Polski Instytut Katolicki "Sursum Corda" w Gdańsku zainaugurował swoją działalność. Grono ekspertów z dziedziny prawa, filozofii i socjologii zebrało się wspólnie, by walczyć o konstytucyjne prawa polskich katolików. Stworzony przez Grzegorza Biereckiego Instytut będzie służyć obronie chrześcijańskich wartości w życiu społecznym. Dziś na Uniwersytecie Kard. Stefana Wyszyńskiego miała miejsce pierwsza naukowa konferencja prawnicza dotycząca "Ochrony uczuć religijnych w Polsce".

Czym jest obraza uczuć religijnych? Gdzie są granice wolności słowa czy wolności artystycznej? Jak możemy się bronić przed rosnącym stale procederem naruszania uczuć religijnych i coraz bardziej obecnym w przestrzeni publicznej bluźnierstwem? Na te i podobne pytania odpowiadali uczestnicy konferencji. W dyskusji udział wzięli wybitni przedstawiciele polskiego świata prawniczego: Ks. prof. Piotr Stanisz, Prof. Stanisław Czepita, prezes adwokat Kazimierz Smoliński. Dyskusję po referatach prowadził senator prof. Henryk Cioch.

Konferencję otworzył ks. abp prof. Andrzej Dzięga, który przybył w zastępstwie arcybiskupa gdańskiego Sławoja Głódzia. Rola arcybiskupa Dzięgi była podwójna, ponieważ z tematem konferencji związany jest osobiście, jako że przewodniczący Rady Prawnej Komisji Episkopatu Polski.

To, że ta pierwsza konferencja stała się faktem, to ogromna zasługa dwóch osób. To pan senator Grzegorz Bierecki - człowiek o ogromnej otwartości społecznej i - trzeba powiedzieć wprost - człowiek wielkiego sukcesu, również gospodarczego i politycznego. To człowiek znający świat, gospodarkę światową i realia w Polsce, człowiek o dobrym sercu i otwartym umyśle. Obok niego jest pan prof. senator Henryk Cioch - człowiek, który słynie z ogromnej, własnej pracy, ale z wielkiej pasji w sprawach ojczyźnianych i z wielkiego umiłowania prawdy w relacji międzyludzkich w obszarze prawa cywilnego. Gdyby nie tych dwóch panów senatorów, nie byłoby tej fundacji, nie byłoby Sursum Corda, nie byłoby pełnej współpracy naukowej i tego dzisiejszego spotkania

- podkreślił arcybiskup, żywiąc nadzieję, że dzisiejsza konferencja uruchomi stały cykl spotkań naukowych.

Sprawy, o których tu powiemy, nie dotyczą tylko obecnych na sali osób. Te sprawy dotyczą państwa całego narodu, wszystkich obywateli, wszystkich nas. Ta tematyka ma iść w życie społeczne, w interpretacje prawne, w pomysły polityczne, społeczne i gospodarcze.

- powiedział abp Dzięga, podkreślając, że najważniejszym kontekstem tego spotkania jest obecność ekspertów, pragnących zaangażować się w tę niezwykle istotną dla Polski problematykę.

Panowie, księża, profesorowie i uczestnicy tej konferencji. To wy zaczynacie ten front wspólnej rozmowy, debaty i chwytania jednolitych kryteriów interpretacyjnych z różnych dziedzin prawa czy życia społecznego. Tego gratuluję. Proszę i życzę, by to spotkanie, sukcesywnie ubogacane przez dołączających do was następnych, stworzyło pewien front ludzi, którzy myślą jednakowo, znają siebie, na siebie liczą, sobie ufają i razem dla Polski i dla Kościoła są w stanie coś wypracować. Na taką pracę i takie dzieło niech Wam Bóg szczerze błogosławi. Szczęść wam Boże na dziś i na całe to dzieło

- powiedział arcybiskup Dzięga przekazując głos prelegentom.

Część naukową otworzył senator Grzegorz Bierecki, założyciel Polskiego Instytutu Katolickiego "Sursum Corda".

