Pracownicze Plany Kapitałowe z powodzeniem budują oszczędności pracowników największych firm już od zeszłego roku. Pandemia przesunęła nieco terminy wdrożenia pozostałych etapów PPK, jednak pracownicy firm zatrudniających ponad 50 i 20 osób dołączyli do programu poprzez swoich pracodawców już w listopadzie. W przyszłym roku do PPK przystąpią najmniejsze firmy oraz pracownicy sektora publicznego.

PPK są przede wszystkim odpowiedzią na demograficzne wyzwanie jakie stoi przed Polską. Polaków będzie niestety coraz mniej, co przy wydłużającej się długości życia sprawi, że osoby pracujące będą z roku na rok musiały utrzymywać coraz większą liczbę emerytów. Mniejsza liczba pracujących będzie dostarczała do systemu emerytalnego coraz mniejszy wkład finansowy. Ta kurcząca się z roku na rok pula będzie z kolei dzielona na rosnąca rok do roku liczbę emerytów. Skutek jest łatwy do przewidzenia – świadczenia emerytalne będą coraz niższe. W 2018 roku przeciętna wysokości emerytury w Polsce wynosiła 58,4 procenta średniego wynagrodzenia. Według prognoz OECD w 2050 roku wartość ta wyniesie 28,7 procenta, a w 2060 roku 24,6!  

Rząd Mateusza Morawieckiego postanowił zmierzyć się z tą tykającą bombą demograficzną w sposób efektywny i realny, wykorzystując najlepsze wzorce światowe z krajów, które z zapaścią demograficzną zaczęły zmagać się dużo wcześniej niż stała się ona udziałem Polski. Pracownicze Plany Kapitałowe to system, który w przejrzysty i uczciwy sposób zabezpieczy Polaków po zakończeniu ich aktywności zawodowej.

PPK – takich korzyści jeszcze nie było

Pracownicze Plany Kapitałowe są dobrowolnym dla pracowników, nowoczesnym systemem długoterminowego oszczędzania, organizowanym przez pracodawców i wspieranym przez państwo, który jest wzorowany na rozwiązaniach istniejących w krajach rozwiniętych. To sprawia, że są optymalnym rozwiązaniem, odpowiadającym potrzebom współczesnego społeczeństwa i pozwalającym osobom aktywnym zawodowo efektywnie zadbać o swoje bezpieczeństwo finansowe.    

Środki pracownika uczestniczącego w PPK pochodzą z trzech źródeł: od państwa, pracodawcy oraz pracownika. Taki pakiet pozwala pracownikowi odłożyć dużo więcej niż w momencie, gdyby te same pieniądze odkładał sam.   

Wyjątkowość oferty PPK Polacy dostrzegli bardzo szybko.  

Od 1999 r. do 2019 r. zaledwie 700 tys. Polaków zdecydowało się, żeby dodatkowo odkładać długoterminowo na swoje świadczenia emerytalne. Tyle jest żywych kont w IKE, IKZE, PPE. Wdrażając PPK, już w pierwszej fali udało nam się namówić ponad 1 milion 130 tys. osób na oszczędzanie w tym programie. Do tego dochodzi 170 tys. osób oszczędzających w Pracowniczych Planach Emerytalnych, które przystąpiły do PPK wraz z wejściem w życie ustawy. To jest zmiana jakościowa, zmiana fundamentalna

— zauważa Bartosz Marczuk, wiceprezes Polskiego Funduszu Rozwoju, który nadzoruje PPK.   

PPK nie ma nic wspólnego z OFE!

PPK są niekiedy całkowicie błędnie porównywane ze skompromitowanymi Otwartymi Funduszami Emerytalnymi (OFE). Oba te programy nie mają ze sobą nic wspólnego.  Być może pewna nieufność czy wahanie w stosunku do PPK bierze się właśnie stąd, że niektóre osoby obawiają się iż system ten skończy tak samo jak OFE. Przypomnijmy, że rząd Donalda Tuska po prostu zabrał Polakom pieniądze odkładane w OFE, co w sposób dramatyczny podważyło zaufania obywateli do Państwa. Dziś można czasem usłyszeć w prywatnych rozmowach, że „z PPK będzie tak samo jako z OFE”. Otóż nie! PPK nigdy nie podzielą losu OFE z tego powodu, że są to dwa zupełnie różne od siebie systemy budowania oszczędności. W PPK to obywatel jest głównym zarządzającym portfelem swoich oszczędności, a Państwo jedynie do niego dokłada. Przyjrzyjmy się podstawowym różnicom między PPK a OFE.    

