Jakiś czas temu ukazał się komunikat ministerstwa finansów dotyczący szacunkowego wykonania budżetu państwa w okresie styczeń - październik, czyli za 10 miesięcy tego roku. Jak podano w tym komunikacie dochody budżetowe w tym okresie zostały wykonane w 85,6 proc. tych planowanych, wydatki budżetowe w wysokości 79,6 proc.planu, w konsekwencji deficyt budżetowy wyniósł zaledwie ok. 45 proc. tego zaplanowanego.

Utrzymuje się wyraźnie tendencja wyższych niż w analogicznym okresie roku ubiegłego wpływów podatkowych (o ponad 7,5 proc.), tylko wpływy z tzw. podatku bankowego wyraźnie odbiegają od tego, co zaplanowano w budżecie (2,8 mld zł wpływów po 10 miesiącach przy zaplanowanych 5,5 mld zł).Niższe niż zaplanowano są wydatki budżetowe w związku z tym deficyt budżetowy jest na wręcz rekordowo niskim poziomie, po 10 miesiącach wynosi zaledwie 24,6 mld zł, czyli 45 proc. wartości planowanej na cały rok.

Po upływie 10 miesiącach tego roku i tak niskim zaawansowaniu deficytu, można stwierdzić, że przynoszą rezultaty zdecydowane działania, które już podjął resort finansów w stosunku do niektórych grup podatników.Przypomnijmy tylko, że w grudniu poprzedniego roku resort finansów zwrócił się do podatników podatku dochodowego od osób prawnych (CIT), którzy stosowali tzw. ceny transferowe w latach 2011-2015 do złożenia stosownych korekt w zeznaniach podatkowych, za ten okres. Wtedy także w oświadczeniu stwierdzono, że spółki, które zdecydują się na dobrowolną korektę deklaracji podatkowych za lata 2011-2015, będą mogły skorzystać z 50% obniżki stawki ustawowych odsetek za zaległe zobowiązania podatkowe.

Resort finansów przypomniał przy tej okazji, że każda transakcja prowadzona przez podmioty gospodarcze powinna odpowiadać naturalnym warunkom rynkowym, a jej cena powinna być zbliżona do ceny rynkowej, podczas gdy w przypadku podmiotów powiązanych bardzo często zdarza się, że spółka - córka płaci spółce - matce w grupie, znacznie wyższą kwotę niż wynosi wartość rynkowa określonego dobra lub usługi (najczęściej jest to korzystanie z logo, doradztwo, dostarczanie know-how).

Najczęściej tego rodzaju operacje nazywane w teorii podatków stosowaniem cen transferowych, dokonywane są przez firmy zagraniczne mające swoje spółki - córki w Polsce z reguły w ostatnim kwartale roku podatkowego, wtedy, kiedy jest jasne, że musiałyby one zapłacić duże kwoty podatku dochodowego w naszym kraju. W komunikacie zawarto także ostrzeżenie, że stosowanie cen transferowych przez podmioty powiązane, będzie przedmiotem wnikliwych badań urzędów skarbowych w II połowie 2016 roku.

Z kolei w połowie lipca weszła w życie klauzula generalna przeciwko unikaniu opodatkowania i w ten sposób dokonano wyznaczenia dopuszczalnych granic tzw. optymalizacji podatkowej, co oznacza, że w II połowie roku w związku z tym powinna się jeszcze wyraźniej niż do tej pory poprawić wydajność podatku CIT. W rządzie Prawa i Sprawiedliwości nie ma także przyzwolenia politycznego na wyłudzanie podatku VAT i stąd bardzo szybkie prace nad rozwiązaniami, dzięki którym do budżetu państwa powinno wpłynąć dodatkowo być może nawet kilkanaście miliardów złotych w ciągu całego roku 2016.

Podczas rządów koalicji PO-PSL, mieliśmy do czynienia z rosnącą z roku na rok skalą zjawiska wyłudzeń VAT w naszym kraju, w 2015 roku wyłudzenia te sięgnęły 3 proc.PKB (około 54 mld zł), co wręcz sugerowało swoiste jej polityczne przyzwolenie ten proceder. Tak, więc informacja resortu finansów o wyraźnie wyższych dochodach podatkowych po 10 miesiącach tego roku w stosunku do analogicznego okresu roku ubiegłego zdecydowanie potwierdza, że rządy Prawa i Sprawiedliwości doprowadzają do wyraźnego wzrostu wydajności podatkowej bez podnoszenia podatków (w 2007 roku wydajność podatkowa wyniosła aż 17,5 proc.PKB i była o ponad 3 proc.PKB wyższa niż pod koniec roku 2015).

Dodatkową nadzieję na wzrost dochodów podatkowych w II połowie tego roku w stosunku do tych zaplanowanych w budżecie budzi wprowadzenie od 1 lipca tego roku tzw. Jednolitego Pakietu Kontrolnego dla dużych firm ograniczające wyłudzanie podatku VAT, a także tzw. podatkowego pakietu paliwowego, ograniczające wyłudzanie podatku VAT i podatku akcyzowego w obrocie paliwami. Wszystko, więc wskazuje na to, że mimo realizacji niezwykle kosztownego programu Rodzina 500 plus, na który w tym roku jest przeznaczonych ponad 16 mld zł, deficyt budżetowy na koniec tego roku będzie niewiele przekroczy 50 proc.tego zaplanowanego.

Zbigniew Kuźmiuk