Instytut będzie inspirować, animować i upowszechniać poglądy i działania, służące obronie chrześcijańskich wartości w życiu społecznym

- zapowiedział.

Należy zadać pytanie, czy współczesne prawo powinno chronić przed bluźnierstwem zarówno jednostkę jak też i społeczeństwo? Brutalność ataków ze strony środowisk ateistycznych, których celem jest usunięcie z przestrzeni publicznej symboli religijnych, prowadzi do ekstremalnych zachowań, wytwarzających napięcia społeczne i w tym sensie naruszających interes ogólny. Mniejszość przecież nie może tylko domagać się tolerancji dla swoich poglądów, ale musi także tolerować postawy większości

- mówił senator. Jak podkreślił, pomysł stworzenia Instytutu zrodził się "ze słusznego gniewu" i ma być przestrzenią, dzięki której katolicy będą mogli skutecznie domagać się swoich praw.

CZYTAJ WIĘCEJ: Grzegorz Bierecki: Instytut "Sursum Corda" powstał ze słusznego gniewu. Chcemy, by prawo stało na straży chrześcijańskich wartości

Podczas konferencji eksperci zaproszeni do debaty wnikliwie przeanalizowali kwestię ochrony uczuć religijnych w Polsce, biorąc pod uwagę wiele aspektów filozoficzno-prawnych.

Ks. Prof. Piotr Stanisz zaprezentował zagadnienie pod kątem ochrony dóbr osobistych. W swoim wystąpieniu zwrócił uwagę na szerokie możliwości, jakie daje prawo cywilne w dochodzeniu swoich praw. Wskazywał, że to właśnie ono jest w chwili obecnej najskuteczniejszą ochroną dóbr religijnych. Zapoznał zgromadzonych z katalogiem powództw

 

W przypadku bezprawnego naruszania dóbr osobistych uprawnionemu służy kilka różnych środków obrony. Należą do nich: 1. powództwa o ustalenie, że określane prawo przysługuje takiej osobie, 2. powództwo o zaniechanie działań zagrażających dobrom osobistym, 3. powództwo o usunięcie skutków naruszenia, co może polegać w szczególności na złożeniu oświadczenia, mającego określoną treść i formę; 4. powództwo o zadośćuczynienie pieniężne lub zapłatę na wskazany cel społeczny

- wyliczał. Wskazał przy tym, że katalog dóbr społecznych zawarty jest w art. 23. Kodeksu Cywilnego, ale podkreślił, że nie jest to katalog wyczerpujący, lecz przykładowy. Nie ma w nim "uczuć religijnych", ale skoro katalog nie ma charakteru wyczerpującego, można je tutaj umieścić.

Jak podkreślił, definicja uczuć religijnych została wypracowana dopiero w doktrynie.

Pojęcie dóbr osobistych odnosi się do uznanych przez system prawny wartości, tj. wysokocenionych stanów rzeczy, obejmujących fizyczną i psychiczną nietykalność człowieka, jego nietykalność, godność i pozycję w społeczeństwie, co stanowi przesłankę samorealizacji w świecie osoby ludzkiej. Są to indywidualne wartości świata uczuć, życia psychicznego człowieka, które jednocześnie są uznawane czy chronione przez system prawny.

- mówił prelegent. Na dowód tego, że uczucia religijne mieszczą się w tym katalogu, wskazał, że dobrem osobistym, pomimo niewymienienia go na tej liście, jest np. kult pamięci o zmarłych.

 

Mecenas Kazimierz Smoliński przedstawił w swoim wystąpieniu casus Nergala i Dody - dwa spektakularne przypadki w polskim orzecznictwie dotyczące naruszenia uczuć religijnych.

Problematykę istoty i granic wolności w systemie prawnym omówił ciekawie prof. Stanisław Czepita. Analizując podstawy filozoficzne systemów prawnych wskazał na sposób rozumienia wolności, który generuje ujęcie prawne. Porównał klasyczną koncepcję wolności z oświeceniową, w której pierwsza służy osobowemu rozwojowi człowieka i dobra wspólnego, a druga osadzona jest na braku ograniczeń.

