Senat opowiedział się w środę w nocy za wykreśleniem z nowelizacji tarczy antykryzysowej, tzw. Tarczy 3.0, przepisów, które - zdaniem senatorów - nie mają nic wspólnego z pomocą związaną z epidemią koronawirusa, np. regulacji dotyczącej wyboru prezesa UKE.

Za podjęciem uchwały w sprawie nowelizacji Tarczy 3.0 głosowało 95 senatorów, jeden wstrzymał się od głosu.

87 poprawek senatorów

Do głosowań skierowano 106 poprawek, część została wycofana, ostatecznie Senat zgłosił 87 poprawek. Poparcie uzyskało kilkadziesiąt wniosków legislacyjnych, ale także liczne poprawki merytoryczne. Wiele z nich ma na celu wykreślenie z ustawy przepisów, które - według Senatu - są w niej zbędne, bowiem nie są bezpośrednio związane z walką koronawirusem.

Chodzi m.in. o regulacje dotyczące sądów powszechnych i elektronizacji niektórych procesów w zakresie prowadzenia rozpraw, przepisy prawa o szkolnictwie wyższym, prawa pocztowego, ustawy o dowodach osobistych, czy ustawy o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa.

Wybór prezesa UKE

Senat opowiedział się też za skreśleniem z Tarczy 3.0 przepisów przewidujących nowy sposób wyboru prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej oraz skrócenie kadencji obecnego prezesa Urzędu. Nowelizacja w wersji uchwalonej przez Sejm zakłada bowiem, że wybór prezesa UKE odbywać się będzie w konkursie; jego kandydatura nie będzie też zatwierdzana przez Senat. Ustawa przewiduje, że kadencja obecnego prezesa UKE, która obejmuje lata 2016-2021, skończy się 14 dni od wejścia w życie nowelizacji Tarczy 3.0.

Senat nie zmienił jednak przepisów noweli, które dadzą podstawę do anulowania ogłoszonej przez prezesa UKE aukcji 5G. Resort cyfryzacji uzasadniał taką potrzebę wątpliwościami prawnymi powstałymi po ogłoszeniu przez Prezesa UKE informacji o zawieszeniu aukcji.

Senat zdecydował natomiast o zgłoszeniu poprawki do ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, która zakłada podniesienie zasiłku dla bezrobotnych do kwoty 1800 zł oraz zmianę zasad przyznawania go osobom, które pracowały w innym kraju UE.

Inna przegłosowana przez Senat poprawka zakłada objęcie pomocą „covidowską” sezonowych pracowników branży turystycznej.

Przegłosowano także poprawkę, która mówi, że wpłaty na rzecz państwowego Instytutu Sztuki Filmowej stanowiłyby koszt uzyskania przychodu w rozumieniu przepisów podatkowych.

Senat przyjął także poprawkę, która wprowadza zwolnienia w podatku od spadków i darowizn oraz w CIT związane z nabyciem w drodze darowizny pieniędzy lub innych rzeczy przeznaczonych na zakup wyrobów medycznych, środków ochrony osobistej itp. przeznaczonych m.in. dla podmiotów leczniczych. Przewiduje ona także odpowiednie zwolnienie z VAT, w określonych sytuacjach.

Poparcie uzyskała też poprawka dotycząca dodatkowych zasiłków opiekuńczych oraz poprawka dotycząca zwolnienia przedsiębiorców jednoosobowych ze składek na ZUS za kwiecień i maj 2020 r. i ich zwrotu, jeśli zostały opłacone.

Senat zaproponował też zmianę w przepisie, który przewiduje ulgę w składkach na ZUS dla samozatrudnionych, którzy w lutym uzyskali dochody do 7 tys. zł. Zgodnie z poprawką Senatu „luty 2020 r.”, który jest miesiącem odniesienia ma być zastąpiony „pierwszym miesiącem, za który jest składany wniosek o zwolnienie z opłacania składek”.

Teraz poprawkami Senatu zajmie się Sejm.

Tarcza 3.0 zakłada m.in. dokapitalizowanie Agencji Rozwoju Przemysłu 900 mln zł na dodatkowe wsparcie dla przedsiębiorców. Chodzi np. o zwiększenie inwestycji prowadzonych przez firmy.

Nowela przewiduje także wsparcie dla sektora drzewnego. W czasie trwania koronawirusa jednostkom organizacyjnym Lasów Państwowych, które sprzedają drewno nie będą przysługiwały: ustawowe odsetki przy opóźnionych transakcjach handlowych; rekompensaty za koszty odzyskiwania należności; kary umowne za to, że przedsiębiorca do 31 maja br. zrezygnował z kupna zamówionego drewna.

