Każdy myślący Polak ma problem z polskością. Polska jest od 300 lat w sytuacji niemożliwej, a mimo to ciągle jest. To znaczy, że wymaga nadzwyczajnych ofiar, składanych także z rozsądku Polaków. Taki los. Mocowali się z tym Mickiewicz, Słowacki, Norwid, Wyspiański, Gombrowicz. Pamflet jest formą, która tu pasuje, a „Trans-Atlantyk” najświetniejszym przykładem.

CZYTAJ TAKŻE. Marcin Fijołek: Kabaret dla „lemingów”. Nowy film Stuhrów nie jest, jak tego chcą, „antypolski”. Jest po prostu kiepski, a ich kampania absurdalna

Film Jerzego Stuhra „Obywatel” to też pamflet na polskość. Tragikomedia nie straszna, ani nie śmieszna. Typowy Polak Jan Bratek znajduje się przez przypadek w węzłowych chwilach historii powojennej. 13 grudnia 1981 r. akurat poszedł po sól do sąsiadów, działaczy Solidarności, więc został internowany. Przypadkiem wziął za żonę funkcjonariuszkę SB. I tak dalej. Fabuła zmierza do uśrednienia typowego Polaka. Ani nie jest heroiczny ani nie jest całkiem zły. Z wyjątkiem – antysemityzmu. Bratek jest wprawdzie od tego wolny, ale objawy ciągle napotyka.

Stuhr ma fioła na punkcie antysemityzmu. Jest dla niego całkowicie niezrozumiały, a nie chce pojąć zjawiska o tak poważnych skutkach. Nie stawia sobie pytania o rolę Żydokomuny w Polsce powojennej, ani o rolę dobrą lub złą jej potomków w III Rzeczpospolitej w kraju, czy za granicą. Jest to słoń, którego nie wypada zauważyć w salonie, chociaż ta obecność może wiele wyjaśnić z utrzymującego się antysemityzmu. Za to w salonie wolno bezkarnie wyszydzić Polaków.

Kiedy Bratek odmawia słuchania partyjnego wykładu o Żydach, słyszy od kolegi, że „stoi tam, gdzie stało ZOMO”. Tak oto fioł antysemicki Stuhra zbiega się z fiołem antykaczyńskim. Słowa te powiedział bowiem Jarosław Kaczyński, ale w innej sytuacji. Stuhr przyprawia prezesowi gębę antysemicką mimo, że PiS jest partią wręcz przyjazną dla lojalnych wobec Polski patriotycznych Żydów.

Lech Kaczyński był zresztą pierwszym prezydentem III RP, który postawił zapaloną menorę w oknach swego pałacu. Jednak fioł antykaczyński zżera Stuhra. Oto w filmie przypadkiem spada na Bratka litera z wielkiego napisu Telewizja Polska. A skoro obok znajdowała się głowa państwa uznano, że był to zamach. Bratek dostaje odznaczenie od prezydenta Kaczyńskiego, gdyż cios wziął na siebie, aczkolwiek bezwiednie. To kolejny polski antybohater.

Stuhr powiada tu widzom, że katastrofa smoleńska była skutkiem niechlujstwa. Kto mówi o zamachu, jest śmieszny. Jednak TU 154M rozbił się na kilkadziesiąt tysięcy odłamków wskutek upadku z kilku metrów na błotniste podłoże. Czyli musiał być wybuch na pokładzie. Być może z powodu nieszczęśliwego przypadku ale hipoteza zamachu jest prawdopodobna, więc nie pora na drwiny. Zwłaszcza, gdy Rosja przemocą zmienia granice w Europie.

Jednak Stuhr drwi ze śmierci prezydenta, który sprzeciwił się Putinowi w zamiarach odbudowy imperium rosyjskiego, bo widział dalej niżeli szydercy zaślepieni pogardą dla Polski. I może za to zapłacił. Dzisiaj były wiceminister obrony mówi publicznie, że Rosjanie mogą zająć Warszawę w ciągu trzech dni. Drugi wiceminister ON publicznie rozważa, czy użyją taktycznej broni jądrowej. Nawrócony na rozum prezydent Bronisław Komorowski podpisuje doktrynę, która przewiduje rosyjską napaść. Premier ewakuuje się z kraju do Brukseli.

Byli ludzie przewidujący to wszystko zawczasu. Jerzy Stuhr z nich drwi.

Autor „Obywatela” głosował przeciwko dofinansowaniu „Smoleńska” przez PISF. Lecz na jego pamflet pieniądze się znalazły w instytucie, który w nazwie ma „polski”. Z góry odmawiając gry w filmie o tragicznej śmierci Lecha Kaczyńskiego zapowiedział:

Nigdy nie wystąpię w widowisku kłamliwym historycznie i nihilistycznym.

Niestety, nihilista słowa nie dotrzymał. Taki obywatel.

*Tekst ukazał się w serwisie SDP.pl.