To już tradycja – gdy zbliża się Wielkanoc, cała uwaga artystycznego świata związanego z muzyką klasyczną jest skierowana na Warszawę. Powód tego zainteresowania to oczywiście Wielkanocny Festiwal Ludwiga van Beethovena organizowany nieprzerwanie od 1997 r.

Tegoroczna 28. edycja festiwalu odbywa się pod hasłem „Beethoven i filozofowie”, bo jak zawsze ideą festiwalu jest ukazanie muzyki mistrza z Bonn i innych wielkich kompozytorów w szerszym kontekście kulturowym. Festiwal, który jest współfinansowany ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy, objął honorowym patronatem Prezydent RP Andrzej Duda. Mecenasem wydarzenia jest ORLEN.

28 Wielkanocny Festiwal Ludwiga van Beethovena rozpoczął się 17 marca w Sali Koncertowej Filharmonii Narodowej koncertem Orkiestry Sinfonia Varsovia pod batutą Jacka Kaspszyka z udziałem światowej sławy skrzypaczki Arabelli Steinbacher. Klamrą spinającą to wydarzenie będzie koncert finałowy Orkiestry i Chóru Filharmonii Narodowej pod dyrekcją Andrzeja Boreyki na scenie Teatru Wielkiego Opery Narodowej. W programie koncertu znajdą się „Requiem” Gabriela Faurégo, „Stabat Mater” Francisa Poulenca i „Stabat Mater” Krzysztofa Pendereckiego. Dobór repertuaru wiąże się oczywiście z przypadającym tego dnia Wielkim Piątkiem.

Ogółem w trakcie 13 festiwalowych dni wysłuchamy 11 koncertów symfonicznych, dwóch recitali fortepianowych i dwóch koncertów kameralnych, podczas których wystąpi wielu znakomitych solistów, dyrygentów i zespołów, zaproszonych przez Elżbietę Penderecką, dyrektora generalnego Festiwalu oraz prezes Zarządu Stowarzyszenia im. Ludwiga van Beethovena, które odpowiada za organizację wielkiego przedsięwzięcia, jakim jest Festiwal.

Z muzyką do Kanta i Schopenhauera

Program koncertów został zbudowany wokół przewodniego hasła tegorocznej edycji – „Beethoven i filozofowie”. Jednym z powodów właśnie takiego wyboru tematyki jest obchodzone w br. 300-lecie urodzin Immanuela Kanta, filozofa bodaj najbardziej cenionego przez Beethovena. Jest to też dobra okazja oraz inspiracja do prześledzenia wpływów myśli filozoficznej na muzykę. Z tego powodu w programach koncertów ujęto m.in. dzieła Ryszarda Wagnera, Ryszarda Straussa, Karola Szymanowskiego, a podczas występu 21 marca w Sali Kameralnej Filharmonii Narodowej orkiestry Wiener Kammersymphonie zaprezentowano teksty Arthura Schopenhauera o muzyce. Recytowane przez Franza Tschernego towarzyszyły kompozycjom mistrza z Bonn.

Festiwal tradycyjnie pozwala obcować polskiej publiczności z międzynarodową plejadą wybitnych wykonawców, ale w tym roku wyjątkowo licznie są reprezentowane także polskie orkiestry specjalizujące się w koncertach symfonicznych. Mowa tu o takich zespołach, jak Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia prowadzona przez maestro Leopolda Hagera, Polska Orkiestra Sinfonia Iuventus im. Jerzego Semkowa pod batutą Jurka Dybała z wiolonczelistą Claudio Bohórquezem i flecistą Stathisem Karapanosem, NFM Orkiestra Leopoldinum pod kierownic­twem artystycznym skrzypka Alexandra Sitkovetsky’ego, Orkiestra Polskiego Radia w Warszawie kierowana przez Michała Klauzę z pianistą Barry Douglasem.

Na Festiwalu po raz pierwszy zaprezentowała się Orkiestra Filharmonii Luksemburskiej, prowadzona przez wschodzącą gwiazdę dyrygentury – Gustava Gimeno. Solistką była włoska pianistka Beatrice Rana, która wykonała mało znany Koncert fortepianowy a-moll op. 7 Clary Schumann, zarejestrowany przez artystkę na płycie wydanej w 2023 r. Debiutem będzie również występ Młodzieżowej Orkiestry Filharmonii w Bergen pod dyrekcją maestro Lawrence’a Fostera oraz solisty – młodego skrzypka izraelskiego pochodzenia Yamena Saadi’ego. To wydarzenie już jutro (26 marca) o godz. 19.30 w Sali Koncertowej Filharmonii Narodowej.

Gorąco oczekiwano także recitalu jednego z największych współczesnych pianistów – Louise’a Lortiego i jego prezentacji cykli wariacji skomponowanych przez Beethovena, Mendelssohna, Faurégo i Thomasa Adèsa. Dużym zainteresowaniem cieszył się także wyczekiwany recital litewsko-francuskiej pianistki Mūzy Rubackytė z utworami Ferenca Liszta i Beethovena. Twórczość patrona festiwalu na skład instrumentalny tria fortepianowego wypełnił koncert cenionego zespołu Guarneri Trio Prague.

