Zaczyna się nowy przełom cywilizacyjny, możliwy dzięki technologii i przedsiębiorczości, ale o wielkich skutkach nie tylko dla gospodarki, również dla polityki światowej włącznie z globalnym układem sił. Ameryka w górę, Rosja w dół. Polska i cała Unia Europejska mogą wykorzystać szansę.

Takie przełomy czasami zdarzają się wtedy, gdy produkt innowacyjny, ale niszowy wchodzi na rynek masowy i zmienia życie większości ludzi świata. Poprzednim przełomem tego rodzaju było upowszechnienie się telefonów komórkowych około 2000 roku. Wcześniejszym – wyjście internetu z kampusów uczelnianych i instytutów naukowych na szeroką przestrzeń kultury popularnej i życia codziennego dzięki przeglądarce graficznej Mozaic w 1993 roku. A internet nie miałby dokąd wyjść bez przełomu z lat 1977-81 roku, gdy komputery osobiste na czele z modelami Apple II i IBM PC pojawiły się masowo w miejscach pracy i gospodarstwach domowych w Stanach Zjednoczonych, a po kolejnych dziesięciu latach – wszędzie.

Niszowe były dotąd elektryczne samochody. Ale 31 marca 2016 roku Amerykanie zaczęli masowo zamawiać w przedsprzedaży nowy model osobowego samochodu elektrycznego marki Tesla. Nazywa się Model 3, jest stosunkowo tani – lecz bez zubożenia technologii – i wszedł do historii zanim pojawił się na drogach. Tesla dostaje ponad sto tysięcy zamówień dziennie.

Takiego sukcesu nie odniósł wcześniej żaden model żadnego samochodu ani elektrycznego, ani spalinowego, ani hybrydowego nigdy ani w Stanach Zjednoczonych, ani w żadnym innym kraju świata. Model 3 nie jest jeszcze eksportowany ani produkowany zagranicą, ale prawdopodobnie przez około dziesięć najbliższych lat zwrot popytu ku samochodom elektrycznym nastąpi w większości państw wysoko i średnio rozwiniętych gospodarczo, a podaż dostosuje się do popytu. Zwrot obejmie również autobusy, samochody ciężarowe i inne pojazdy lądowe. Założycielem, prezesem i głównym konstruktorem Tesli jest genialny wynalazca i przedsiębiorca Elon Musk, sławny z osiągnięć także w przemyśle kosmicznym i informatycznym. Głosi, że swoimi produktami chce zmienić cały świat i ludzkość.

Ropa panuje nad światem – twierdzą nafciarze oraz liczni ekonomiści, politycy i politolodzy. Gaz rządzi globalną gospodarką i polityką – zapewniają inni. Mogą łatwo się pogodzić, bo gaz występuje często razem z ropą. Obie tezy są nadmiernie wyostrzone – większe znaczenie ma między innymi kapitał ludzki – ale wojny naftowe, szoki naftowe, skrajne skoki cen, oraz tak zwana broń naftowa i gazowa państw mocno wpływają na rzeczywistość. Zapaść cen ropy pomogła Władimirowi Putinowi obalić Borysa Jelcyna i przejąć władzę na Kremlu.

Teraz Amerykanie obalają tron cesarski ropy. Ropa wraz z pochodnymi pozostanie dłużej kluczowa jako paliwo w transporcie lotniczym i morskim, w elektrowniach i lokalnym ogrzewaniu budynków, oraz jako surowiec dla przemysłu chemicznego. Ale traci transport drogowy – ostoję mocy od czasu Forda Model T z 1908 roku.

Nowy cesarz to energia elektryczna, wytwarzana przy pomocy różnorodnych technologii z różnorodnych paliw i innych źródeł. Można w elektrowniach spalać ropę, gaz naturalny, węgiel, rośliny lub śmieci. Można przetwarzać na elektryczność energię wody, słońca albo wiatru, lub ciepło wnętrza Ziemi i inne źródła odnawialne. Można budować energetykę jądrową. Wszystkie kraje – oraz Unia Europejska i inne zbiorowe podmioty stosunków międzynarodowych – mogą dobierać takie mieszaniny technologii, aby zmaksymalizować bezpieczeństwo energetyczne, zatem ekonomiczne i narodowe. Broń naftowa przestaje strzelać. Złoża ropy przestają napędzać politykę i prowokować wojnę.

Dlaczego najbogatsze arabskie państwa naftowe podjęły ambitne i szybkie programy budowy elektrowni jądrowych? Dlaczego Rosja rozwija energetykę atomową mimo zalewu taniej ropy? Co już wiedzą Zjednoczone Emiraty Arabskie, Królestwo Arabii Saudyjskiej i Federacja Rosyjska, czego jeszcze nie wiedzą Unia Europejska i Rzeczpospolita Polska?

CZYTAJ TEŻ: Nadchodzi przełom cywilizacyjny na miarę internetu: połączenie mózg-komputer i mózg-sieć. Innowacyjna DARPA zaprasza świat

---

Nowość „wSklepiku.pl”: Źródła energii i ich znaczenie dla bezpieczeństwa energetycznego w XXI wieku” - Tomasz Młynarski , Marcin Tarnawski.