18 maja wchodzą w życie nowe przepisy zaostrzające sankcje wobec kierowców. Prawo jazdy stracą ci, którzy jeżdżą z nadmierną prędkością lub po pijanemu. Będzie odbierane m.in. za przekroczenie dozwolonej prędkości w terenie zabudowanym o ponad 50 km/h.

Z informacji przekazanych przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych wynika, że najważniejsze zmiany dotyczą:

Zatrzymanie prawa jazdy

W ustawie o kierujących pojazdami dodano nowe przesłanki administracyjnego zatrzymania prawa jazdy. Nastąpi to, gdy kierowca przekroczy w terenie zabudowanym prędkość o ponad 50 km/h lub gdy będzie przewoził nadmierną liczbę osób. W praktyce, policjant w czasie kontroli drogowej, po stwierdzeniu np. przekroczenia prędkości, zatrzyma kierowcy prawo jazdy i prześle je do właściwego starosty, który - wydając decyzję administracyjną - formalnie zatrzyma dokument. Za pierwszym razem zatrzymanie prawa jazdy nastąpi na 3 miesiące.

Zgodnie z przepisami starosta może wydać taką decyzję nie tylko w sytuacji kiedy prawo jazdy zostało fizycznie zatrzymane przez policjanta. Podmioty uprawnione do kontroli ruchu drogowego mogą poinformować starostę o każdym ujawnionym przypadku dopuszczenia się jednego z powyższych czynów (także w przypadku np. fotoradarów). Na podstawie takich informacji starosta wyda decyzję o zatrzymaniu prawa jazdy pod rygorem natychmiastowej wykonalności oraz zobowiąże kierowcę do zwrotu prawa jazdy. Od jego decyzji będzie się można odwołać do Samorządowego Kolegium Odwoławczego, a następnie do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.

W takim przypadku 3-miesięczny okres, na jaki zatrzymywane będzie prawo jazdy, liczyć się będzie od daty zwrotu prawa jazdy przez kierowcę do właściwego organu, czyli do starosty.

Tym kierowcom, którzy zdecydują się na jazdę mimo 3-miesięcznego zakazu, okres zatrzymania prawa jazdy zostanie wydłużony do 6 miesięcy. Jeśli mimo to będą prowadzić auto, zostaną im cofnięte uprawnienia do kierowania pojazdami. Odzyskanie prawa jazdy w tym przypadku wiązać się będzie z koniecznością ponownego zdania egzaminu i spełnienia warunków osoby po raz pierwszy ubiegającej się o prawo jazdy.

Policjant, który zatrzyma kierowcy prawo jazdy, wyda mu równocześnie pokwitowanie, potwierdzające, że prawo jazdy posiadał, tylko zostało mu ono zatrzymane. Taki dokument będzie uprawniać do jazdy przez dalsze 24 godziny, co ma umożliwić kierowcy dojazd do celu.

Kierowanie w stanie nietrzeźwości (powyżej 0,5 promila alkoholu we krwi)

W znowelizowanych przepisach zaostrzono sankcje dla osób kierujących pojazdami w stanie nietrzeźwości oraz dla kierujących, którzy - znajdując się w tym stanie - spowodowali wypadek drogowy. W pierwszej kolejności wydłużono okres, na jaki orzekany jest środek karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów, z 10 do 15 lat; przy czym minimalny okres, na jaki zakaz ten będzie orzekany, określono na poziomie 3 lat.

Pijani kierowcy będą musieli liczyć się z dolegliwymi konsekwencjami finansowymi. Niezależnie od orzeczonej kary, sąd będzie obligatoryjnie orzekał świadczenie pieniężne w wysokości nie mniejszej niż 5 tys. złotych, w przypadku osoby po raz pierwszy dopuszczającej się tego czynu, oraz nie mniejszej niż 10 tys. złotych, gdy osoba po raz kolejny kierowała pojazdem w stanie nietrzeźwości. W sprawach dot. wypadków drogowych spowodowanych przez nietrzeźwych kierujących, sąd będzie obligatoryjnie orzekał nawiązkę na rzecz poszkodowanych lub ich bliskich, w wysokości nie mniejszej niż 10 tys. złotych.

