Wystosowałem list do swojego białoruskiego odpowiednika, szefa Rady Republiki Michaiła Miasnikowicza, w którym z głębokim niepokojem przyjąłem to, co dzieje się na Białorusi, że są łamane prawa człowieka - powiedział w poniedziałek Stanisław Karczewski, marszałek Senatu.

Karczewski przypomniał, że w poniedziałek odbędzie się w Senacie dwudniowe, trójstronne zgromadzenie parlamentarne Polska-Litwa-Ukraina, w którym wezmą udział przewodniczący oraz delegacje deputowanych z tych krajów.

Tematami tego zgromadzenia - powiedział Karczewski - będą „możliwości popularyzacji księcia Konstantego Ostrogskiego jako patrona brygady pancernej”, kwestie dot. młodzieży, współpraca gospodarcza i polityczna.

Będziemy rozmawiać także o Białorusi. (…) Te wydarzenia, które mają tam miejsce, spowodowały też, że wystosowałem list do swojego białoruskiego odpowiednika Michaiła Miasnikowicza, w którym z głębokim niepokojem przyjąłem to, co dzieje się na Białorusi, że są łamane prawa człowieka, że nie są respektowane prawa człowieka ani warunki umożliwiające protestowanie obywateli, wyrażanie swoich opinii na temat rządu, na temat tego, co się dzieje na Białorusi

— powiedział Karczewski.

W mojej ocenie brutalne tłumienie pokojowych demonstracji jest łamaniem prawa społeczeństwa białoruskiego do wolności zgromadzeń oraz wyrażania sprzeciwu wobec polityki, prowadzonej przez władzę. Tylko respektowanie podstawowych praw człowieka i poszanowanie swobód obywatelskich, stanowiących fundament, na którym Unia Europejska pragnie budować relacje z Białorusią, umożliwią normalizację naszych stosunków

— napisał Karczewski w liście. Zaapelował o zaprzestanie stosowania przemocy przez służby porządkowe i o natychmiastowe zwolnienie aresztowanych.

Również w naszej deklaracji, którą podpiszemy na koniec naszego spotkania (zgromadzenia parlamentarnego Polska-Litwa-Ukraina - PAP), jest poruszana sprawa Białorusi, nasza troska, by Białoruś jednak zeszła z tej drogi, na którą wróciła, zeszła na drogę kontaktów z Unią Europejską i kontaktów z Polską. To będzie głównym naszym tematem rozmów. Będziemy także rozmawiać o sytuacji na Ukrainie i też wyrazimy swoje niezadowolenie i głębokie potępienie również tej sytuacji, która ma miejsce na Ukrainie

— dodał podczas briefingu Karczewski.

Marszałka Senatu spytano, czy po ostatnich wydarzeniach na Białorusi nadal uważa Alaksandra Łukaszenkę za „ciepłego człowieka”. Było to nawiązanie do wypowiedzi Karczewskiego po jego wizycie na Białorusi w grudniu ub.r.; marszałek spotkał się wtedy m.in. z białoruskim przywódcą.

Nigdy nie uważałem i nie uważam żadnego polityka za ciepłego czy zimnego. Moja wypowiedź była wypowiedziana w ciągu zadawanych pytań. Ta rozmowa (z Łukaszenką) była bardzo ważna i pożyteczna i otwierała taką szansę, że Białoruś skieruje swoje zainteresowania polityczne w stronę Europy, w stronę UE, w stronę Polski, że ta nasza współpraca będzie dobra, że rozwiążemy pewne ważne problemy

— powiedział Karczewski.

To, co dzieje się na Białorusi, jest bardzo złe, ja to potępiam, nie zgadzam się z tym, stąd moje stanowisko i pismo do przewodniczącego Miastnikowicza

— podkreślił.

Pytany, czy pojawi się inicjatywa dot. środków dla białoruskiej opozycji, Karczewski zaznaczył, że polski rząd ani Senat nie mogą jej wspierać. „

Natomiast podczas mojej wizyty na Białorusi odbyłem interesującą rozmowę z przedstawicielami wszystkich formacji politycznych, społecznych, obywatelskich, opozycyjnych. (…) Z naszej strony - jeśli chodzi o finansowanie telewizji Biełsat, bo o to pewnie chodzi - to jest to w naszym zainteresowaniu

— podkreślił.

Dopytywany, czy planuje kolejną wizytę na Białorusi bądź spotkanie z jej władzami, Karczewski poinformował, że na majowe zgromadzenia parlamentów Europy Środkowej, które odbędzie się w Polsce, zaproszono Miastnikowicza i że polityk ten przyjął zaproszenie. Karczewski zaznaczył, że nie wie, czy dojdzie wtedy do rozmowy.

Marszałka spytano też, czy przewiduje powrót do polityki „więcej za więcej, mniej za mniej” - czyli pewnej wzajemności, uzależnienia rozmów od otwierania się Białorusi na świat demokratyczny.

Na razie bardzo wnikliwie obserwujemy sytuację na Białorusi. Mamy nadzieję, że dojdzie do zmiany stanowiska rządu i władz białoruskich. W tej chwili ta nasza wyciągnięta ręka jeszcze jest do Białorusi, ale czy zostanie i kiedy zostanie odciągnięta, tego nie wiem

— odpowiedział marszałek Senatu.

Od połowy lutego w różnych miastach Białorusi dochodzi do protestów przeciwko tzw. dekretowi o pasożytnictwie i w związku z trudną sytuacją gospodarczą. Od początku marca trwają zatrzymania uczestników i organizatorów demonstracji. Dużej części z nich wymierzane są kary aresztu lub grzywny. W aresztach przebywa wielu liderów i działaczy środowisk opozycyjnych.

W czasie sobotniego protestu z okazji Dnia Wolności w Mińsku, który próbowały uniemożliwić siły porządkowe, zatrzymano ok. 700 osób. Część z nich wypuszczono jeszcze tego samego dnia. W poniedziałek mają się rozpocząć procesy administracyjne pozostałych, m.in. za złamanie przepisów o masowych zgromadzeniach. Do zatrzymań doszło też w różnych miastach Białorusi w niedzielę, podczas spontanicznych protestów solidarności z uwięzionymi wcześniej.

PAP/mall