Nowy rok zaczął się w Polsce nie tylko od politycznych sporów, ale także od największego w ostatnich latach ataku smogu i to nie tylko tradycyjnie na Małopolskę i Śląsk, ale także na wiele innych miast, m.in. na Warszawę, Łódź i Kielce. Rekord zanotowano wczoraj w Rybniku, gdzie norma zanieczyszczenia powietrza została przekroczona o… 3 tysiące procent.

Władze samorządowe bronią się na różne sposoby: wprowadzając darmową komunikację, odwołując zajęcia w szkołach, zamykając przedszkola, apelując o niepalenie w kominkach i o rezygnację z używania prywatnych samochodów. Alarm solidarnie podniosły wszystkie media, w których występy naukowców, specjalistów od ochrony środowiska i lekarzy przeplatają się z żądaniami podjęcia stosownych decyzji przez rząd, ponieważ poradzenie sobie z tym problemem przekracza możliwości gmin.

Niektóre samorządy - nie czekając na ogólnopaństwowe regulacje - postanowiły poszerzyć dawno już wprowadzone przez siebie „pakiety antysmogowe”. Mające największe doświadczenie w tej materii władze Krakowa chcą, aby komunikacja miejska podczas smogu była darmowa nie tylko dla legitymujących się prawem jazdy i dowodem rejestracyjnym kierowców, ale dla wszystkich ludzi, którzy z niej korzystają. Decyzja ma być każdorazowo podejmowana na podstawie prognozy zanieczyszczeń, a nie - jak dotychczas - dopiero po przekroczeniu średniej stężeń późnym wieczorem. Nie jest też wykluczone skorzystanie z przykładu innych miast europejskich, w których w czasie smogu po ich centrach mogą jeździć co drugi dzień na przemian samochody z parzystymi, bądź nieparzystymi rejestracjami.

Na razie prezydent Krakowa, profesor Jacek Majchrowski wystosował poniższy apel do mieszkańców podwawelskiego grodu i gmin ościennych o stosowanie podstawowych zasad postępowania mogących ograniczyć wielkość emitowanych z gospodarstw domowych zanieczyszczeń pyłowych:

W związku z pojawiającymi się ponadnormatywnymi stężeniami pyłu w krakowskim powietrzu, zwracam się do Państwa z uprzejmą prośbą o korzystanie z komunikacji miejskiej i pozostawienie samochodów prywatnych na parkingach.

Jednocześnie proszę tych wszystkich, którzy ogrzewają swoje mieszkania piecami węglowymi o to, by zwrócili uwagę na jakość spalanego w nich węgla i nie spalali w nich odpadów domowych.

Jeżeli jesteście Państwo właścicielami kominków opalanych drewnem, nie będących jedynym źródłem ogrzewania mieszkania, uprzejmie proszę o rozważanie możliwości czasowego zaprzestania ich użytkowania.

Straż Miejska została zobowiązana przeze mnie do podjęcia wzmożonych kontroli palenisk domowych. Proszę, by w przypadku uzasadnionego podejrzenia dotyczącego spalania śmieci lub odpadów, niezwłocznie skontaktować się z dyżurnym Straży Miejskiej pod nr 986.

Jeżeli macie Państwo znajomych, którzy dojeżdżają do pracy spoza granic naszego miasta, proszę o przekazanie mojego apelu o pozostawienie samochodu w miarę możliwości jak najbliżej węzłów komunikacyjnych i korzystanie ze środków komunikacji zbiorowej.

Takie działania pomogą w częściowym ograniczeniu stężeń zanieczyszczeń, które zalegają nad Krakowem.

Szczególnie wrażliwym na zanieczyszczenie powietrza dzieciom i młodzieży poniżej 25. roku życia oraz osobom starszym, w podeszłym wieku, z zaburzeniami funkcjonowania układu oddechowego, cierpiącym na astmę, choroby alergiczne skóry i oczu, z zaburzeniami funkcjonowania układu krwionośnego, zawodowo narażonym na działanie pyłów i innych zanieczyszczeń, a także palącym papierosy zaleca się:

— unikać długotrwałego przebywania na otwartej przestrzeni;

— ograniczyć duży wysiłek fizyczny na otwartej przestrzeni np. uprawianie sportu, czynności zawodowe zwiększające narażenie na działanie zanieczyszczeń;

— zaopatrzyć się we właściwe medykamenty i stosować się do zaleceń lekarzy.

Sytuacja jest tak poważna, że premier Beata Szydło zwróciła się wczoraj do Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów (na jego czele stoi wicepremier Mateusz Morawiecki), by na najbliższym posiedzeniu wypracował rekomendacje dla rządu dotyczące polepszenia czystości powietrza w Polsce.