Senacka Komisja Kultury i Środków Przekazu poparła we wtorek specustawę, która ma usprawnić budowę plenerowego muzeum na Westerplatte. Przegłosowane przez komisję poprawki miały charakter redakcyjny i dostosowujący specustawę do lokalnych realiów.

CZYTAJ RÓWNIEŻ: Nowy numer tygodnika „Sieci”! Wstrząsający reportaż: Czy Gdańsk chce do Niemiec? Szukaj wydania z wyjątkową książką

Sejmowa Komisja Kultury i Środków Przekazu odrzuciła we wtorek wniosek o odrzucenie specustawy. Następnie przyjęła poprawki, które – jak podkreślają ich pomysłodawcy - przede wszystkim zmierzają do „poprawienia, usprawnienia procesu inwestycyjnego, wyłączenia też możliwości powstawania w przyszłości kolejnych sporów między np. miastem a inwestorem”.

Dlatego zrezygnowaliśmy z możliwości budowy dróg publicznych, bo tu mogło być kolejne pole jakiegoś konfliktu, którego nie chcemy tworzyć. Jest rezygnacja w tym zakresie, będą tylko drogi wewnętrzne. W związku z tym, że będą przejmowane również tereny tzw. zamknięte, wojskowe, była prośba ze strony MON, żeby oni musieli wyrażać na to zgodę. I to jest kolejna poprawka, że minister musi wyrazić zgodę na objęcie decyzją wojewody terenów wojskowych

— wyjaśnił PAP współautor projektu ustawy poseł PiS Kazimierz Smoliński. Komisja poparła również zgłoszone poprawki legislacyjne i redakcyjne.

CZYTAJ RÓWNIEŻ: Czy Gdańsk wypowiedział wojnę państwu?! Dulkiewicz: Warunkiem rozmowy ws. Westerplatte jest wycofanie prac nad specustawą

Na wtorkowym posiedzeniu Senackiej Komisji Kultury i Środków Przekazu wiceminister kultury Jarosław Sellin powiedział:

Muzeum Westerplatte i Wojny 1939 r. chcemy zbudować razem z miastem Gdańsk; to ważne miejsce dla Polski.

Sellin podkreślił też, że nadal czeka na odpowiedź prezydent Gdańska Aleksandry Dulkiewicz w sprawie oddelegowania przez nią czterech przedstawicieli do Komitetu Budowy Muzeum Westerplatte i Wojny 1939 w Gdańsku. Jak dodał, będzie to komitet decyzyjny, który „będzie miał wpływ na to, jak to muzeum plenerowe będzie wyglądało”. Sellin wyjaśnił, że propozycja prezydent Dukiewicz była taka, żeby wycofać się ze specustawy, a to - jak powiedział - jest niemożliwe.

Ta specustawa załatwia sprawę struktury właścicielskiej w ogóle na półwyspie (Westerplatte), a nie tylko tego, co należy do miasta Gdańska, bo to jest 1/5 terenu

— poinformował Sellin.

Zaznaczył, iż specustawa przewiduje, że ci którzy będą musieli oddać tereny na rzecz budowy muzeum, w tym miasto Gdańsk, dostaną odszkodowania.

Wiceminister kultury mówił też, że w tym roku, zgodnie z ponad dwudziestoletnią tradycją, obchody rocznicy wybuchu II wojny światowej na Westerplatte zorganizuje miasto Gdańsk. Dodał, że na tych uroczystościach będzie delegacja rządowa i parlamentarna; wyraził przekonanie, że przybędzie premier Mateusz Morawiecki.

CZYTAJ RÓWNIEŻ: Wojna Gdańska z Polską. „Niemieckość widać na każdym kroku”. W najnowszym numerze tygodnika ,,Sieci” o działaniach lokalnych władz

A niezależnie od tego, my też organizujemy różne uroczystości i 23 sierpnia w Gdańsku w rocznicę paktu Ribbentrop-Mołotow, i 1 września w Muzeum II Wojny Światowej - wielka wystawa, koncerty, i odsłonięcie pomnika Witolda Pileckiego w Gdańsku 17 września w rocznicę agresji sowieckiej na Polsce

— powiedział Sellin.

Prezydent Gdańska Aleksandra Dulkiewicz podkreśliła we wtorek, że warunkiem podjęcia rozmów na temat Westerplatte jest „wycofanie prac nad specustawą, bo kiedy ustawa zostanie przyjęta żadnej rozmowy już nie będzie”. Według prezydent Gdańska, „są takie przepisy, które mówią, że można oddać grunt gminy na różne cele na okres do trzech lat, bez konieczności przyznawania tego uchwałą rady miasta, i tak stało się decyzją prezydenta Pawła Adamowicza”.

Ten okres trzyletni właśnie 14 czerwca się zakończył i nie zdecydowałam się przedłużyć tego czasu, ponieważ byłaby potrzebna do tego uchwała rady miasta

— mówiła Dulkiewicz.

Po posiedzeniu senackiej komisji Dulkiewicz zadeklarowała, że będzie „prosiła prezydenta Andrzeja Dudę – kiedy skończy się proces legislacyjny w parlamencie specustawy ws. Westerplatte - żeby rozważył kwestię jej podpisania”. Jej zdaniem, podczas senackiej komisji „była próba rozmowy, próba dyskusji”. Podkreśliła, że oferta miasta Gdańsk dotycząca realnej współpracy w sprawie pamięci o Westerplatte „jest nadal aktualna”. Przypomniała, że oferta to „wniesienie gruntów do nowopowstającej instytucji, ale z wpływem na to, jak ona będzie wyglądać i współprowadzenie tej instytucji”.

Prezydent Gdańska podkreśliła też, że nie może dziś stawiać warunków rządowi.

