie klauzurowego Klasztoru Sióstr Karmelitanek.

29 października 2011 r. został mianowany przez papieża Benedykta XVI metropolitą katowickim.

Od 2016 do 2021 r. pełnił funkcję przewodniczącego Komisji Duszpasterstwa Konferencji Episkopatu Polski.

W 2006 r. okazało się, że z dokumentów w katowickim oddziale IPN-u, wynika, że w 1979 r. Służba Bezpieczeństwa PRL zarejestrowała Skworca jako tajnego współpracownika o pseudonimie „Dąbrowski”. Z zachowanych wpisów funkcjonariuszy SB wynika, że rozmowy z nim „nie spełniły oczekiwań oraz nadziei, jakie mieli, nawiązując z nim kontakt”. Wyrejestrowano go w 1989 r.

Abp Skworc osobiście poprosił o zbadanie zawartości swojej teczki. W wywiadzie dla „Gościa Niedzielnego” powiedział: „Trzeba się zmierzyć z własnym życiorysem. Bo życiorys każdego duchownego, a zwłaszcza biskupa, powinien być przezroczysty”.

W słowie pasterskim, napisanym po publikacji „Gościa Niedzielnego” bp Skworc oświadczył, że jego sumienia nie obciąża grzech przeciwko Kościołowi i przeciw człowiekowi. Podkreślił, że nigdy nie wyrażał zgody na współpracę, a określenie go jako TW było aktem jednostronnym, dokonanym bez jego wiedzy.

rdm/PAP