Wprowadzone zostają też blokady alkoholowe dla tych osób, które zostały skazane za jazdę po pijanemu i mają orzeczony zakaz prowadzenia pojazdu. W takiej sytuacji, po upływie połowy okresu zakazu prowadzenia auta (w przypadku zakazów dożywotnich - 10 lat), sąd będzie mógł zezwolić kierowcy na prowadzenia samochodu wyposażonego w blokadę alkoholową.

Taka decyzja sądu znajdzie odzwierciedlenie na prawie jazdy skazanej osoby. Znajdzie się na nim specjalny kod, tak by policjanci podczas kontroli wiedzieli, że kierowca nie może prowadzić auta bez alkolocka. Dodatkowo taki kierowca zobowiązany będzie do posiadania przy sobie dwóch dodatkowych dokumentów: zaświadczenia dot. przeglądu technicznego pojazdu wyposażonego w blokadę i zaświadczenia o obowiązkowej kalibracji alkolocka. Niewypełnienie tych wymogów będzie skutkować utratą prawa jazdy.

Kierowanie bez uprawnień

Zgodnie z dotychczasowymi przepisami kierowanie pojazdem pomimo nieposiadania stosownych uprawnień stanowiło wykroczenie, za które przewidziana była jedynie kara grzywny

Od 18 maja ten przepis będzie miał zastosowanie jedynie wobec osób, które prowadziły samochód, a nigdy nie miały stosownych uprawnień. W takim przypadku, obok kary grzywny, możliwe będzie także orzeczenie zakazu prowadzenia pojazdów, o czym ostatecznie zdecyduje sąd.

Z kolei ci kierowcy, którzy wsiądą za kierownicę mimo odebrania im prawa jazdy na mocy decyzji administracyjnej (starosty), wyczerpią znamiona przestępstwa, za co grozić im będzie kara grzywny, kara ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Niezależnie od rodzaju zastosowanej kary, sąd będzie mógł także orzec środek karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów.

„Młodzi” kierowcy

W ustawie Prawo o ruchu drogowym dodano nową przesłankę do cofnięcia przez starostę uprawnienia do kierowania pojazdami. Zmiana ta dotyczy młodych stażem kierowców, czyli osób, które w okresie 2 lat od dnia wydania im po raz pierwszy prawa jazdy dopuściły się jednego przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji (np. spowodowały wypadek drogowy) lub trzech wykroczeń (np. przekroczyły prędkość o więcej niż 30 km/h). Rozwiązanie to będzie obowiązywało do dnia 3 stycznia 2016 r. Osoby, o których mowa, będą docelowo objęte nadzorem w ramach okresu próbnego przewidzianego w ustawie o kierujących pojazdami, mającego wejść w życie z dniem 4 stycznia 2016 r.

Usunięcie pojazdu

W ustawie Prawo o ruchu drogowym wprowadzono nowy przypadek, kiedy pojazd zostanie obligatoryjnie usunięty z drogi na koszt jego właściciela. Przepis ten odnosi się do sytuacji, gdy pojazdem kierowała osoba nieposiadająca stosownego uprawnienia, a więc która nigdy uprawnienia tego nie uzyskała, bądź której zostało ono cofnięte w drodze decyzji administracyjnej. Zgodnie z omawianą regulacją, pojazd zostanie usunięty z drogi także w przypadku, gdy kierowała nim osoba formalnie posiadająca stosowne uprawnienie, lecz której uprzednio zatrzymano dokument prawa jazdy, np. w związku z przekroczeniem liczby 24 punktów karnych.

Zgodnie z przepisami policjant będzie mógł odstąpić od usunięcia samochodu, ale tylko wtedy, gdy w aucie będzie inna niż kierowca osoba, z prawem jazdy, mogąca poprowadzić to auto.

ann/PAP