Uroczystości upamiętniające 75. rocznicę mordu Żydów odbędą się w Jedwabnem (woj. podlaskie). Zbrodni miała dokonać grupa miejscowej polskiej ludności z inspiracji Niemców. Zginęło ponad trzystu Żydów. Świadkowie wydarzeń cały czas rzucają nowe światło na zbrodnię i zaprzeczają kłamstwom, które na skalę światową rozpętał Jan Gross.

CZYTAJ TAKŻE: Prawda historyczna nareszcie ma głos! Trzeba jeszcze odkłamać Jedwabne i dziejowa sprawiedliwość stanie się faktem

Do zdarzenia doszło 10 lipca 1941 r. w czasie niemieckiej okupacji Polski. W wyniku zbrodni zginęło co najmniej 340 osób, z czego około 300 zostało żywcem spalonych w stodole.

W sprawie pogromu w latach 1949-1974 przeprowadzono trzy śledztwa. W 2003 r. IPN umorzył swoje dochodzenie z powodu „niewykrycia innych żyjących sprawców zbrodni niż ci, którzy wcześniej zostali osądzeni przez polski wymiar sprawiedliwości”.

Zgodnie z ustaleniami Instytutu, istotną rolę w zbrodni odegrała grupa miejscowych mężczyzn oraz funkcjonariusze gestapo, wykazujący bierną i przyzwalającą postawę.

Jan Żaryn, który badał tę sprawę mówi, że pojawia się coraz więcej relacji świadków tych tragicznych wydarzeń. Wskazują one na to, że była to wyjątkowo okrutna i odrażająca zbrodnia. Historyk przytacza relację kobiety, która w tym czasie miała 12 lat. Wynika z niej, że część Żydów przeżyła pożar. Niemcy nie pozwalali pomagać konającym i przyglądali się agonii ocalałych.

CZYTAJ TAKŻE: Nie powielajmy kłamstw o Jedwabnem. Świadkowie i fakty czekają na prawdę.WIDEO

Profesor Żaryn wskazuje też na niemieckie relacje, z których wynika, że nawet dla niektórych hitlerowskich żołnierzy było to bardzo trudne przeżycie.

O pogromie w Jedwabnem stało się głośno po publikacji książki zatytułowanej „Sąsiedzi”. Jan Tomasz Gross obciążył w niej odpowiedzialnością za zbrodnię przede wszystkim lokalną, polską społeczność. Przeciwko tezom zawartym w tej publikacji protestowało wielu historyków, między innymi Jan Żaryn.

CZYTAJ TAKŻE: Prof. Żaryn o Jedwabnem: „Wydarzenia z lipca 1941 r. były bez wątpienia reżyserowane przez Niemców”

Polecamy najnowszy numer tygodnika wSieci i tekst Piotra Gontarczyka o kłamstwach Grossa