PiS przygotowało projekt ustawy zmieniający zasady działania IPN. Instytutowi przyznane mają być dodatkowe kompetencje dwóch urzędów, które po zmianach uległyby likwidacji: Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych oraz Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa.

Projekt, jak informują PAP posłowie PiS, miałby trafić do Sejmu po październikowych wyborach.

Chodzi przede wszystkim o wzmocnienie IPN, który stałby się główną instytucją polityki historycznej polskiego państwa. Myślimy, żeby połączyć IPN z instytucjami, które pełnią podobne funkcje: Radą Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa oraz Urzędzie ds. Kombatantów. Kompetencje tych urzędów przejąłby poszerzony i powiększony Instytut

— powiedział PAP poseł Ryszard Terlecki, który jest jednym z autorów projektu.

Projekt jest gotowy w ogólnej wersji. Dopracowywane są szczegółowe rozwiązania

— powiedział PAP Terlecki.

Według planów po zmianach IPN zachowałby dotychczasową nazwę, zachowałby też wszystkie dotychczasowe kompetencje. Po nowelizacji ustawy prawdopodobnie doszłoby do zmian personalnych - powołanie „rozszerzonego” Instytutu mogłoby oznaczać powołanie nowego składu Rady Instytutu Pamięci.

Członków Rady, według obecnej ustawy, wyłaniają Sejm, Senat oraz prezydent.

Prezes IPN jest wybierany przez Sejm na 5 lat, na wniosek Rady Instytutu Pamięci, która zgłasza kandydata spoza swojego grona. Kadencja obecnego prezesa kończy się w przyszłym roku.

Instytut został powołany 19 stycznia 1999 na mocy ustawy z 18 grudnia 1998 o Instytucie Pamięci Narodowej. Do zadań Instytutu Pamięci Narodowej należy: gromadzenie i zarządzanie dokumentami organów bezpieczeństwa państwa, sporządzonymi od 22 lipca 1944 do 31 grudnia 1989, ściganie zbrodni nazistowskich i komunistycznych, prowadzenie działalności edukacyjnej.

Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa została powołana przez Sejm ustawą z 2 lipca 1947 roku. Rada OPWiM jest ciałem społecznym powoływanym na 4-letnią kadencję przez premiera na wniosek Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Ustawowe zadania Rady na co dzień realizuje Biuro, którym kieruje sekretarz Andrzej Krzysztof Kunert. Działalność Rady OPWiM finansowana jest z budżetu.

Rada OPWiM jest jedynym w Polsce organem państwowym inicjującym i koordynującym działalność związaną z upamiętnianiem historycznych wydarzeń i miejsc oraz postaci w dziejach walk i męczeństwa narodu polskiego w kraju i zagranicą, a także walk i męczeństwa innych narodów na terytorium Polski.

Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych został utworzony w 1991 roku na podstawie Ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego. Jego najważniejszymi zadaniami są: „zapewnianie kombatantom i osobom represjonowanym należnego szacunku i honoru oraz pomocy i szczególnej opieki”, przyznawanie uprawnień ustawowych, oraz „upowszechnianie tradycji walk o suwerenność i niepodległość Polski”.

PAP/mall