Ministrowie obrony Polski, Litwy i Ukrainy - Tomasz Siemoniak, Juozas Olekas i Wałerij Hełetej - podpisali w piątek w Belwederze, w obecności prezydenta Bronisława Komorowskiego, umowę o utworzeniu wspólnej, trójnarodowej brygady (LITPOLUKRBRIG).

Polska, Litwa i Ukrainy zaplanowały, że jednostka będzie wykorzystywana do udziału w operacjach pod auspicjami ONZ, NATO, UE, a także w ramach doraźnych koalicji tworzonych zgodnie z Kartą Narodów Zjednoczonych i umowami, zawartymi pomiędzy państwami wystawiającymi siły. Głównymi zadaniami brygady będą m.in.: współudział w międzynarodowym wysiłku utrzymania pokoju, zacieśnienie regionalnej współpracy wojskowej i stworzenie podstaw do powołania na bazie brygady Grupy Bojowej UE.

Prezydent Komorowski powiedział podczas uroczystości, że podpisanie międzyrządowej umowy to przejaw naszego wspólnego głębokiego zaangażowania we wzmacnianie bezpieczeństwa i zdolności obronnych w regionie, gdzie - jak powiedział - „zrobiło się niebezpiecznie”.

Prezydent przypomniał, że datę podpisania umowy o utworzeniu polsko-litewsko-ukraińskiej brygady kilkukrotnie przekładano.

Pragnę wyrazić ubolewanie, że nie udało się tego zrobić wcześniej, że musimy trochę nadganiać stracony czas

— powiedział. Dodał, że ma nadzieję, iż brygada stanie się narzędziem przekazywania doświadczeń i umiejętności, które będą sprzyjały współpracy armii ukraińskiej z Zachodem.

Komorowski dodał, że na wrześniowym szczycie NATO w Newport zapadły decyzje o wsparciu Ukrainy, w tym modernizacji jej armii.

Jestem przekonany, że te wszystkie działania razem przyczynią się zarówno do zwiększenia zdolności armii ukraińskiej do współdziałania z innymi krajami, ale także przyczynią się do procesu modernizacji ukraińskich sił zbrojnych

— powiedział prezydent.

Chcemy pomoc udzielaną Ukrainie nakierować w pełni na proces modernizacji

-– podkreślił prezydent. Zwrócił przy tym uwagę, że Polska i Litwa są zaangażowane nie tylko w pomoc ukraińskim siłom zbrojnym, lecz także w reformę samorządową na Ukrainie i pomoc dla tamtejszych małych i średnich przedsiębiorstw.

Nawiązując do długiego procesu powoływania brygady, szef MON Tomasz Siemoniak powiedział, że widocznie „tak miało być”.

Podpisujemy tę umowę z nową Ukrainą, która się stowarzyszyła z Unią Europejską, krótko po szczycie NATO w Newport, gdzie właśnie to pan prezydent Bronisław Komorowski i pani prezydent Litwy Dalia Grybauskaite byli gorącymi rzecznikami współpracy NATO z Ukrainą i pomocy Zachodu dla Ukrainy

— powiedział Siemoniak. Zwrócił też uwagę, że obecnie na Ukrainie trwają międzynarodowe ćwiczenia Rapid Trident, w których biorą udział także polscy żołnierze.

Minister obrony Litwy Juozas Olekas ocenił, że powołanie jednostki wzmocni przyjaźń Polski, Litwy i Ukrainy oraz przyczyni się do stabilności i bezpieczeństwa regionu.

Myślę, że ta wspólna brygada pozwoli nam wszystkim doskonalić się i umacniać pokój w regionie

— powiedział Olekas.

Minister obrony Ukrainy gen. Wałerij Hełetej przypomniał, że Ukraina od początku swej niepodległości jest zaangażowana w misje pokojowe, a jej żołnierze współdziałali z Polakami i Litwinami m.in. w Bośni i Hercegowinie, Kosowie, Afganistanie i Iraku. Zaznaczył, że brygada powstaje w niełatwym czasie, gdy Ukraina stała się obiektem zbrojnej agresji ze strony Rosji.

Jestem przekonany, że utworzenie naszej wspólnej brygady zwiększy bezpieczeństwo w naszym regionie i umocni naszą współpracę

— powiedział Hełetej.

Do sfinalizowania projektu konieczne jest jeszcze uzgodnienie porozumienia technicznego między trzema krajami. Wraz z jego podpisaniem otwarta zostanie droga do prac polsko-litewsko-ukraińskich grup roboczych, których celem będzie budowa struktury brygady.

Proces formowania jednostki rozpoczął się w czerwcu 2007 r., gdy w Brukseli ministrowie obrony Litwy, Polski i Ukrainy zdecydowali o utworzeniu wspólnego batalionu. Jesienią 2008 r. zdecydowano, że będzie to jednak większa jednostka - brygada.

List intencyjny w sprawie utworzenia LITPOLUKRBRIG przedstawiciele resortów obrony trzech państw podpisali w listopadzie 2009 r. Zaangażowanie w tworzenie i działanie brygady miało wspierać starania Ukrainy o integrację z NATO, zacieśnić współpracę wojskową tych trzech państw i stworzyć podstawy do powołania na bazie brygady kolejnej Grupy Bojowej UE.

Zgodnie z planem pododdziały wydzielane do brygady z Litwy, Polski i Ukrainy pozostaną w dotychczasowych miejscach stałej dyslokacji i podporządkowane będą dowódcy brygady na czas ćwiczeń i misji.

Na kwaterę główną dowództwa jednostki wyznaczono Lublin. Funkcjonuje tam obecnie polska część dowództwa, która liczy ok. 50 żołnierzy. Docelowo ma do nich dołączyć po kilkunastu oficerów z Litwy i Ukrainy. W Lublinie jest też batalion dowodzenia, liczący ok. 250 żołnierzy.

Kluczowe stanowiska w brygadzie mają po kolei obsadzać oficerowie z trzech tworzących jednostkę państw. Pełną gotowość operacyjną LITPOLUKRBRIG ma osiągnąć za dwa lata.

PAP, znp