Zaproszenie do dialogu powinno wyjść od tej strony, która ma dzisiaj wszystkie asy w rękawie

— zaznaczyła Dulkiewicz.

Wicemarszałek Senatu Bogdan Borusewicz (PO) mówił we wtorek, że Jarosław Sellin „usiłuje przejąć Westerplatte siłą” i że „ze specustawy tworzy narzędzie do niszczenia wspólnoty historii, którą mamy w Gdańsku”.

Panie ministrze: słowa, słowa, słowa od pana płyną

— powiedział wicemarszałek Senatu.

A jakie są fakty? Pan demoluje to, co inni stworzyli. Pan demoluje to, co do dla zbiorowości jest niezmiernie ważne – ocenę historii, wspólnotę historii, bo my przecież w Gdańsku mamy wspólnotę historii

— podkreślił Borusewicz.

CZYTAJ RÓWNIEŻ: O zbytniej prostocie skojarzeń. Kult „Wolnego Miasta Gdańska” to naplucie w twarz obrońcom Westerplatte

Jak wskazał, specustawa była przewidziana do szczególnie ważnych inwestycji gospodarczych.

Z tej specustawy (…) tworzy pan narzędzie do niszczenia tego, co zostało zbudowane

— ocenił wicemarszałek Senatu.

Dyrektor Muzeum II Wojny Światowej Karol Nawrocki przedstawił we wtorek wizję zagospodarowania Westerplatte przez jego placówkę.

Nasza propozycja zakłada stworzenie plenerowego muzeum na Westerplatte poprzez zagospodarowanie terenu w sposób uwzględniający przywrócenie historycznego układu drogowego w poszanowaniu dla walorów przyrodniczych terenu i stworzenie spójnej ścieżki edukacyjnej obejmującej wszystkie historyczne obiekty

— przekonywał senatorów Nawrocki.

Podkreślił też, że przedstawiana m.in. przez niego koncepcja Muzeum Westerplatte i Wojny 1939 jest otwarta na dyskusję.

Ta koncepcja jest pewną wizją, którą chcemy dyskutować w komitecie honorowym, chcemy dyskutować z konserwatorami i z architektami

— zaznaczył.

Przypomniał też, że w ciągu ostatnich dwóch lat udało się kierowanej przez niego placówce wypracować kompromis i porozumienie z Ministerstwem Obrony Narodowej i Ministerstwem Spraw Zagranicznych - mimo że kierowana przez niego placówka nie miała „ani centymetra kwadratowego ziemi na półwyspie Westerplatte”. Wyjaśnił przy tym, że wkrótce Muzeum II Wojny Światowej pozyska dwa ważne obiekty na półwyspie Westerplatte: elektrownię i wartownię nr 4.

W jednym z tych dwóch obiektów - 1 września 2019 r. - wbudowany zostanie kamień węgielny (pod przyszłą placówkę muzealną)

— poinformował.

Senator Jan Maria Jackowski (PiS), który został wybrany na sprawozdawcę komentował:

Nie rozumiem całego tego sporu wokół tej ustawy, jedyne racjonalne wytłumaczenie, że jest to stricte spór polityczny, a nie merytoryczny. Wszyscy deklarują, że chcą dobrze, ale jest jak jest. Nie rozumiem władz Gdańska, (…) które zamiast wspólnie coś budować próbują w jakiś sposób przeciwdziałać godnemu upamiętnieniu tego miejsca

— mówił Jackowski.

Senator Barbara Borys-Damięcka (PO-KO) uznała, że „to kolejna specustawa zagarniająca, zawłaszczająca dobro narodowe”, „działanie przeciwko obywatelom, ustawa nie do przyjęcia, bo nie ma poparcia obywatelskiego” – oceniła.

W czwartek Sejm przyjął specustawę, która zakłada usprawnienie budowy Muzeum Westerplatte i Wojny 1939 w Gdańsku. Projekt ustawy autorstwa posłów PiS był krytykowany przez opozycję oraz władze Gdańska. Specustawa określa m.in. inwestycje w zakresie budowy placówki, w tym roboty budowlane, dostawy lub usługi z tym związane, a także jego lokalizację na terenie obejmującym obszar położony na półwyspie Westerplatte w Gdańsku. Wymienia też konkretne działki lokalizacji placówki leżące w granicach administracyjnych miasta Gdańska w obrębie geodezyjnym nr 062 (to teren, gdzie co roku odbywają się uroczystości upamiętniające wybuch II wojny światowej).

Grunty na półwyspie Westerplatte należą do kilkunastu właścicieli - są wśród nich m.in. Straż Graniczna, a także prywatne i państwowe firmy. Jednak większość terenu, na którym w okresie międzywojennym działała Wojskowa Składnica Tranzytowa, należy dziś do miasta Gdańsk. Jest to ok. 9 ha na półwyspie, na którym to terenie znajdują się relikty budowli obronnych stanowiących niegdyś elementy składnicy, a także wzgórze z Pomnikiem Obrońców Wybrzeża.

Wiosną 2018 r. dyrekcja Muzeum II Wojny Światowej (MIIWŚ) w Gdańsku, którego oddziałem jest Muzeum Westerplatte i Wojny 1939, przedstawiło koncepcję zagospodarowania na nowo terenu na Westerplatte. Projekt Muzeum o wartości ok. 100 mln zł przewiduje m.in. odbudowę kilku obiektów, które służyły Wojskowej Składnicy Tranzytowej. W kwietniu ub.r. MIIWŚ wystąpiło do miasta z propozycją przejęcia (a opcjonalnie zakupu za 2 mln zł) terenu na Westerplatte, by zrealizować tam swoje plany.

Mly/PAP