Wydawało się, że rekonstrukcja zabytków Warszawy przeszła już do historii, nie przykuwa uwagi świata; dzisiaj się to bardzo zmieniło, powodem jest zniszczenie miast - głównie Aleppo (Syria) - powiedziała we wtorek w Krakowie wiceminister kultury Magdalena Gawin.

Wymianie wiedzy i doświadczeń dotyczących odbudowy Warszawy z perspektywy konserwatorów, architektów, a także mieszkańców miasta, którzy przyczynili się do odzyskania dziedzictwa - poświęcone było spotkanie pt. „Zbudowane z nadziei - Warszawa, miasto odbudowy”, które odbyło się w Międzynarodowym Centrum Kultury w Krakowie.

Wydarzenie towarzyszy 41. sesji Komitetu Światowego Dziedzictwa UNESCO, która od niedzieli odbywa się w Krakowie. Obrady 41. sesji rozpoczęły się w poniedziałek w Centrum Kongresowym ICE Kraków, a potrwają do 12 lipca.

Wiceminister kultury przypomniała w trakcie spotkania, jak doszło do zniszczenia Warszawy. Podkreśliła, że stolica Polski została doszczętnie zniszczona „nie w trakcie powstania warszawskiego w sierpniu 1944 roku, ale po powstaniu warszawskim”.

Był to rodzaj świadomej kary dla polskiej inteligencji, w celu zniszczenia polskiej kultury

— zaznaczyła. Jak mówiła, historyczne centrum Warszawy było zniszczone w blisko 85 procentach.

To było straszne doświadczenie dla wszystkich mieszkańców Warszawy i całej Polski

— dodała.

Gawin mówiła także, że obiegowa opinia jakoby to rząd komunistyczny postanowił odbudować stolicę Polski jest nieprawdziwa.

Była to świadoma decyzja mieszkańców Warszawy, ale także mieszkańców całej Polski

— podkreśliła wiceminister kultury.

Podczas wtorkowego spotkania dyrektor Narodowego Instytutu Dziedzictwa prof. Małgorzata Rozbicka przypomniała historię Warszawy. Zaprezentowano także film „Miasto ruin” ukazujący zburzoną i wyludnioną stolicę Polski, zrealizowany na zlecenie Muzeum Powstania Warszawskiego.

Architekt, urbanista, i konserwator zabytków prof. Krzysztof Pawłowski, który doprowadził do wpisania historycznego centrum Warszawy na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO w 1980 roku, przypomniał, jak przebiegała odbudowa Warszawy, a także przebieg negocjacji, które doprowadziły do wpisu na listę. Jak wspominał, pierwsza reakcja UNESCO była bardzo wstrzemięźliwa. W uzasadnieniu swojej prośby polscy eksperci podkreślili wolę i wysiłek całego społeczeństwa, by przywrócić życie zniszczonej stolicy.

W ocenie Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, a także UNESCO, historia odbudowy Warszawy jest szczególnie istotna obecnie, gdy trwa wojna w Syrii.

Historia Warszawy jest pozytywnym przesłaniem dla Aleppo, symbolem, że ruiny nie muszą oznaczać kresu miasta, ale są początkiem odbudowy, powrotu do normalnego życia

— podkreślono w informacji prasowej resortu kultury.

MKiDN zwraca uwagę, że rekonstrukcja historycznego centrum Warszawy - Starego i Nowego Miasta oraz Traktu Królewskiego- była przedsięwzięciem bez precedensu w historii.

Od początku trwania sesji UNESCO w Krakowie zbierane są pieniądze na rzecz mieszkańców Aleppo. Od 6 lipca przy kościele Mariackim będzie stał namiot - punkt informacyjny, w którym będzie można nie tylko przekazać darowiznę, ale również dowiedzieć się więcej o potrzebach mieszkańców Aleppo. Organizatorzy akcji uruchomili także specjalny numer, dzięki któremu wysyłając SMS można pomóc potrzebującym (72 052 z hasłem SYRIA, koszt 2,46 zł z VAT). Zebrane pieniądze zostaną przekazane działającej w Syrii od 2013 r. organizacji Caritas Polska.

W ramach akcji pomocy dla syryjskiego miasta, 9 lipca o godz. 21, na Bulwarze Wołyńskim w Krakowie odbędzie się koncert „Solidarni z Aleppo”. Wystąpią m.in. Kasia Kowalska, Sebastian Karpiel-Bułecka, Dariusz Malejonek, Halina Mlynkova, Marek Piekarczyk, Milo Kurtis oraz Ray Wilson.

W ramach akcji eksperci z całego świata, którzy przybyli do Krakowa na sesję UNESCO, otrzymają zbiór relacji Polaków, którzy przeżyli okupację niemiecką w Warszawie oraz album fotografii zburzonego miasta. Będą to: książka pt. „Chronicles of Terror. Warsaw”, opracowana przez Ośrodek Badań nad Totalitaryzmami im. Witolda Pileckiego, oraz album „A Phenix City Warsaw 1945-50. Through the Lens of Karol Pęcherski” pod redakcją Jerzego S. Majewskiego.

Akcja charytatywna została objęta honorowym patronatem wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego Magdaleny Gawin. Partnerzy to 41. sesja Komitetu Światowego Dziedzictwa, Ośrodek Badań nad Totalitaryzmami im. W. Pileckiego, Narodowy Instytut Dziedzictwa, Narodowe Centrum Kultury, Miasto Kraków, Telewizja Polska.

Katarzyna Krzykowska (PAP)

lw, PAP