Ustawa zawiera też przepisy antylichwiarskie, które mają chronić kredytobiorców, pożyczkobiorców przed zbyt wysokimi odsetkami, czy opłatami.

Tarcza 3.0 zakłada ponadto wsparcie dla transportu autobusowego poprzez podniesienie z 1 zł do 3 zł maksymalnej dopłaty do jednego wozokilometra.

Nowela zwalnia z opłat za korzystanie ze śródlądowych dróg wodnych i ich odcinków oraz urządzeń wodnych stanowiących własność Skarbu Państwa, co ma obniżyć koszty funkcjonowania sektora turystycznego, jak i armatorów.

Zawieszenie janosikowego

Senat przegłosował w środę w nocy i skierował do Sejmu projekt ustawy, która w związku z koronawirusem zawieszać ma do końca 2021 roku tzw. janosikowe. Nowe przepisy mają pozwolić również na ograniczenie wydatków gmin w związku z budżetami partycypacyjnymi.

Za podjęciem uchwały w sprawie przyjęcia projektu i wniesienia go do Sejmu głosowało 52 senatorów, przeciw było 42, a jeden wstrzymał się od głosu.

Przygotowany przez senatorów projekt ustawy o szczególnych rozwiązaniach dla samorządu terytorialnego związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem zakażenia wirusem SARS-CoV-2 oraz rozprzestrzenianiem się choroby wywołanej tym wirusem, wprowadza mechanizm, na podstawie którego jednostki samorządu terytorialnego nie będą musiały dokonywać wpłat do budżetu państwa na uzupełnienie mechanizmu wyrównawczego.

Wcześniej w trakcie prac nad tym projektem na sali plenarnej, senatorowie PiS wytykali braki w tym projekcie, przede wszystkim brak źródeł finansowania. Senator Grzegorz Bierecki (PiS) ocenił, że projekt jest efektem „lobbingu” bogatych samorządów. Pytał, jak zawieszenie janosikowego wpłynie na samorządy ubogie, które z niego korzystają.

Kazimierz Kleina (KO) przyznał, że po przyjęciu ustawy w tej sprawie, takie gminy miałyby mniejsze środki niż w poprzednich latach. Zwrócił jednocześnie uwagę, że przez koronawirusa samorządy płacące janosikowe są w bardzo trudnej sytuacji finansowej, mają zdecydowanie mniejsze dochody niż wcześniej.

Biorący udział w debacie senatorowie byli zgodni, że potrzebny jest nowy sposób finansowania samorządów, który nie byłby oparty o dzisiejsze janosikowe. Część z nich wskazywała, że czas koronawirusa to nie jest odpowiedni moment na radykalne zmiany w tej sprawie, a projekt ma charakter incydentalny.

Grzegorz Bierecki powiedział, że rząd pracuje nad dodatkowymi rozwiązaniami dla samorządów borykających się z problemami wynikającymi z koronawirusa. Przekazał, że chodzi m.in. o przesunięcie na drugą połowę br. płatności rat janosikowego za maj i czerwiec.

Nowe przepisy mają oprócz janosikowego umożliwić zawieszenie w całości albo części realizacji budżetu obywatelskiego, a także odstąpienie od jego przygotowania na rok 2021.

W projekcie proponuje się ponadto umożliwienie powierzenia wykonywania zadań urzędów gminy, starostwa powiatowego, marszałkowskich czy podmiotów prowadzonych lub tworzonych przez jednostki samorządu terytorialnego innym podmiotom, gdy urzędy te staną się niezdolne do wykonywania zadań.

Projekt pozwalać będzie też gminom wykorzystać środki pobierane z opłat za zezwolenia na sprzedaż alkoholu na działania podejmowane w celu ograniczania skutków epidemii.

Zakłada się też, że samorządy nie będą musiały zaliczać do dochodów tych ulg podatkowych i w spłacie zobowiązań podatkowych, które zostały udzielone podatnikom dotkniętym negatywnymi skutkami ekonomicznymi z powodu epidemii.

Grodzki zamyka posiedzenie Senatu

Marszałek Senatu Tomasz Grodzki poinformował, że senatorowie zostaną zawiadomieni o terminie kolejnego posiedzenia drogą elektroniczną; jak dodał „niewykluczone, że będzie to przyszły tydzień lub za dwa tygodnie”.

kk/PAP