Przedstawiciele organizacji pozarządowych podpisali list otwarty do Ministra Boniego. Jest to odpowiedź na propozycję zaostrzenia przepisów o zbiórkach publicznych, zgłoszonych przez Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji, która stoi w całkowitej sprzeczności z wypracowanymi przez sektor pozarządowy postulatami.

Tylko niektóre kraje w Europie regulują prawnie zbiórki publiczne, służące pozyskaniu funduszy na cele dobroczynne i społeczne. Polskie prawo już teraz jest najbardziej restrykcyjne. MAiC, wbrew koncepcjom przygotowanym przez organizacje pozarządowe, proponuje zaostrzyć je jeszcze bardziej.

Spowoduje to całkowite zablokowanie rozwoju finansowania społecznościowego (tzw. crowdfundingu) w Polsce i zwiększenie trudności w pozyskiwaniu funduszy na cele dobroczynne przez fundacje, stowarzyszenia i osoby prywatne

– ocenia Paweł Bronikowski, Prezes Fundacji Anioły Filantropii.

List otwarty podpisało ponad 20 organizacji pozarządowych. Wszystkie są zgodne, że proponowane zmiany idą w najgorszym z możliwych kierunków.

Organizacje od 4 lat zabiegały o to, by przepisy o zbiórkach publicznych ograniczyć jedynie do zbierania ofiar do puszek i koszy, czyli sytuacji, w których nie ma automatycznego ewidencjowania darów i ich publicznej kontroli. Wbrew zapowiedziom, proponowane przez MAiC zmiany „zabetonowują” obecny stan prawny. Teraz sądy nie będą mogły przychylić się do odwołań od decyzji urzędników ministerstwa zakazujących zbierania środków  on-line bez pozwolenia na prowadzenie zbiórki publicznej

– wyjaśnia Ewa Kulik-Bielińska, Dyrektor Fundacji Batorego.

Ustawa o zbiórkach publicznych pochodzi z 1933 roku, wydane do niej rozporządzenie szefa MSWiA - z 2003 roku. Powyższe akty prawne były wielokrotnie krytykowane przez dziennikarzy, prawników, przedstawicieli fundacji i stowarzyszeń. Dlatego organizacje pozarządowe podjęły prace nad zmianą obecnej regulacji. Kierunek proponowany przez MAiC zaskakuje jednak i dziwi.

Jak potwierdza Minister Michał Boni, obecne prawo nie przewiduje zbiórek publicznych drogą elektroniczną. Zatem to, co nie jest zakazane, jest dozwolone. Ale proponowane przez ministra zmiany, rozszerzające reglamentację zbiórek również na zbiórki dokonywane przelewem, zwiększają władzę urzędników nad obywatelami i przywracają stan prawny, który był utrzymywany przez niekonstytucyjne i zakwestionowane przez sąd rozporządzenie o organizacji zbiórek

- uzasadnia Paweł Dobrowolski, Prezes Forum Obywatelskiego Rozwoju.

Propozycja MAiC nie była konsultowana ze środowiskiem pozarządowym, choć: postulaty organizacji były Ministerstwu dobrze znane. Zwraca na to uwagę Magdalena Pękacka z Forum Darczyńców:

Zarówno przedstawiciele MSW, jak i MAiC uczestniczą w spotkaniach zespołu roboczego ds. zbiórek pod patronatem Kancelarii Prezydenta RP, na których dyskutowane są rekomendacje zmian i założenia nowych regulacji proponowane przez organizacje pozarządowe.

Organizacje pozarządowe liczą na współpracę ze stroną rządową w przygotowaniu rozwiązań prawnych sprzyjających rozwojowi dobroczynności i finansowaniu inicjatyw społecznościowych.

