Rola PKW jest absolutnie fundamentalna: czy jest coś ważniejszego w państwie, które chce być demokratyczne, niż uczciwe i rzetelne wybory?

— mówił prezydent Andrzej Duda na Zamku Królewskim w Warszawie, gdzie odbyła się konferencję i uroczystość „25-lecia Demokratycznego Prawa Wyborczego i Organów Wyborczych w Polsce”.

Całość przemówienia prezydenta:

Chcę bardzo podziękować za zaproszenie na tę podniosłą i ważną uroczystość, pogratulować młodym zwycięzcom, laureatom nagrodzonym w wyniku konkursu. Zapowiem na wstępie, że bardzo się cieszę z tych prac i nagród. Cieszę się, że decyzja była taka, by zwrócić się z konkursem do ludzi młodych, dopiero dojrzewających prawników. To ludzie z pokolenia, które urodziło się już w wolnej Polsce, patrzą w przyszłość. Oni dzisiaj rozpoczynają swoje zainteresowanie prawem wyborczym i mam nadzieję, że będą w przyszłości je rozwijali. (…)

Chcę podziękować za zaproszenie, bo ta uroczystość jest refleksją nad ostatnimi 25 latami rozwoju polskiej demokracji. Co trzeba najbardziej podkreślić - ta uroczystość wskazuje moment rozpoczęcia rzeczywistej demokracji w Polsce. Obchodziliśmy niedawno rocznicę wyborów 4 czerwca 1989 roku - datę bardzo symboliczną, w której Polacy dokonali przełomu, który spowodował upadek komunizmu w państwach Europy Środkowo-Wschodniej. Na kanwie tego przełomu ustąpił upadek muru berlińskiego. My, Polacy, za mało to podkreślamy. Wszyscy kojarzą upadek komunizmu z upadkiem muru berlińskiego. Otóż nie - komunizm upadł na skutek wielkiej pokojowej rewolucji, którą dokonało polskie społeczeństwo, „Solidarność”. (…) Kulturowo należymy do Zachodu od 1050 lat - od kiedy weszliśmy do świata kultury judeo-chrześcijańskiej. Ale politycznie w ciągu tych 1050 lat różnie bywało, bo losy naszej ojczyzny są skomplikowane. Polacy zawsze mieli w sobie wielkie dążenie do wolności i samostanowienia. Wystarczy wspomnieć konstytucję nihil novi i utworzenie zrębów demokracji szlacheckiej - już wtedy postanowiono, że nie będzie podjęta decyzja dot. państwa bez zgody posłów ziemskich i senatorów.

Ten 1989 rok, który był przełomem, nie był przełomem w znaczeniu, o którym tutaj mówiliśmy. Można powiedzieć, że to 25 lat demokratycznego prawa wyborczego i prawa stanowionego przez organy przedstawicielskie. Czy jest demokratycznym prawo, które było stanowione przez nie w pełni demokratyczny Sejm? Jest tutaj wątpliwość. Przełomem w tym zakresie był 28 czerwca 1991 roku, gdy uchwalono nową ordynację wyborczą do Sejmu, która przesądzała o tym, że następne wybory będą w pełni wolne. To wkrótce później, 5 lipca, prezydent Lech Wałęsa - pierwszy wybrany w wolnych wyborach - powołał swoim zarządzeniem skład PKW. Rola PKW jest absolutnie fundamentalna: czy jest coś ważniejszego w państwie, które chce być demokratyczne, niż uczciwe i rzetelne wybory? (…) W moim przekonaniu nic bardziej fundamentalnego niż uczciwe wybory dla demokracji nie występuje. Stąd tak ogromna rola PKW.

Chciałem podziękować wszystkim tym, którzy w ciągu tych 25 lat przyczyniali się do wzmacniania PKW, do tego, by wybory w Polsce były przeprowadzane coraz lepiej i sprawniej. Ta kwestia jest najważniejsza. Możemy ubolewać, że frekwencja wyborcza w naszym kraju jest, porównując nas z krajami Europy Zachodniej, a nawet sąsiadami z Europy Środkowo-Wschodniej, relatywnie niska. To wielkie pytanie i zadanie dla nas, dla PKW, dla ludzi sprawujących władzę: co zrobić, by tę frekwencję podnieść? Co zrobić, by coraz więcej ludzi ufało temu, że ich głos oddawany w wyborach ma znaczenie. Że przez swój głos mają szansę realizować swoje potrzeby i wizję tego, w jakim kierunku powinny być prowadzone polskie sprawy. (…)

Szanowni Państwo, dziękuję jeszcze raz za te 25 lat. Na ich przestrzeni różnie bywało - mieliśmy kryzys w 2014 roku w związku z wyborami samorządowymi. Mieliśmy kryzys, zaufanie zostało nadszarpnięte, ale na szczęście PKW w sposób sprawny i spokojny potrafiła to zaufanie odbudować w kolejnych w wyborach, których uczciwości nikt nie podważał. Za to chciałem podziękować w sposób szczególny.

Przed nami kolejne lata, przed nami kolejne wybory - do najważniejszych organów w państwie, do PE. Wierzę w to, że będziemy coraz sprawniejsi. Uważam, że trzeba być otwartym na propozycje w zakresie usprawnienia procedur wyborczych. (…) Ta dyskusja powinna się toczyć z udziałem społeczeństwa. Jeśli mamy wzmacniać poczucie wiarygodności wyborów i państwa wobec obywateli, to udział czynnika społecznego w procesie podejmowania decyzji na temat zmian w tym zakresie jest potrzebny. Powinniśmy się przyglądać wszystkim propozycjom. (…)

Proces wyborczy ma absolutnie fundamentalne znaczenie dla budowy państwa demokratycznego i cieszącego się zaufaniem społecznym. Dziękuję za zaproszenie i 25 lat funkcjonowania PKW i KBW. Życzę kolejnych 25 lat znakomitego funkcjonowania, pogłębiania zaufania obywateli do polskiego państwa. Dziękuję.

Uroczystość zorganizowała Państwowa Komisja Wyborcza.

maf