Pomnik upamiętniający Józefa Piłsudskiego oraz jego brata Bronisława powstał na Litwie. Można byłoby uznać, że nastąpił przełom w podejściu do wspólnej historii, gdyby nie fakt, że pomnik jest inicjatywą prywatną. Niemal w tym samym czasie doszło do aktu wandalizmu: na wileńskim cmentarzu na Rossie nieznani sprawcy zniszczyli mur mauzoleum, w którym znajduje się serce Piłsudskiego i pochowana została jego matka.
Dla Litwinów Piłsudski jest postacią co najmniej kontrowersyjną — nie mogą mu wybaczyć tzw. „buntu Żeligowskiego” i zajęcia Wilna w 1920 roku. Litewski rzeźbiarz Vytautas Mustelkis postawił jednak pomnik braciom Piłsudskim — Józefowi i Bronisławowi, w dawnym majątku należącym do ich rodziny, Zułowie, gdzie się urodzili.Pomnik ma formę wielkiej tablicy — pod płaskorzeźbami przedstawiającymi braci wypisane są daty i fakty z ich biografii, począwszy do udziału w spisku na życie cara Aleksandra III i zesłania na Syberię.
Nazwiska i imiona zostały napisane w wersji litewskiej — „Juozapas Klemensas Pilsudskis” i „Bronislavas Petras Pilsudskis”. Na pomniku znalazł się również cytat z Marszałka „ Litwinem jestem i wprowadzę wam litewski ład”. Jak tłumaczył twórca pomnika „Kurierowi Wileńskiemu ”, pragnął uczcić Piłsudskiego jako postać światowego formatu, której należy się szacunek. Podkreślał też, że ideą Piłsudskiego było wspólne państwo z Litwinami.
To pierwszy pomnik Piłsudskiego, jaki powstał na Litwie. Kiedy kilka lat temu mer Druskiennik chciał odsłonić niewielką tablicę upamiętniającą pobyt w tym kurorcie Piłsudskiego, musiał zrezygnować z powodu gwałtownych protestów polityków litewskich. Protestował nawet Vytautas Landsbergis, pierwszy przywódca odrodzonej Litwy, który stwierdził, że „Litwinom postać Piłsudskiego kojarzy się z krzywdami”. Na razie nie ma żadnych reakcji na postawienie pomnika w oddalonym o 60 km od Wilna Zułowie.
Nie wiadomo też jeszcze, kto na wileńskim cmentarzu na Rossie zdewastował mur mauzoleum, w którym znajduje się serce Marszałka i grób jego matki. Wielkie napisy w języku litewskim i angielskim , namalowane zieloną farbą, zauważono w sobotę. Z ustaleniem sprawców nie powinno być problemu — teren objęty jest monitoringiem.
Nie jest pewne, czy wandale działali z pobudek politycznych — treść napisów na to nie wskazuje. W przeszłości doszło jednak do bezczeszczenia mauzoleum przez litewskich nacjonalistów, którzy na płycie nagrobnej namalowali farbą tzw. Słupy Giedymina, czyli historyczne godło Litwy.
Publikacja dostępna na stronie: https://wpolityce.pl/spoleczenstwo/337900-pomnik-pilsudskiego-na-litwie-dewastacja-na-rossie-trudna-batalia-o-pamiec