W powiecie ciechanowskim zbrojny opór antykomunistyczny trwał niemal do połowy lat 50.

Ważne jest, abyśmy dziś upominając się o Niezłomnych i wydrapując ich z niepamięci, pamiętali również o ich rodzinach, które przez lata skazane były na wykluczenie

— mówi Arkadiusz Gołębiewski, dyrektor Festiwalu NNW zapraszając do Ciechanowa na dwudniową retrospektywę festiwalu. Będzie dużo ważnych filmów dokumentalnych poświęconych polskiej drodze do wolności, wystawy, panele dyskusyjne z udziałem znamienitych gości i koncerty gwiazd podczas uroczystej Gali oraz – co ważne – dwa dni intensywnej pracy z młodzieżą podczas warsztatów filmowych i stylizacji modowej. Zapraszamy!

Festiwal Filmowy „Niepokorni Niezłomni Wyklęci” tak naprawdę trwa przez cały rok. Po finałowej Gali, która odbyła się w październiku 2018 r., wyruszył z Gdyni w Polskę i w świat w postaci Retrospektyw. Celem organizatorów jest, aby zarówno mieszkańcy wielkich metropolii, jak i małych miast i gmin, dzięki bogatemu programowi wydarzenia mogli poczuć atmosferę Festiwalu, poszerzyć swoją wiedzę o Wyklętych i polskiej drodze do wolności 1939-89.

Retrospektywy inicjują także ważne lokalnie dyskusje, a młodzież ma szansę zetknąć się z ambitną sztuką, którą może też współtworzyć w ramach warsztatów i konkursów.

Ciechanów zajmuje szczególne miejsce w historii Festiwalu NNW. To tu w 2008 r. odbyła się jego pierwsza edycja.

Na Północnym Mazowszu mamy do czynienia z miejscem wyjątkowym, trudnym, a zarazem ważnym, gdzie zbiorowy opór przeciwko reżimowi komunistycznemu trwał najdłużej. Myślę tu nie tylko o Ciechanowie, ale też o Mławie czy Ostrołęce. Ważne jest, abyśmy dziś upominając się o Niezłomnych i wydrapując ich z niepamięci, pamiętali również o ich rodzinach, które przez lata skazane były na wykluczenie, a niektóre z nich nadal w nim tkwią

— przypomina Arkadiusz Gołębiewski, Dyrektor Festiwalu NNW.

Mimo, że Festiwal NNW przeniósł się do Gdyni, organizatorzy starają się każdego roku wracać do Ciechanowa z jego Retrospektywami. Oprócz filmów, wystaw, warsztatów i dyskusji, bardzo ważnym elementem tutejszej Retrospektywy jest uhonorowanie naszych bohaterów – za życia i pośmiertnie, oraz osób, które wspierały żołnierzy, Sygnetami Niepodległości i Drzwiami do Wolności, podczas uroczystej Gali Retrospektywy. Podobnie będzie również w tym roku.

Przygotowując Retrospektywy organizatorzy starają się, aby ich daty oraz lokalizacje nie były przypadkowe, by nawiązywały do ważnych wydarzeń, które miały miejsce na danym terenie.

Tegoroczna ciechanowska Retrospektywa odbędzie się niemal w przededniu „Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych” oraz w 69. rocznicę zlikwidowania patrolu Ildefonsa Żbikowskiego „Tygrysa” w Osyskach k. Ciechanowa (1950 r.), należącego do oddziału legendarnego Mieczysława Dziemieszkiewicza „Roja”.

Do dziś nie wiadomo, gdzie znajdują się ciała poległych wtedy żołnierzy. Aby oddać honor Niezłomnym z tego patrolu, wydarzenie otworzy Msza Święta w Pałukach (w gminie Opinogóra Górna), odprawiona w ich intencji. Udział w niej zapowiedziały m.in. rodziny niemal wszystkich żołnierzy z trzech patroli oddziału „Roja”, rodzina Mieczysława Dziemieszkiewicza, przedstawiciele władz samorządowych i centralnych oraz prof. Krzysztof Szwagrzyk, Wiceprezes Instytutu Pamięci Narodowej i Dyrektor Biura Poszukiwań i Identyfikacji, który zaszczyci nas swoją obecnością również podczas uroczystej Gali Retrospektywy.

Odnajdziemy naszych bohaterów – to jest tylko kwestia czasu!

Pamięć o naszych bliskich jest dla nas bardzo ważna, a temat jest naprawdę trudny. Dlatego jestem wielką fanką pracy twórczej Arkadiusza Gołębiewskiego. Już w tej chwili można powiedzieć, że zrobił kawał dobrej patriotycznej roboty. A nie miał łatwo. Zaczynał od uprawiania ugoru, na skale… Dzięki jego pracy, naszym rodzinom łatwiej jest teraz podnosić głowy i włączać się aktywnie w te wydarzenia, a nawet samemu je inicjować. Łączy nas wielkie pragnienie upamiętnienia naszych bliskich i odnalezienia ich szczątków

— mówi Jadwiga Płodziszewska ze Stowarzyszenia Rodzin Poległych Żołnierzy NSZ-NZW, jedna z inicjatorek mszy w Pałukach, siostrzenica Józefa Niskiego ps. „Brzoza”, członka patrolu „Tygrysa” i współorganizatorka ciechanowskiej Retrospektywy.