W obecnych systemach prawnych obserwujemy powrót do idei oświeceniowych

- mówił profesor.

Analizując polski system prawny doszedł do wniosku, że nasze przepisy jak na razie są dalekie koncepcji oświeceniowej i bliżej im do koncepcji arystotelesowsko-tomistycznej. Wskazuje na to Art. 72., gdzie czytamy, że obowiązkiem obywatela RP jest troska o dobro wspólne.

Na jakim gruncie aksjologicznym stoi nasza Konstytucja? Jest w sferze ontologii społecznej przejawem pewnej solidarystycznej wizji społeczeństwa

- stwierdził profesor, wskazując że jesteśmy w tym sensie blisko koncepcji klasycznej.

Wolność bez troski o dobro wspólne nie jest w ogóle wolnością

- powiedział, dodając że jest to rozróżnienie najważniejsze.

 

Z kolei prof. dr hab. Krzysztof Wiak zaprezentował zagadnienie obrazy uczuć religijnych w prawie karnym. Zaznaczył, że wyroków skazujących odnotowuje się w Polsce kilka, kilkanaście rocznie.

Zwrócił uwagę, że samo pojęcie obrazy uczuć religijnych może powodować mylną wykładnię językową i skojarzeniową. Nie chodzi tu przecież o interpretację jedynie czyichś emocji. Uważa, że taka wykładnia jest nieuprawniona.

Wykładnia językowa nie powinna budzić wątpliwości, że przedmiotem ochrony jest relacja nie tylko uczuciowa, ale też intelektualna

- podkreślił.

Prof. Wiak poruszył też zagadnienie granicy pomiędzy ochroną uczuć religijnych a prawem artysty do wyrażania. Wskazał tu, że obie wartości są bardzo mocno umocowane w przepisach konstytucyjnych i prawach międzynarodowych. Podkreślił jednak, że wolność kreacji artystycznej jest, ale pod warunkiem że nie obraża co do formy. Zwrócił także uwagę, że należy mówić o znaczeniu społecznym sfery sacrum.

Na zakończenie konferencji senator prof. Henryk Cioch podkreślił, że spotkanie nie ma charakteru związanego z prawem wyznaniowym czy kościelnym, ale ma absolutnie szerszy wymiar.

Funkcjonujemy w okresie bardzo burzliwym., kiedy cała Europa oparta na kulturze chrześcijańskiej powoli zaczyna tracić swoją tożsamość. Nasza Instytut tłumaczy obecnie dzieło "Tożsamość religijna i kulturowa Europy. Sprawa Krzyża", którego autorem jest Carlo Cordia. Książka ukaże się niebawem na rynku.

- zapowiadał prof. Cioch, przypominając, że praca ta dotyczy sprawy krzyża, jako symbolu kultury chrześcijańskiej, który na nowo trzeba poddać dyskusji po wyroku Trybunału w Strassburgu z listopada 2000. Wyrok ten naruszył podstawowe standardy wartości w tym przedmiocie. Sprawa obecności krzyża w przestrzeni publicznej coraz częściej podejmowana też w Polsce, dlatego książka ma być pomocą w prowadzeniu rzeczowej dyskusji na ten temat.

Jest to pierwsza konferencja organizowana przez Instytut. Dzisiejsze wystąpienia wybitnych przedstawicieli z zakresu tej tematyki prawa, jednoznacznie wskazują, że nie jest to problematyka dotycząca li tylko prawa kościelnego. Dotyczy ona filozofii, socjologii, prawa indywidualnego, karnego i innych dyscyplin.

- podkreślił na koniec prof. Cioch, zapowiadając dalszą aktywność Instytutu "Sursum Corda" w zakresie obrony wartości chrześcijańskich w życiu społecznym.

 

mall

 

 

--------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------

Uwaga!

Czwarty numer miesięcznika "W Sieci Historii"z nowym dodatkiem już do nabycia w naszym sklepie wSklepiku.pl!

Polecamy!