Od dwóch dni wątkiem dominującym w smoleńskim śledztwie jest kwestia kwalifikacji lotu rządowego tupolewa. Był cywilny? Wojskowy? A może do pewnego momentu cywilny, a później wojskowy? Terminologia wpływa na odpowiedzialność.

Zaczęło się od stwierdzenia płk. Edmunda Klicha z wywiadu we wczorajszej "Polsce":

"Rosjanie uznali, że lot z 10 kwietnia operował jako cywilny. Natomiast my uważamy, że ostatnia część lotu powinna być zakwalifikowana jako operacja wojskowa, i takie też procedury powinny obowiązywać tego dnia w Smoleńsku. Jeżeli przyjmiemy, że był to lot cywilny - jak chcą Rosjanie - to w takim przypadku całość odpowiedzialności spada na pilotów. To oni podejmują decyzję o lądowaniu, a wieża jest zobowiązana dostarczyć komplet informacji. W przypadku lotów wojskowych - w zależności od obowiązujących procedur - których, przypomnę, cały czas nie posiadamy, odpowiedzialność kontrolera ruchu zwiększa się."

I się zaczęło. Po pierwsze, każdy element tego lotu - lotnisko startowe i docelowe, samolot, załoga, kontrolerzy, a nawet kilku ważnych pasażerów - był wojskowy. Po drugie, jak mówią pracownicy Siewiernego w ujawnionych przez portal tvn24.pl zeznaniach, na lotnisku obowiązywały procedury wojskowe. Kontroler nie znał nawet języka angielskiego obowiązującego w lotnictwie cywilnym. Po trzecie - zdaniem akredytowanego przy MAK Edmunda Klicha - końcowa faza lotu, gdy samolot wszedł w strefę kierowaną przez wieżę w Smoleńsku, odbywała się według procedur wojskowych.

Czy można więc stwierdzić, że lot miał jednak charakter cywilny? Jak najbardziej, co udowodnił w wywiadzie dla PAP Jerzy Miller, przewodniczący komisji badającej przyczyny katastrofy. Stwierdził, że zgadza się z Rosjanami:

"Celem tego lotu było przewiezienie konkretnych osób, w związku z tym miał on charakter lotu pasażerskiego. Wobec tego nie ma między nami sprzeczności" - mówił Miller.

Ustalenie charakteru tych procedur ma znaczenie, bo - jak mówi Klich i większość ekspertów - jeśli stosowane były cywilne, odpowiedzialność za decyzję o lądowaniu spada na pilotów. Przy wojskowych ponoszą ją też kontrolerzy, którzy nie zakazali lądowania i prowadzili mjr. Protasiuka w kierunku ziemi.

Czy w takim razie, gdyby komisji wciąż szefował Edmund Klich, interpretacja ważnego elementu organizacyjnego byłaby korzystniejsza dla Polski? Czy tak ważna kwestia może być oparta na subiektywnej ocenie poszczególnych osób?

Mas