Przede wszystkim przynależność do OFE była obowiązkowa, a do PPK jest dobrowolna! Następnie w OFE część składki emerytalnej była odprowadzana do ZUS, a w PPK odkładamy pieniądze na własny, prywatny rachunek, a do składki dopłaca nam jeszcze pracodawca i Państwo.   

W PPK rachunek uczestnika zasilany jest bowiem z trzech źródeł: z wynagrodzenia pracownika (od 2 do 4%), z dopłaty pracodawcy (1,5 do 4%) oraz z pieniędzy przekazywanych przez państwo. Każdy uczestnik otrzyma ze środków Funduszu Pracy wpłatę powitalną w wysokości 250 zł i dodatkowo coroczną dopłatę w kwocie 240 zł.  

Kolejna różnica polega na tym, że środki zgromadzone w OFE uznano za… publiczne. W PPK są one prywatne. Wreszcie wypłata z OFE była możliwa tylko po osiągnięciu wieku emerytalnego, a w PPK możemy uzyskać dostęp do swoich pieniędzy w każdej chwili, choć oczywiście najkorzystniej będzie przeznaczyć je na wsparcie w czasie emerytury.  

Również po ukończeniu 60 roku życia o sposobie korzystania ze zgromadzonych środków decyduje sam uczestnik. Może zatem zdecydować się:  

— wypłacić wszystkie zgromadzone pieniądze jednorazowo (zapłaci wtedy podatek od zysków kapitałowych),  

— wypłacić do 25 % środków jednorazowo, resztę rozkładając na miesięczne raty (jeśli będzie ich co najmniej 120, nie zapłaci podatku od zysków kapitałowych), 

— całość zgromadzonych oszczędności wypłacić w miesięcznych ratach (jeżeli wypłaci co  najmniej 120 rat, nie zapłaci podatku od zysków kapitałowych).   

Małżeństwa, oszczędzające w jednej instytucji finansowej mogą także zdecydować się na wspólne korzystanie ze zgromadzonych oszczędności, czyli ich wypłatę w co najmniej 120 ratach w formie świadczenia małżeńskiego. Wówczas w razie śmierci jednego z nich wypłata tego świadczenia nadal jest kontynuowana i to w niezmienionej wysokości.   

Ryzyko ograniczone do minimum

Pracownicze Plany Kapitałowe to program, który uchroni wielu Polaków przed popadnięciem w ubóstwo po zakończeniu zawodowej aktywności. By program spełnił swoją rolę i budził zaufanie społeczne, jego twórcy obwarowali mechanizm obracania zgromadzonymi pieniędzmi wieloma rygorami.  

Przede wszystkim, w przypadku PPK, pieniądze uczestników inwestowane są w tzw. Fundusze Zdefiniowanej Daty (FZD), które ograniczają ryzyko inwestycyjne wraz ze wzrostem wieku oszczędzającego. Oznacza to, że środki osób zbliżających się do wieku 60 lat inwestowane są bardziej bezpiecznie niż te młodszych uczestników. Uczestnicy mogą mieć więc pewność, że w ostatnich latach oszczędzania w PPK, stan ich konta nie będzie ulegał dużym wahaniom. 

Aby zdywersyfikować możliwości inwestycyjne, zarządzający środkami będą mogli część aktywów lokować w papiery wartościowe w walucie innej niż PLN, umożliwiając tym samym ograniczenie ryzyka koncentracji. Warto jednak podkreślić, że udział inwestycji w walutach innych niż PLN to maksymalnie 30 procent! Nie może to dziwić, biorąc pod uwagę fakt, że PPK zostały wprowadzone przede wszystkim po to aby zwiększyć bezpieczeństwo finansowe Polaków i pomnażać prywatne oszczędności, ale także dlatego, by wesprzeć rozwój polskiej gospodarki, przedsiębiorstw oraz miejsc pracy. Dzięki konieczności inwestowania aż 70 procent środków pochodzących z PPK w rodzimy biznes, te dwa cele zostaną osiągnięte jednocześnie. 

Szczegółowe informacje o zasadach funkcjonowania programu, procesie wdrożenia PPK w firmie, a także prawach i obowiązkach pracodawców i uczestników PPK znajdują się na portalu www.mojeppk.pl, który jest jedynym oficjalnym źródłem informacji o Pracowniczych Planach Kapitałowych. 

Ponadto regularnie odbywają się bezpłatne szkolenia otwarte oraz szkolenia online na temat PPK dla pracodawców i pracowników. Lista miejscowości, terminy oraz formularz zapisów dostępne są tutaj.  

Masz pytania? Skontaktuj się z nami pod bezpłatnym numerem telefonu 800 775 775 lub mailem pod adresem [email protected].  

Bartosz Życiński