Bankier, filantrop i kolekcjoner sztuki David Rockefeller zmarł w poniedziałek w wieku 101 lat w swojej posiadłości w Pocantico Hills w stanie Nowy Jork - poinformował rzecznik rodziny. Przyczyną śmierci miliardera była zastoinowa niewydolność serca.

David Rockefeller był ostatnim żyjącym wnukiem Johna D. Rockefellera (1839-1937), magnata naftowego i twórcy rodzinnej fortuny, który uważany jest za najbogatszego człowieka w historii, i najmłodszym synem Johna D. Rockefellera Juniora (1874-1960), fundatora Rockefeller Center w Nowym Jorku.

Fortuna zmarłego, złożona z nieruchomości, udziałów w rodzinnych funduszach powierniczych oraz innych aktywów była w marcu szacowana przez magazyn „Forbes” na 3,3 mld dolarów. Rzecznik Fraser Seitel powiedział, że w ciągu życia Rockefeller darował na cele dobroczynne blisko dwa miliardy dolarów różnym organizacjom, wśród nich m.in. Museum of Modern Art (MoMA) w Nowym Jorku i nowojorskiemu Rockefeller University.

Stojąc na czele banku Chase Manhattan (obecnie po fuzjach JPMorgan Chase) w latach 1969-81, Rockefeller zbudował sieć tak bliskich relacji z przedstawicielami rządów i ponadnarodowych korporacji, że komentatorzy mówili, iż bank prowadzi własną politykę zagraniczną. Szacuje się, że przez całe życie spotkał 200 przywódców różnych krajów świata; za granicą sam często był przyjmowany tak, jakby był głową państwa.

Nazwisko Rockefellera stało się synonimem niepopularnej polityki USA wobec zadłużonych krajów, a sam miliarder znalazł się na cenzurowanym u lewicy za współpracę z chilijskim dyktatorem Augusto Pinochetem oraz ostatnim szachem Iranu. Z kolei prawica miała mu za złe popieranie wymiany handlowej z Chinami i ZSRR w czasach zimnej wojny. A założona przezeń w 1973 roku Komisja Trójstronna w celu lepszej współpracy między Ameryką Północną, Japonią a Europą Zachodnią, stała się zarzewiem teorii spiskowych upatrujących w tym gremium rząd światowy międzynarodowej finansjery.

Wśród hobby David Rockefeller miał kolekcjonowanie chrząszczy, a także dzieł sztuki. Obraz amerykańskiego malarza Marka Rothko, zakupiony przez niego w 1960 r. za 10 tys. dol., w maju 2007 roku poszedł na aukcji za ponad 72 mln dol.

Rockefeller był absolwentem Harvardu i London School of Economics; doktorat z ekonomii zrobił na Uniwersytecie Chicago w 1940 r. Podczas II wojny światowej służył we Francji i w Afryce Północnej w wywiadzie wojskowym. Jeszcze mając 90 lat, codziennie chodził do pracy. W 2002 roku wydał autobiografię zatytułowaną „Memoirs”. Na scenie politycznej wspierał umiarkowanych Republikanów. W 1998 roku dostał Prezydencki Medal Wolności - najwyższej rangi cywilny order w USA.

Jego żona Peggy zmarła w 1996 roku. Razem mieli sześcioro dzieci i dziesięcioro wnucząt.

Rockefellerowie dorobili się w przemyśle naftowym. W 1870 roku John D. Rockefeller wraz ze swym bratem Williamem założył przedsiębiorstwo Standard Oil Co., które w czasach swej świetności przerabiało 95 proc. ropy naftowej wydobywanej w USA. Gdy ta najpotężniejsza w Stanach Zjednoczonych firma została wyrokiem sądu uznana za monopol i zmuszona do podziału, dała początek takim działającym obecnie przedsiębiorstwom, jak ExxonMobil, Amoco i Chevron.

ansa/PAP