Unikatowe archiwum dr. Cezarego Chlebowskiego dla Archiwum Akt Nowych

9 maja 2014 r. (piątek), godz. 13.00

Sala im. J. Stojanowskiego

Archiwum Akt Nowych

Ul. Hankiewicza 1, Warszawa

W materiałach przekazywanych do Archiwum Akt Nowych znalazło się kilkaset oryginalnych dokumentów z okresu II wojny światowej, w tym Obszaru Warszawskiego AK, Obwodu Skierniewice AK, dwie kompletne tabele kryptonimów Wydziału Vk (łączności konspiracyjnej) Komendy Okręgu Radomsko-Kieleckiego AK, rozkazy, meldunki i zalecenia kierowane do różnego szczebla struktur i jednostek AK oraz kilkadziesiąt kart oryginalnych instrukcji, korespondencji i meldunków wywiadowczych organizacji „Polska Niepodległa” i Narodowych Sił Zbrojnych.

W archiwum znajduje się również dokumentacja warsztatowa do książek Chlebowskiego: wypisy ze źródeł, relacje i wspomnienia żołnierzy, opracowania, notatki. Do tego jest także korespondencja ze świadkami historii, historykami, politykami. Ponadto archiwum uzupełnia cenna kolekcja fotografii, m.in.: żołnierzy Okręgu Radomsko-Kieleckiego AK, sieci wywiadowczej Wachlarz, Zgrupowania Ponury-Nurt. Archiwum do zasobu AAN przekazuje rodzina Cezarego Chlebowskiego oraz dr Marek Jedynak.

Cezary Chlebowski (1928-2013).

Urodzony 15 lutego 1928 r. w Grodźcu. W 1935 r. rozpoczął naukę w szkole powszechnej, którą kontynuował w okresie okupacji na tajnych kompletach. Będąc uczniem szkoły powszechnej wstąpił w 1936 r. do harcerstwa. W 1941 r., ukończywszy 13 lat, rozpoczął pracę w warsztatach elektrycznych, gdzie po raz pierwszy zetknął się z działalnością sabotażową. W 1942 r. został wysiedlony wraz z rodziną z Zagłębia Dąbrowskiego i wywieziony na roboty przymusowe do III Rzeszy. Zbiegł do Generalnego Gubernatorstwa i w okresie sierpień 1942 r. do lipca 1943 r. pracował jako robotnik leśny. Zamieszkał z rodziną w Sichowie koło Rytwian na Kielecczyzna. Na początku 1944 r. wstąpił w szeregi AK, kontynuował także konspiracyjną działalność harcerską. Brał udział w redagowaniu biuletynu zawierającego informacje z nasłuchu radiowego oraz kolportażu miejscowej prasy podziemnej.

W lutym 1945 r. wrócił do Zagłębia Dąbrowskiego, gdzie kontynuował naukę w gimnazjum. Świadectwo dojrzałości uzyskał w 1946 r. w Sławięcicach. Był członkiem 6 ZDH. W kwietniu 1947 r. Cezary Chlebowski ujawnił się przed komisją likwidacyjną przy byłym Wojewódzkim Urzędzie Bezpieczeństwa Publicznego w Katowicach. W 1947 r. przeniósł się do Warszawy, gdzie do 1950 r. studiował na Akademii Nauk Politycznych w Warszawie. W 1969 r. ukończył studia dziennikarskie na Uniwersytecie Warszawski, zaś w 1980 r. otrzymał stopień doktora na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego. Jego praca doktorska „Monografia Organizacji Dywersyjnej AK poza wschodnimi granicami Polski w okresie wrzesień 1941 – marzec 1943”, została uznana przez Radio Wolna Europa za jeden z bestsellerów 1983 r. i otrzymała nagrodę im. Włodzimierza Pietrzaka. Natomiast Fundacja Fulbrighta w USA przyznała autorowi w nagrodę stypendium na kilkumiesięczny pobyt w USA. W latach 1950–1970 Chlebowski zmieniał pracę kilkadziesiąt razy, co było wynikiem niechętnego stosunku władz PRL do jego osoby. W 1990 r. przeszedł na emeryturę.

Był autorem ponad 2000 artykułów poświęconych Polskiemu Państwu Podziemnemu i AK, a także tematyce sportowej. Na jego dorobek składa się kilkanaście audycji radiowych, komiksów i powieści, a także ponad 2000 wykładów i odczytów. Opublikował 17 książek; m.in. „Nocne szlaki” (1964), „Gwiazda z Diabelnej” (1967), „Zagłada IV Odcinka” (1968), „Pozdrówcie Góry Świętokrzyskie” (1968), „Odłamki granatu” (1969), „Gdy las był domem” (1972), „Trudne lato” (1979), „Pokaż zęby” (1981), „Cztery z tysiąca” (1981), „Wachlarz, monografia wydzielonej organizacji dywersyjnej Armii Krajowej: wrzesień 1941-1943” (1983), „Reportaż z tamtych dni” (1986), „Ostatnia droga Komendanta Ponurego” (1990), „Bez pokory” (1997), „W armii Państwa Podziemnego” (2005), „Ponury - major Jan Piwnik 1912-1944” (2005), „Saga o bohaterach – Wachlarz IX 1941 – III 1943” (2006). Jego prace osiągnęły łączny nakład prawie miliona egzemplarzy. Cezary Chlebowski był laureatem licznych nagród literackich, otrzymał 4 stypendia międzynarodowe, a także szereg odznaczeń i medali (m.in. Krzyż Zasługi, Krzyż Armii Krajowej, Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski oraz odznakę honorową Zasłużony dla Kultury Polskiej). Był związany z licznymi organizacjami kombatanckimi, naukowymi, społecznymi oraz zawodowymi; a także z partiami politycznymi (UD i UW).

wrp

————————————————————————————

Siódmy numer miesięcznika „W Sieci Historii” cały czas do nabycia w naszym portalowym sklepie wSklepiku.pl!

W tym wydaniu dołączona została płyta DVD z filmem „Czarny Czwartek”. Polecamy!