„Jańcio Wodnik i inne nowele” to zbiór sześciu utworów autorstwa reżysera i scenarzysty Jana Jakuba Kolskiego (ur. 1956), który zaprasza do świata magicznego, choć osadzonego w surowych realiach chłopskiego życia. Za źródło fascynacji naturą i wsią można uznać pobyt tego twórcy w Popielawach – które odnajdujemy i w noweli z tego tomu, i w jednym z filmów – gdzie mieszkał kilka lat w okresie dorastania. Autor korzysta ze swojej pamięci i wyobraźni, by zaludniające je postaci bliskie stały się także i nam. Przedstawiciele chłopskich rodów ze społeczności z tych okolic przewijają się zarówno w jego prozie, jak i w filmach.

Baśniowe odniesienia czynią z tych historii rodzaj przypowieści o meandrach ludzkiego losu. Bohaterów motywują do działania miłość, śmierć i zemsta. Walczą o sens swojego życia, choć nieraz go też gubią. Chłopska zbiorowość, zanurzona w przesądach, żyjąca według własnych praw, z trudem toleruje ich odmienność. Ważną część ich egzystencji stanowi natura, piękna, groźna i nieprzewidywalna, choć opisywana z zachwytem pomieszanym z czułością. Także humor (niekiedy – dosłownie – wisielczy), groza, zachwyt tajemnicami, które kryje świat, odpryski powojennej historii składają się na ten przejaw polskiego realizmu magicznego. Naturalistyczne obrazy wiejskiego życia przeplatają się z poetyckimi wizjami niczym z baśni. Zmysłowość tej prozy jest urzekająca.

Bohaterowie-odmieńcy, jak Jańcio czy Pograbek, kierowani swoimi marzeniami, nie potrafią ich porzucić. Ksiądz Jakub ocali swoje powołanie i wiarę w ludzi. Byłego więźnia obozu Mateusza uratuje miłość. Zadziwiające są losy Józefa Magneto, a pełne odrzuconych szans na uratowanie – partyzanta Zawiei.

Fabuła noweli opisywanego tomu jest znana wielbicielom kina Kolskiego. Filmowa wyobraźnia autora sprawiła, że swoją prozę przełożył na dynamiczny język scenariuszy. Udało mu się przenieść do swoich filmów również niemal impresjonistyczne opisy przyrody. Stanowią one malowniczą oprawę ludzkich losów, którym przypatrują się też zwierzęta: cierpliwe konie, oddane psy czy obserwujące ich z daleka wilki. Istoty z innego świata, niewytłumaczalne umiejętności czy wydarzenia zazwyczaj nie budzą w czytelnikach lęku. Przerażenie są za to w stanie wzbudzić mroczne ludzkie namiętności, jak żądza posiadania czy mściwość, bo są przyczyną cierpienia innych, często niewinnych. Cudza ziemia, narzędzia, nawet żona – wszystko może stanowić pokusę. Dobro jest w tym świecie raczej wyjątkiem, upadki jednak przeplatają się ze wzlotami, dobro ze złem. Czyni to bohaterów nam tym bliższymi, a po zakończeniu lektury tęsknimy za nimi i ich światem.

„Jańcio Wodnik i inne nowele”do zakupienia na stronie wSklepiku.pl. [KLIKNIJ]