 

List otwarty do Pana Michała Boniego - Ministra Administracji i Cyfryzacji

Szanowny Panie Ministrze,

reprezentanci organizacji pozarządowych ze zdziwieniem i niedowierzaniem przyjęli informację
z dnia 13 czerwca 2012 roku opublikowaną na stronie internetowej Ministerstwa Administracji
i Cyfryzacji, dotyczącą złożenia do sejmowej podkomisji nadzwyczajnej poprawek do ustawy
o zbiórkach publicznych. Proponowana przez Ministerstwo zmiana zakłada rozszerzenie definicji zbiórki publicznej o „Wszelkie publiczne zbieranie ofiar w środkach pieniężnych lub naturze na pewien z góry określony cel”, który „wymaga uprzedniego pozwolenia władzy.” Nieprawdą jest więc, że proponowana zmiana jest nadzieją na to, że wkrótce zbiórki publiczne będzie można przeprowadzać jednym kliknięciem albo esemesem, jak informuje MAiC na swojej stronie. W konsekwencji tej zmiany każda działalność polegająca na zbieraniu funduszy na działalność społeczną organizacji pozarządowych jak również artystów czy przedsiębiorców, którzy pozyskują kapitał poprzez finansowanie społecznościowe, będzie reglamentowana.

Na proponowane zmiany nie patrzymy z nadzieją, napawają nas one przerażeniem
i słusznym oburzeniem. Pana propozycje stoją nie tylko w jawnej sprzeczności z postulatami organizacji pozarządowych, które pracują nad zmianą przepisów w grupie roboczej powołanej przy MSWiA i kontynuującej prace przy Kancelarii Prezydenta RP. Przede wszystkim zmiany te są antydemokratyczne i niekorzystne dla budowania kapitału społecznego i rozwoju społeczeństwa obywatelskiego w Polsce.

Dziś obowiązująca ustawa z 15 marca 1933 r. uznaje za zbiórkę publiczną „wszelkie publiczne zbieranie ofiar w gotówce lub naturze na pewien z góry określony cel”. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 2003 r. rozszerza definicję „gotówki” w ten sposób, że za zbiórkę publiczną urzędnicy uznają dziś również pozyskiwanie funduszy w Internecie. Te przepisy ewidentnie naruszają konstytucyjny porządek aktów prawnych, co podkreślali wielokrotnie zarówno eksperci, jak i potwierdził wyrok Sądu Rejonowego dla Krakowa Podgórza w Krakowie z 6 lutego 2012 roku.

Kiedy zastanawialiśmy się w gronie organizacji pozarządowych nad nowelizacją prawa w tym zakresie, często pojawiały się głosy, że niezależnie od kierunku zmian gorzej już być nie może. Jakże bardzo się myliliśmy. Zaproponowane zmiany idą w najgorszym z możliwych kierunków: wszelkie pozyskiwanie środków w Internecie podlegać będzie ścisłej reglamentacji urzędników. Tym samym nie tylko nie uda się uwolnić dobroczynności Polaków, ale pod znakiem zapytania stoi rozwój finansowania społecznościowego (crowdfunding) w Polsce.
W związku z tym apelujemy o wycofanie złożonych w sejmowej podkomisji nadzwyczajnej poprawek do ustawy o zbiórkach publicznych i rozpoczęcie współpracy ze stroną społeczną, mającej na celu wypracowanie rozwiązań sprzyjających rozwojowi dobroczynności, finansowania społecznościowego i aktywizacji społeczeństwa obywatelskiego.

Podpisano:
1.    Ashoka - Innowatorzy dla Dobra Publicznego
2.    Centrum Cyfrowe: Projekt Polska
3.    Ełckie Stowarzyszenie Aktywnych "STOPA"
4.    Federacja Polskich Banków Żywności
5.    Forum Darczyńców w Polsce
6.    Forum Obywatelskiego Rozwoju
7.    Forum Odpowiedzialnego Biznesu
8.    Fundacja Anioły Filantropii
9.    Fundacja Anny Dymnej „Mimo Wszystko”
10.    Fundacja Banku Ochrony Środowiska
11.    Fundacja Dobra Sieć
12.    Fundacja Dzieci Niczyje
13.    Fundacja Dzieciom „Zdążyć z Pomocą”
14.    Fundacja Ewy Błaszczyk „Akogo?”
15.    Fundacja Pomocy Dzieciom "Jaś i Małgosia"
16.    Fundacja Republikańska
17.    Fundacja Siepomaga
18.    Fundacja Synapsis
19.    Fundacji Kidprotect.pl
20.    Polska Fundacja Pomocy Dzieciom „Maciuś”
21.    Polski Komitet Narodowy UNICEF
22.    Polskie Stowarzyszenie Fundraisingu
23.    Polskie Towarzystwo Crowdfundingu