Instytut Zachodni w Poznaniu od kilkudziesięciu lat jest czołowym ośrodkiem naukowym, który prowadzi badania i prowadzi działania edukacyjne na temat stosunków Polski z Niemcami i Europą. W czasach rządów PO-PSL Instytut był traktowany po macoszemu, ówczesne władze starały się, aby ta niezwykle ważna instytucja naukowa upadła. Finansowanie było bardzo niskie, pracownikom proponowano, żeby starali uzyskać się subwencje od fundacji niemieckich.

Gdy na Radzie Naukj (chyba 2013) narzekano na zmniejsz finansowania IZ, dyr z MSZ powiedział, że powinniśmy składać wnioski do fundacji niem

— prof. Stanisław Żerko z Instytutu Zachodniego odpowiedział na wpis pani Marii Napiórkowskiej.

Instytut Zachodni ma rację bytu w relacji z Niemcami. Niemieccy naukowcy bardzo wspierają naukę w Polsce. Prof. Żerko to wie i z tego żyje

— napisała Maria Napiórkowska.

Wydaje się, że podczas rządów PO-PSL przyjęto wobec Instytutu Zachodniego strategię – my ich nie rozwiążemy, ale zapewnimy im takie warunki, że nikt tam nie zostanie.

Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego z roku na rok obniżało Instytutowi dotacje. W 2010 r. dotacja wyniosła 2 370 000 zł, w 2014 r. już tylko 1 400 000 zł, w 2015 r. zaledwie 870 000 zł. Władze instytutu zostały zmuszone do obniżenia pensji pracownikom o połowę. Przykłady – jedna z pracownic naukowych, ekonomistka świetnie znająca problematykę niemiecką po zrobieniu habilitacji zarabiała 1350 zł. Prof. Stanisław Żerko, profesor z 30-letnim stażem zarabiał 1580 zł. Te kwoty mówią same za siebie.

Instytut starał się sam szukać środków potrzebnych do funkcjonowania placówki.

Jednak pełne zaspokojenie naszych potrzeb tą drogą jest niemożliwe. Żeby załatać dziurę w budżecie, musielibyśmy pozyskać około 20 mln zł z grantów, a to, przy tak niewielkim zespole jak nasz, jest niemożliwe

— tłumaczył na początku kwietnia 2015 r. w rozmowie z „Głosem Wielkopolskim” dr Michał Nowosielski, ówczesny dyrektor Instytutu.

Zanim Instytut Zachodni zaczął podlegać Ministerstwu Szkolnictwa Wyższego podlegał przez kilka lat Ministerstwu Spraw Zagranicznych. Z informacji, do których dotarł portal wPolityce.pl wynika, że kiedy w czerwcu 2008 r. w Instytucie pojawił się minister Radosław Sikorski próbował dać pracownikom do zrozumienia, że nie powinni zajmować się historią, tylko świetlaną przyszłością stosunków polsko-niemieckich.

Osobiście polemizowałem z ministrem Radosławem Sikorskim, który podczas wizyty w IZ w czerwcu 2008 r. postulował porzucenie przez nas problematyki historycznej. Zdaniem ówczesnego szefa polskiej dyplomacji w relacjach polsko-niemieckich należało zajmować się teraźniejszością i przyszłością, a nie przeszłością

— pisał o sprawie na łamach portalu wPolityce.pl w styczniu 2016 r. historyk i niemcoznawca z Instytutu Zachodniego prof. Stanisław Żerko.

MSZ wymagało od pracowników IZ przygotowywania różnych ekspertyz. Problem polegał jednak na tym, że to nie MSZ płaciło pracownikom Instytutu, ale Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa WYższego, które rozliczało ich z pracy naukowej, czyli z przygotowywania książek i artykułów naukowych.

Strategia władz PO-PSL na szczęście nie przyniosła efektów, instytucja przetrwała trudny okres. 1 stycznia 2016 r. weszła w życie ustawa uchwalona 17 grudnia 2015 r. o Instytucie Zachodnim im. Zygmunta Wojciechowskiego, która poprawiła finansowanie i funkcjonowanie instytucji.

Instytut gromadzi opracowuje oraz udostępnia organom władzy publicznej informacji o istotnych wydarzeniach i procesach politycznych, społecznych i gospodarczych, przygotowuje analizy, ekspertyzy i studia prognostyczne a także organizuje i prowadzi badań naukowe w zakresie:

stosunków polsko-niemieckich,

przemian politycznych, gospodarczych, społecznych i kulturowych w Niemczech,

roli Niemiec w Europie i świecie,

roli Europy w stosunkach międzynarodowych, w tym w zakresie ładu oraz bezpieczeństwa międzynarodowego

procesów związanych z kształtowaniem się pamięci zbiorowej i polityki historycznej oraz prowadzeniem polityki polonijnej

— czytamy na stronie internetowej Instytutu Zachodniego.

ems/Twitter.com/sejm.gov.pl/gloswielkopolski.pl/iz.poznan.pl