USA powinny bardziej angażować się w Europie Wschodniej, wspierając Partnerstwo Wschodnie - apelowała w Waszyngtonie podsekretarz stanu w MSZ Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz. Przyznała, że Amerykanie widzą presję Rosji w regionie, ale priorytetem jest teraz Syria.

Wiceminister Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz, odpowiedzialna w MSZ za sprawy wschodnie, spotkała się w Waszyngtonie w środę i czwartek m.in. z przedstawicielami Departamentu Stanu, Rady Bezpieczeństwa Narodowego (NSC), a także z kongresmenami.

Jak powiedziała PAP, celem jej waszyngtońskich konsultacji było "powiedzenie Amerykanom, jak ważny jest listopadowy szczyt Partnerstwa Wschodniego (PW)".

Namawiamy Amerykanów, by bardziej pokazali swoje polityczne zaangażowania nie tylko w słowach, z Waszyngtonu, ale też by np. pojechali tam (do wschodnich sąsiadów UE) przed szczytem PW, na wyższym poziomie

- powiedziała PAP Pełczyńska-Nałęcz.

Mimo Syrii i wielu innych problemów, jakie Ameryka dziś ma, to (PW) zasługuje dziś na uwagę. Jeśli PW się uda, to nie będzie to tylko sukces polski i europejski, ale i amerykański, bo oni też w ten region przez lata inwestowali

- dodała.

Szczyt Partnerstwa Wschodniego, a więc Unii Europejskiej i jej sześciu wschodnich sąsiadów (Ukrainy, Mołdawii, Gruzji, Armenii, Azerbejdżanu i Białorusi), który odbędzie się 25 listopada w Wilnie, jest o tyle kluczowy, że mają na nim zapaść decyzje o dalszej integracji tych państw z UE. Ukraina, Mołdawia i Gruzja są bliskie podpisania bądź parafowania umów stowarzyszeniowych i o wolnym handlu z UE. Ale by je do tego zniechęcić, Rosja wzmogła w ostatnim czasie naciski na te byłe radzieckie republiki. Przybierają one formę gróźb oraz restrykcji handlowych, takich jak zaostrzenie w sierpniu kontroli celnych na granicy z Ukrainą czy wprowadzenie embarga na import mołdawskiego wina.

Amerykanie widzą presję ze strony Rosji

oraz

dają wyraz swojemu krytycyzmowi obecnej sytuacji, ale mitygują się z powodu Syrii

- powiedziała Pełczyńska-Nałęcz.

Mówią o tym w sposób jednoznaczny i adekwatny, ale równocześnie jest wyraźny związek między koniecznością dogadania się (z Rosją - PAP) w sprawie Syrii a gotowością do stawiania na ostrzu noża kwestii Europy Wschodniej

- dodała. Przyznała, że jeszcze kilka tygodni temu sytuacja wyglądałaby pewnie inaczej. Jednak dziś USA potrzebują Rosji, by znaleźć dyplomatyczne rozwiązanie ws. zabezpieczenia broni chemicznej w Syrii.

Mimo braku konkretnych zobowiązań ze strony USA minister  za pozytywne oceniała, że USA mają "identyczną diagnozę" i "w 100 proc. zgadzają się z celami i przekazem UE" dla każdego z poszczególnych państw PW. Np. do Ukrainy Waszyngton apeluje przeprowadzenie wymaganych przez UE reform, które mają przeciwdziałać selektywnemu wymiarowi sprawiedliwości. A jeżeli chodzi o Białoruś, to USA tak jak UE utrzymują politykę sankcji wobec reżimu i jednocześnie wspierają społeczeństwo obywatelskiego.

Zdaniem Pełczyńskiej-Nałęcz USA podobnie oceniają też Unię Celną, którą Rosją tworzy z Białorusią i Kazachstanem - "jako projekt polityczny, a nie ekonomiczny, którym partnerzy Rosji, a zwłaszcza Kazachstan, są już mocno sfrustrowani". Dlatego jej zdaniem Unia Celna, do której Rosja namówiła ostatnio także Armenię, "może bardziej zaszkodzić eurointegracji" niż przekształcić się w coś na miarę Związku Radzieckiego.

W zeszłym tygodniu Armenia, która zakończyła negocjacje umowy o stowarzyszeniu i wolnym handlu z UE i miała ją parafować w listopadzie w Wilnie, nieoczekiwanie ogłosiła, że przystąpi do Unii Celnej.

PAP, mt