Złożyłem poprawki, które zgrupowane są w pięciu zestawach i tych poprawek wszystkich jest 15 - powiedział w piątek senator Józef Zając (Porozumienie). Dodał, że myśli, że przyczynią się one do „pewnego złagodzenia wymowy wypowiedzi niektórych przepisów”, jak również są przychylne grupie sędziowskiej. Stanisław Karczewski pytany przez dziennikarzy o poprawki złożone przez senatora, zapewnił, że senatorowie będą do nich podchodzić „życzliwie”.

W piątek Senat kontynuuje rozpatrywanie nowelizacji ustaw sądowych, która rozszerza odpowiedzialność dyscyplinarną sędziów i wprowadza zmiany w procedurze wyboru I prezesa Sądu Najwyższego.

Podczas posiedzenia senator Józef Zając (Porozumienie) zgłosił 15 poprawek.

Złożyłem poprawki, które zgrupowane są w pięciu zestawach i tych poprawek wszystkich jest 15. Myślę, że one przyczynią się do pewnego złagodzenia wymowy wypowiedzi niektórych przepisów, jak również są przychylne grupie sędziowskiej

—powiedział Zając.

Podczas posiedzenia zaznaczył też, że sądy muszą być „dla obywatela, a nie obywatel dla sądów”.

Opozycja nazwała ustawę +kagańcową+. To budzi mało przyjemne skojarzenia, gdyż kaganiec to coś, co zakłada się groźnym zwierzętom, by nie zrobiły człowiekowi krzywdy. To niezbyt właściwe postawienie sprawy i niedopuszczalna forma określenia dla takiej ustawy. To również niewłaściwe wobec wszystkich sędziów, którzy obłożeni setkami spraw, chcą reformy sądownictwa, by ludzie nie czekali latami na wyroki

—mówił senator Zając.

Dodał też, że to niewłaściwe wobec sędziów, którzy w dobrej wierze uczestniczyli w pracach nad ustawami dot. sądownictwa. „Takie określenie ustawy i nadanie jej znaczenia po prostu nie przystoi, zwłaszcza, gdy pojawia się w senacie RP” - stwierdził senator Zając.

Podkreślił jednocześnie, że niezależność sądów i niezawisłość sędziów to podstawa demokratycznego państwa, dlatego tak ważne jest porozumienie na poziomie zasad.

Powinny one wytyczać kierunki zmian. Jesteśmy przekonani, że prace nad ustawą, jak i reformą w sądownictwie powinny być kontynuowane. Wymiar sprawiedliwości to żywy organizm, który tworzą ludzie i instytucje. Jako parlamentarzyści jesteśmy zobowiązani do troski, aby polskie sądownictwo funkcjonowało jak najlepiej. Jesteśmy zobowiązani do pracy nad zmianami, gdy dostrzegamy, że coś trzeba poprawić

—mówił senator Zając.

Senator Zając powiedział również, że niektóre ustawy muszą podlegać „stałym korektom i uzupełnieniom, tak by odpowiadały na wyzwania szybko zmieniającego się świata i potrzeby społeczne”.

Chcemy, by ustawy dot. sądownictwa były fundamentem w oparciu, o który będą wydawane stabilne i mądre wyroki w rozsądnym czasie (..), dlatego też składamy poprawki, które uwzględniają nie tylko zasady konstytucji, ale również ratyfikowane umowy międzynarodowe zarówno w postępowaniu dyscyplinarnym, jak i postępowaniach związanych z działalnością orzeczniczą sądów

—oświadczył senator Zając.

Podkreślił, że w postępowaniu dot. obowiązku sędziów, wskazania przynależności do stowarzyszeń widzi dążenia do transparentności.

Poprawki nasze uwzględniają prawa człowieka gwarantowane w konstytucji i ratyfikowanych konwencjach praw człowieka. Wzmacniają one gwarancję sędziowskiej niezawisłości poprzez rozszerzenie składu orzekającego o uchylenie immunitetu sędziemu w pierwszej instancji do dwóch sędziów SN i ławnika, a w drugiej instancji do trzech sędziów i dwóch ławników

—oświadczył senator Zając.

Karczewski pytany w piątek przez dziennikarzy o te poprawki powiedział: „Bardzo życzliwie będziemy podchodzić do tych poprawek i mam nadzieję, mam jakieś wewnętrzne przekonanie, że tę ustawę dzisiaj przyjmiemy”.

Podkreślił, że nie zna szczegółów poprawek, ale mają one charakter techniczny, „nie bardzo zmieniające” i stanowią chęć wprowadzenia „pewnych usprawnień” w ustawie.

Marek Pęk pytany na konferencji prasowej o poprawki powiedział, że niestety zostały one złożone do protokołu. Jak wyjaśnił, to jest taki tryb, że jeszcze nad nimi Senat w odpowiednim gremium nie debatował.

Natomiast po zakończeniu obecnie trwającej debaty zbiorą się na połączonym posiedzeniu komisje ustawodawcza i praworządności. Wtedy te poprawki tak naprawdę zostaną położone na stół i będziemy się mogli do nich kompetentnie odnieść

—podkreślił senator.

Dopytywany, czy poprawki były konsultowane w ramach Zjednoczonej Prawicy, senator PiS odparł, że tego nie wie.

Natomiast niezależnie od tego, czy były konsultowane, czy nie, musi jeszcze rozpatrzyć je w odpowiednim trybie Senat

—zaznaczył Pęk.

Uchwalona 20 grudnia przez Sejm nowelizacja, m.in. Prawa o ustroju sądów i ustawy o Sądzie Najwyższym, a także o sądach administracyjnych, wojskowych i prokuraturze, wprowadza odpowiedzialność dyscyplinarną sędziów za działania lub zaniechania mogące uniemożliwić lub istotnie utrudnić funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości, za działania kwestionujące skuteczność powołania sędziego oraz za działalność publiczną niedającą się pogodzić z zasadami niezależności sądów i niezawisłości sędziów.

Ponadto nowelizacja wprowadza też zmiany w procedurze wyboru I prezesa SN. Kandydata na to stanowisko będzie mógł zgłosić każdy sędzia SN. W razie problemów z wyborem kandydatów ze względu na brak kworum w ostatecznym stopniu planowanej procedury do ważności wyboru będzie wymagana obecność 32 sędziów SN.

Nowe przepisy są krytykowane przez opozycję, Rzecznika Praw Obywatelskich i część środowiska sędziowskiego. Negatywne opinie prawne w sprawie niektórych proponowanych rozwiązań wyrazili m.in. RPO i Sąd Najwyższy. W zeszłym tygodniu rozmowy w Sejmie, Senacie, SN, KRS i z RPO na temat tej nowelizacji prowadziła delegacja Komisji Weneckiej.

W czwartek komisja ta przedstawiła opinię w sprawie noweli ustaw sądowych. Według Komisji, niektóre z zapisów przyjętych przez Sejm mogą być postrzegane jako dalsze osłabienie niezależności sądownictwa w Polsce. W opinii tej zaapelowano też o inne rozwiązania, by uniknąć kryzysu. Komisja zarekomendowała również, by nie przyjmować zapisów dotyczących postępowań dyscyplinarnych wobec sędziów.

kk/PAP