Nieznane opery Dariusa Milhauda

W kontynuacji cyklu Nieznane opery Łukasz Borowicz zaproponował dwa dzieła sceniczne Dariusa Milhauda w wersji koncertowej: „Balet śpiewany” Salade (1924) i operę „Biedny marynarz” (1927). Wykonawcami partii solowych było doborowe grono polskich śpiewaków młodego pokolenia: Natalia Rubiś, Magdalena Lucjan, Mateusz Zajdel, Krystian Krzyszowiak i Adrian Janus, wspierani przez doświadczonych artystów – Wojciecha Gierlacha i Roberta Gierlacha. Operowy wymiar miał także koncert zespołu I Virtuosi della Scala pod batutą Massimiliano Caldiego, który wypełniła muzyka Giacomo Pucciniego, przypominając o przypadającej w tym roku 100. rocznicy śmierci operowego mistrza. Z kolei w koncercie adresowanym do dziecięcej widowni usłyszeliśmy baśń Marii Konopnickiej „O krasnoludkach i sierotce Marysi” z muzyką Krzysztofa Pendereckiego w wykonaniu muzyków Orkiestry Akademii Beethovenowskiej i pianisty Krzysztofa Książka pod kierownictwem Macieja Tworka.

Zgodnie z tradycją główny nurt koncertowy uzupełniają cykliczne wydarzenia towarzyszące: Wystawa Manuskryptów Muzycznych w Bibliotece Jagiellońskiej i Międzynarodowe Sympozjum Naukowe. 28. edycję wielkanocnego Festiwalu anonsuje plakat autorstwa Danuty Dąbrowskiej-Siemaszkiewicz.

Co przed nami

25 marca, godz. 19.30

Filharmonia Narodowa – Sala Koncertowa

ul. Sienkiewicza 10

Wykonawcy:

Christian Danowicz – skrzypce

Alexander Sitkovetsky – skrzypce

NFM Orkiestra Leopoldinum

Alexander Sitkovetsky – dyrygent

Utwory:

Wolfgang Amadeus Mozart, Divertimento D-dur KV 251

Andrzej Panufnik, Koncert skrzypcowy

Alfred Schnittke, Moz-Art à la Haydn na dwoje skrzypiec i smyczki

Joseph Haydn, Symfonia Es-dur „Filozof” Hob. I:22

---

26 marca, godz. 19.30

Filharmonia Narodowa – Sala Koncertowa

ul. Sienkiewicza 10

Wykonawcy:

Yamen Saadi – skrzypce

Bergen Philharmonic Youth Orchestra

Lawrence Foster – dyrygent

Utwory:

Ludwig van Beethoven / Paul Hindemith, Geschwindmarsch z Symphonii Serena

Krzysztof Penderecki, I Koncert skrzypcowy Johannes Brahms, I Symfonia c-moll op. 68

---

27 marca, godz. 19.30

Filharmonia Narodowa – Sala Koncertowa

ul. Sienkiewicza 10

Wykonawcy:

Barry Douglas – fortepian

Orkiestra Polskiego Radia w Warszawie

Michał Klauza – dyrygent

Utwory:

Richard Wagner, Wstęp do dramatu muzycznego Tristan i Izolda

Johannes Brahms, I Koncert fortepianowy d-moll op. 15

Ludwig van Beethoven, III Symfonia Es-dur „Eroica” op. 55

---

28 marca, godz. 19.30 

Filharmonia Narodowa – Sala Koncertowa

ul. Sienkiewicza 10

Koncert pamięci Borisa Pergamenschikowa w 20. rocznicę śmierci artysty

Wykonawcy:

Claudio Bohórquez – wiolonczela

Stathis Karapanos – flet

Rafał Bartmiński – tenor

Chór Filharmonii im. Karola Szymanowskiego w Krakowie

Piotr Piwko – kierownik chóru

Polska Orkiestra Sinfonia Iuventus im. Jerzego Semkowa

Jurek Dybał – dyrygent

Piotr Artur Wolanin – asystent dyrygenta

Utwory:

Krzysztof Penderecki, Koncert na altówkę i orkiestrę (wersja na wiolonczelę), Koncert fletowy

Karol Szymanowski, III Symfonia „Pieśń o nocy” op. 27

---

29 marca, godz. 19.30

Teatr Wielki Opera Narodowa – Sala Moniuszki, Plac Teatralny 1

Finał Festiwalu (patronat Finału – ORLEN)

Wykonawcy:

Iwona Sobotka – sopran

Adam Kutny – baryton

Chór Filharmonii Narodowej

Bartosz Michałowski – dyrektor chóru

Orkiestra Filharmonii Narodowej

Andrzej Boreyko – dyrygent

Utwory:

Gabriel Fauré, Requiem d-moll op. 48

Krzysztof Penderecki, Stabat Mater

Francis Poulenc, Stabat Mater