Herbert, Kelus, Nowakowski - pisarze niezłomni wobec reżimu komunistycznego - pisarze, którzy nieustannie zmagali się z cenzurą i byli pod stałą kontrolą władz komunistycznych, a także tajnej policji, nie pozostali obojętni wobec rzeczywistości, lecz aktywnie uczestniczyli w procesie poszerzania swobód.(…) Wraz z wprowadzeniem stanu wojennego 13 grudnia 1981 r. literaci, tak jak i cały naród, zostali spacyfikowani

- pisze o polskich twórcach Cecylia Kuta na łamach nowego numeru miesięcznika „wSieci Historii”.

W opublikowanym w 1979 r. na łamach drugoobiegowego pisma literackiego „Zapis” „Traktacie o  gnidach” Piotr Wierzbicki podzielił twórców na trzy kategorie: „czerwonych” – zaangażowanych ideowo po stronie władzy, „gęgaczy” – opozycjonistów, oraz „gnidy”. Stwierdzał, iż „właściwością gnidy jest to, że ona, służąc czerwonym, jest w głębi duszy biała, kontrrewolucyjna, przedwojenna, reakcyjna, prozachodnia, wroga"

– pisze autorka.

Rozróżnienie dokonane przez Wierzbickiego nie straciło na swej aktualności w kolejnych latach. Grono twórców, którzy od połowy lat 70. tworzyli kulturę niezależną i angażowali się w działania po stronie opozycji, było zróżnicowane. Należeli do niego m.in. tacy pisarze, jak: Tomasz Burek, Zbigniew Herbert, Jan Krzysztof Kelus, Stefan Kisielewski, Jarosław Markiewicz, Jerzy Narbutt, Kazimierz Orłoś, Jarosław Marek Rymkiewicz, Marek Nowakowski, o których można powiedzieć, że byli niezależni od zawsze

– wyjaśnia Cecylia Kuta.

Wskazując na działalność litertów-opozycjonistów, publicystka stwierdza:

Jedni pisarze byli internowani, inni nieśli im pomoc, ale byli też tacy, którzy kolaborowali z komunistami i posłusznie realizowali zadania mające na celu zdyskredytowanie literackiej opozycji przed społeczeństwem. Pierwszy z poparciem dla stanu wojennego wystąpił 15 grudnia 1981 r. na ekranach reżimowej telewizji pisarz Wojciech Żukrowski. Wkrótce dołączyli do niego m.in. Jan Dobraczyński, Ryszard Danecki, Henryk Gaworski, Jerzy Grzymkowski, Tadeusz Hołuj, Waldemar Kotowicz, Kazimierz Kowalski…

Więcej o polskich pisarzach w latach 80. w najnowszym numerze „wSieci Historii”, w sprzedaży od 21 listopada br., także w formie e-wydania oraz w nowych, wygodnych formatach EPUB, MOBI i PDF, które idealnie dopasowują się do urządzeń takich jak telefony, tablety i czytniki e-booków. Szczegóły na stronie wSieci.pl