Nowotwór krwi – brzmi jak wyrok. Taka diagnoza to jednak nie rzadkość, bo pada co 27 sekund. Prawdopodobieństwo znalezienia zgodnego dawcy szpiku graniczy niemal z cudem, bo szanse to zaledwie 1:20 000. Współczesne wyzwania zdrowotne zmuszają do poszukiwania coraz to nowych rozwiązań, które nadążą za potrzebami chorych. Medycyna jednak wcale nie pozostaje bierna, a możliwości wbrew pozorom jest całkiem sporo.

Nie ma złudzeń

Ostatnie kilkanaście lat to dla nowotworów krwi prawdziwe żniwa, bowiem liczba pacjentów wzrosła dwukrotnie. W Polsce to około 100 000 osób, a rocznie diagnoza pada ponad 6 000 razy. Jak informuje Światowa Organizacja Zdrowia (WHO), aż 7% wszystkich diagnozowanych chorób onkologicznych stanowią nowotwory krwi. Znamienita większość pacjentów dobrze reaguje na chemioterapię, jednak nawet u 20% może dochodzić do nawrotu choroby.

Oczywistym wyborem wydaje się wówczas przeszczep, ale tylko ¼ pacjentów znajduje dawcę w rodzinie. Pozostali chorzy, zmuszeni są do poszukiwania „genetycznego bliźniaka”. Wówczas pobiera się od niego krwiotwórcze komórki macierzyste, które posiadają zdolność namnażania w dowolne komórki, dzięki czemu są w stanie zapełnić „braki” w organizmie.

Razem dla onkologii

Polski Bank Komórek Macierzystych (największy w Europie), Fundacja DKMS (organizacja non – profit zrzeszająca dawców szpiku kostnego) oraz Centrum Damiana podjęły decyzję o nawiązaniu współpracy, w ramach której 2000 chorych otrzymało szansę na nowe, szczęśliwe życie.

Doskonale przygotowane Laboratorium Polskiego Banku Komórek Macierzystych, mające zaplecze infrastrukturalne oraz doświadczenie w zakresie bankowania i wykorzystania krwi pępowinowej, pomogło 2000 ciężko chorych osób w powrocie do zdrowia, poprzez przeszczepienie krwiotwórczych komórek macierzystych szpiku kostnego lub mobilizowanej krwi obwodowej.

Wykorzystanie komórek macierzystych znane jest w medycynie od ponad 40 lat. Głównym ich źródłem jest krew pępowinowa, szpik kostny oraz mobilizowana krew obwodowa, a największą zaletą zdolność do przeistoczenia w inne, dowolne komórki. W ubiegłym roku, we wskazaniach hematoonkologicznych, PBKM przygotowywał materiał biologiczny do około 1700 zabiegów z wykorzystaniem komórek macierzystych. Ich liczba mogłaby być znacznie większa, jednak obostrzenia związane z pandemią COVID-19, uniemożliwiły większe działania w tym zakresie.

Miesiąc Świadomości Nowotworów Krwi

Wrzesień to miesiąc, w którym o nowotworach krwi mówi się znacznie częściej. Potrzeba podnoszenia świadomości społecznej w tym zakresie jest ogromna, bo skala chorób i tempo ich rozwoju jest olbrzymie. Wystarczą jednak podstawowe badania krwi (morfologia), aby zapobiec lub odpowiednio wcześnie rozpoznać ryzyko choroby. Niektóre schorzenia krwi nie dają objawów lub pojawiają się one zbyt późno, dlatego w rękach pacjenta leży odpowiedzialność za regularne monitorowanie swojego stanu zdrowia.

Niezwykle istotne jest jednak poszukiwanie i wdrażanie nowoczesnych rozwiązań w systemie ochrony zdrowia, które pozwolą skutecznie odpowiadać na pojawiające się wyzwania. Ich dostępność to dla pacjentów bufor bezpieczeństwa i komfort psychiczny, który pozwoli odpowiednio przygotować się do walki z chorobą. Brak zbyt wielu ścieżek i możliwości leczenia prowadzić może do popadania w panikę, a to z kolei często zachęca do poszukiwania sposobów leczenia na własną rękę i mobilizuje oszustów do wykorzystywania chorych w potrzebie. To strata czasu, na którą pacjent onkologiczny nie może sobie pozwolić.