Kombatanci i weterani walk o niepodległość Polski, głównie żołnierze, którzy walczyli w Armii Andersa, wraz z przedstawicielami instytucji państwa biorą udział w niezwykłej pielgrzymce w Izraelu. Uczestnicy wyprawy nie tylko odwiedzą groby polskich żołnierzy, ale przejdą - fragmentami - historyczną trasę Armii Andersa.

Muszę powiedzieć, że cała podróż jest niebywała, niezwykle wzruszająca dla nas wszystkich. Przede wszystkim jednak głównie dla kombatantów, którzy po tylu latach wracają do historycznego miejsca. Są tu pierwszy raz od tych wielu, wielu lat

— mówi w rozmowie z portalem wPolityce.pl senator Anna Maria Anders, uczestnicząca w podróży, która pełni funkcję pełnomocnika rządu ds. dialogu międzynarodowego.

Organizatorem pielgrzymki jest Urząd ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych, którego kierownictwo - z Janem Józefem Kasprzykiem na czele - przekonuje, że wyprawa jest odpowiedzią na prośby środowisk kombatanckich.

Jestem nieprawdopodobnie wdzięczna Kasprzykowi za organizację tego przedsięwzięcia. Jeden z żołnierzy powiedział do mnie, że moja obecność tutaj znaczy dla nich dużo, bo przypominam im mojego ojca, a ja z kolei patrzę na nich i mam to samo odczucie - przywołując postać Taty

— mówi Anders w rozmowie z wPolityce.pl.

Szef Urzędu ds. Kombatantów, będącego organizatorem pielgrzymki, przypominał w weekendowej rozmowie z PAP, że gen. Andersa jego żołnierze określali często mianem „współczesnego Mojżesza narodu polskiego”.

Mojżesza, który z sowieckiego domu niewoli wyprowadził zastępy blisko 120 tysięcy ludzi, w tym kobiety i dzieci, którzy dotarli do Ziemi Obiecanej - Ziemi Świętej, a potem już jako żołnierzy poprowadził w pochodzie zwycięzców przez Półwysep Apeniński, dokonując przy tym często rzeczy niemożliwych. Zdobywając Monte Cassino, wyswobadzając i dając wolność Ankonie czy Bolonii

— dodał Kasprzyk.

W pielgrzymce, która potrwa do piątku, biorą udział żołnierze 2. Korpusu Polskiego z kraju i z zagranicy wraz z opiekunami, weterani Armii Krajowej i powstańcy warszawscy, w tym przedstawiciele największych organizacji kombatanckich, m.in. Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej. Do Izraela udali się również przedstawiciele władz państwowych, m.in. wicemarszałkowie Sejmu i Senatu - Joachim Brudziński i Maria Koc. W pielgrzymce biorą udział także przedstawiciele duchowieństwa, a także osoby wyróżnione medalem „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”.

Weterani odwiedzą m.in. Tel Awiw, Tyberiadę, Nazaret, Hajfę, Ramle, Jerozolimę, Betlejem. Pierwsze uroczystości przed pomnikiem ufundowanym przez żołnierzy Armii Polskiej na Wschodzie, na pamiątkę ich pobytu nad Jeziorem Galilejskim (w kształcie ołtarza z herbami polskich miast), zaplanowano na poniedziałek w Tyberiadzie.

W kolejnych dniach delegacja odwiedzi m.in. wojenne cmentarze brytyjskiej Wspólnoty Narodów, także groby Polaków na XIX-wiecznym cmentarzu cywilnym chrześcijańskim w Jafie z czasów, gdy Palestyna była częścią Imperium Osmańskiego. Na terenie nekropolii znajduje się kilkadziesiąt polskich grobów z lat 1941-1965, w tym groby żołnierskie z lat 1941-1946. Kombatanci będą mieli okazję zobaczyć także święte miejsce judaizmu - słynną Ścianę Płaczu określaną też Murem Zachodnim.

Ważnym punktem pielgrzymki będzie wizyta w Jerozolimie, gdzie weterani odwiedzą m.in. trzecią stację Via Dolorosa (jej wystrój ufundowali żołnierze gen. Andersa), czyli jedną ze stacji drogi męki Chrystusa, a także Instytut Pamięci Męczenników i Bohaterów Holokaustu Yad Vashem. Instytut dokumentuje tragedię narodu żydowskiego podczas Holokaustu, a także upamiętnia Sprawiedliwych wśród Narodów Świata, którzy podczas wojny ratowali Żydów. Zgodnie z aktualną informacją ze stycznia br. Instytut wyróżnił ponad 26,5 tys. bohaterów, w tym 6706 Polaków, którzy tworzą największą grupę spośród 51 krajów świata.

Dla weteranów – żołnierzy 2. Korpusu Polskiego, a także Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata - pielgrzymka do Izraela, jak sami mówią, może być z powodu wieku ostatnią możliwością odwiedzenia ważnych dla polskiej historii miejsc.

Pielgrzymka do Izraela zakończy się w piątek wizytą w Lasku Katyńskim w okolicach Jerozolimy, który upamiętnia ofiary NKWD z wiosny 1940 r. wyznania mojżeszowego. Wcześniej delegacja odwiedzi wiele miejsc ważnych dla chrześcijan m.in. trzy bazyliki: Zwiastowania, Narodzenia i Grobu Pańskiego, a także Wieczernik i Bazylikę Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny na Górze Syjon w Jerozolimie, gdzie znajduje się również cmentarz z grobami polskich żołnierzy z lat 1941-1947.

maf, PAP