9 listopada mija kolejna rocznica Nocy Kryształowej - pogromu Żydów w Niemczech. „Teraz pamięć o tym wydarzeniu jest ważniejsza, niż kiedykolwiek. 85 lat po nocy pogromu strach powraca” – opisuje portal „Bild”, przytaczając słowa ostatnich żyjących świadków haniebnych wydarzeń z 9 listopada 1938 roku.

Jestem bardzo zmartwiona. Wtedy też zaczęło się niepozornie

— stwierdziła ocalała z Holokaustu 102-letnia Margot Friedlaender, podkreślając w rozmowie z dziennikiem swój niepokój w związku ze wzmagającą się nienawiścią do Żydów w Niemczech.

„Stacja ZDF najwyraźniej stchórzyła”

Fundacja Friedlaender sama przejęła organizację uroczystej premiery telewizyjnego filmu dokumentalnego o pogromie.

Krótko przed tym wydarzeniem stacja ZDF „najwyraźniej stchórzyła, zapewne ze względów bezpieczeństwa, czego jednak nadawca nie chciał potwierdzić

— dodał „Bild”.

Jak stwierdził „Bild”, w Niemczech „panuje obecnie przerażająca atmosfera”.

85 lat po pogromie Nocy Kryształowej szkoły żydowskie muszą być chronione, a na sklepach są malowane antysemickie napisy. W październiku sprawcy próbowali podpalić synagogę w Berlinie

— wylicza „Bild”, pytając, czy w takich warunkach należy obawiać się powrotu do tamtych czasów.

I tak, i nie

— stwierdził Josef Schuster, prezes Centralnej Rady Żydów.

Systematyczny antysemityzm

Jak wyjaśnił, o ile podpalenie synagogi jest „traumą historyczną”, to wydarzenia z 1938 roku były systematycznym programem, kierowanym przez władze państwowe – o czym dziś w Niemczech „nie ma nawet mowy”.

„Bild” dotarł do dwóch świadków tamtych wydarzeń, mieszkających obecnie w Izraelu George’a Shafi (92 lat) i Waltera Binghama (100 lat).

Mieli oni odpowiednio 7 i 15 lat, kiedy „nazistowskie oddziały bandytów mordowały na ulicach

— wyjaśnił „Bild”.

George Shafi dorastał w berlińskiej dzielnicy Schoeneberg, i do dziś pamięta poranek po nocy pogromu.

Mama powiedziała mi, że nie pójdę dziś do szkoły. Przez trzy dni nie pozwalali mi wychodzić z domu

— wspomina mężczyzna.

Kiedy ponownie pozwolono mu wyjść, pierwszą rzeczą jaką ujrzał był napis, wymalowany na pobliskim sklepie papierniczym wielkimi literami: „Ten sklep należy do żydowskiej świni, która poślubiła chrześcijańską niemiecką świnię”.

Życie Shafiego uratował wyjazd do Wielkiej Brytanii z transportem dzieci. Jego matka zginęła w Auschwitz.

Walter Bingham w 1938 roku mieszkał z rodziną w Mannheim. Widział pożar synagogi.

Strażacy tam stali i po prostu pozwolili na to, żeby spłonęła. Jednocześnie dbali tylko o to, aby nie zapaliły się budynki nieżydowskie

— powiedział Bingham.

Obydwaj mężczyźni przyznali, że podróżując w tamtym czasie po Niemczech unikali mówienia po hebrajsku, ponieważ było to zbyt niebezpieczne

— podkreślił „Bild”.

CZYTAJ TEŻ:

— Ocalały z Holokaustu ostrzega Brytyjczyków: Żyjemy teraz w 1938 roku. Żydzi w Europie odczuwają taki sam strach

— Prezydent dla „Israel Hayom”: Nazizm narodził się w Niemczech. Tam są korzenie Holokaustu, Auschwitz–Birkenau to był obóz niemiecki

pn/PAP