Retrospektywy to okazja przywołania pamięci o naszych bohaterach podziemia niepodległościowego, ale też do wzbudzenia w wielu domach potrzeby poszukiwania swoich korzeni. Z kolei rodzinom Żołnierzy Niezłomnych wydarzenie to daje możliwość wywołania społecznej dyskusji oraz znalezienia odpowiedzi na ważne dla nich pytania, np. gdzie zostali pochowani ich bliscy. Ciechanowska Retrospektywa stwarza wyjątkową okazję by zadać to pytanie profesorowi Krzysztofowi Szwagrzykowi. Podczas Retrospektywy weźmie on udział w panelu dyskusyjnym „Wydrapywanie pamięci z niepamięci”:

Spośród tych osób, które wtedy straciły tu życie, mamy do czynienia z dziesiątkami zgonów czy zabójstw, w przypadku których prawie za każdym razem musimy zmierzyć się z ukrywaniem szczątków ludzkich. A to powoduje, że przed nami jeszcze wiele lat pracy. Zapewniam jednak, że przyjdzie taki czas, kiedy będziemy mogli powiedzieć, że odnaleźliśmy szczątki naszych bohaterów – to jest tylko kwestia czasu

— mówi prof. Krzysztof Szwagrzyk, wiceprezes IPN.

Rozpalamy w młodych głód wiedzy!

Podczas Retrospektywy będzie można obejrzeć wiele ważnych filmów dokumentalnych poświęconych polskiej drodze ku wolności 1939-89, jak: „Krótkie popołudnie na Mazurach” Marii Dłużewskiej, zdobywczyni Złotego Opornika na Festiwalu NNW 2018 w Gdyni; „Na skrzydłach nadziei” Jarosława Krychowiaka, laureata Złotego Opornika z 2014 r.; filmy Arkadiusza Gołębiewskiego: „Polska szuka bohaterów” ukazujący prace prof. Szwagrzyka oraz Biura Poszukiwań i Identyfikacji oraz „Inka. Zachowałam się jak trzeba”; a także filmy nagrodzone 
w projekcie Młodzi dla Historii: podczas Gali Retrospektywy będzie można obejrzeć film „Matka Roja” w reżyserii Pawła Henrykowskiego, a w poniedziałek i wtorek: „Miłość nas wyzwoli” Anny Bajun oraz „Ojciec i Syn” Aleksandry Kościelnej. Po pokazach odbędą się spotkania z reżyserami.

Przez cały czas trwania Retrospektywy będą czynne dwie wystawy. Pierwsza, autorstwa Agnieszki Boguckiej, została poświecona gen. Januszowi Brochwiczowi-Lewińskiemu ps. „Gryf”. Druga – wydawnictwom mjr. Wiesława Antoniego Lasockiego, ciechanowianina, żołnierza Armii gen. Andersa, autora pierwszej publikacji o słynnym niedźwiedziu Wojtku, która ukazała się w Londynie w 1968 r.

Bardzo ważnym elementem Retrospektyw są od kilku lat warsztaty i konkursy dla młodzieży w ramach projektu Młodzi dla Historii – filmowy „Nagraj dziadka komórką” oraz stylizacji modowych, a także żywe lekcje historii. Dzięki nim młodzi często odnajdują w sobie pasję do poznawania najnowszej historii Polski, historii swoich rodzin i lokalnych bohaterów. Nie zabraknie ich także w Ciechanowie. Ponadto uczestnicy Retrospektywy będą mogli wziąć udział również w prezentacji filmów w technologii Virtual Reality prowadzonej przez aktora Jacka Rozenka, Prezesa Fundacji Virtuti Artis. Będzie można obejrzeć dwa projekty: „Pilecki” – ukazujący trzy ostatnie minuty z życia rotmistrza Pileckiego oraz „Inka” – fragment przesłuchania Danuty Siedzikówny.

Od dwóch lat podczas Retrospektyw przygotowywane są także warsztaty aktywizujące lokalne środowiska pozarządowe. Organizatorzy Festiwalu i Retrospektyw inspirują podczas nich do podejmowania działań oddolnych, służą wiedzą i pomocą, podpowiadają, jak pozyskać granty, np. z programu „Fundusz Inicjatyw Obywatelskich” (FIO), z których dofinansowane są Retrospektywy. Warsztaty odbędą się również podczas wydarzeń w Ciechanowie.

Zapraszamy do Powiatowego Centrum Kultury i Sztuki im. Marii Konopnickiej w Ciechanowie.

Na wszystkie wydarzenia wstęp jest wolny!

Projekt Retrospektywy Festiwalu NNW dofinansowany jest z Funduszu Inicjatyw Obywatelskich.