Prezydent Litwy Dalia Grybauskiate zdymisjonowała dziś ministra energetyki Jarosława Niewierowicza, który wbrew opinii szefa rządu zatwierdził na stanowisku wiceministra swego resortu Renatę Cytacką z Akcji Wyborczej Polaków na Litwie (AWPL).

Dymisja wchodzi w życie od najbliższego poniedziałku. Do 7 września funkcję ministra energetyki ma pełnić minister transportu Rimantas Sinkeviczius

—poinformowała kancelaria prezydencka. Litewscy obserwatorzy oceniają, że zaistniała sytuacja jest najpoważniejszym kryzysem w rządzącej koalicji, który prawdopodobnie doprowadzi do wyjścia z koalicji AWPL.

W poniedziałek Niewierowicz w ramach formowania rządu po wyborach prezydenckich zatwierdził Cytacką na stanowisku wiceministra energetyki; to stanowisko zajmowała ona do tej pory.

Decyzja Niewierowicza oburzyła premiera Algirdasa Butkevicziusa, który już przed miesiącem zapowiedział, że Cytacka nie zachowa stanowiska wiceministra, gdyż jej kompetencje są niewystarczające.

W rzeczywistości jednak kością niezgody była postawa wiceminister, która zawzięcie broniła polskiej mniejszości. Na początku tego roku w liście otwartym opublikowanym w prasie m.in. Cytacka oskarżyła Dalię Grybauskaite o kłamstwa w sprawie sytuacji Polaków na Litwie.

Cytacka przekonywała, że swoje zdanie przedstawiła jako osoba prywatna, a nie urzędniczka państwowa. Oburzenie w społeczeństwie litewskim wywołało także to, że wiceminister podczas litewskich świąt państwowych nie wywieszała na swoim domu flagi państwowej, natomiast wywiesiła flagę polską w dniu święta narodowego Polski.

Jarosław Niewierowicz, którego na stanowisko ministra energetyki zgłosiła Akcja Wyborcza Polaków na Litwie, miał opinię najlepszego ministra w rządzie Butkevicziusa i cieszył się poparciem prezydent Grybauskaite.

Nie jest on członkiem AWPL i nie wyklucza się, że decyzję w sprawie Cytackiej podjął pod naciskiem Akcji. Renata Cytacka jest aktywną i lojalną członkinią partii i potwierdzenie jej na stanowisku wiceministra energetyki było dla AWPL kwestią zasadniczą.

W ocenie przewodniczącego partii Porządek i Sprawiedliwość wchodzącej w skład koalicji rządzącej, europosła Rolandasa Paksasa, decyzja premiera o zdymisjonowaniu „była przedwczesna i grozi poważnymi konsekwencjami”.

Wiele wskazuje na to, że dzisiaj ktoś usiłuje wywołać napięcie polityczne i zmienić koalicję rządzącą

—napisał we wtorek w oświadczeniu Paksas. Europoseł zastanawia się, „dla kogo, na tle pogłębiającego się konfliktu na wschodzie Ukrainy, korzystne jest wzniecanie napięcia”

Przewodnicząca wchodzącej w skład koalicji rządzącej Partii Pracy, szefowa Sejmu Loreta Graużinienie, wyraża nadzieję, że mimo zaistniałej sytuacji uda się zachować koalicję. Podkreśliła jednak, że „obecna koalicja nie ucierpi zbytnio, jeżeli AWPL z niej wyjdzie”.

Podobnego zdania jest politolog Alvidas Lukoszaitis. Według niego „AWPL jest zbytecznym partnerem w zbyt rozbudowanej koalicji”.

Wyjście z koalicji AWPL może być podyktowane zbliżającymi się wyborami samorządowymi na początku przyszłego roku

—dodał. W ocenie litewskiego dziennikarza Jacka Komara wyjście AWPL z koalicji przed lutowymi wyborami samorządowymi pozwoli tej partii „zająć bardzo wygodną pozycję poszkodowanego przez system i liczyć na głosy niezadowolonych i rozczarowanych”.

Dziś wyraźnie już widać, że AWPL w wyborach samorządowych będzie musiała stoczyć poważną batalię, aby wciąż się liczyć w litewskiej polityce

—uważa. Koalicję rządzącą na Litwie współtworzą socjaldemokraci, centrowa Partia Pracy, ugrupowanie Porządek i Sprawiedliwość oraz Akcja Wyborcza Polaków na Litwie. AWPL, zgodnie z porozumieniem, ma stanowisko ministra energetyki i pięć stanowisk wiceministrów: energetyki, transportu, rolnictwa, oświaty i kultury.

Ryb, PAP