Zrekonstruowany gabinet prezydenta na uchodźstwie, oryginalne meble z redakcji emigracyjnych „Wiadomości” i maszyna, na której drukowano polskie książki w Londynie to niektóre z eksponatów, jakie będzie można zobaczyć od piątku na wystawie Muzeum Historii Polski.

Ekspozycja opowiada historię wojennej i powojennej emigracji polskiej do Wielkiej Brytanii. To pierwsze tego typu wydarzenie muzealne, które stara się to zjawisko przedstawić w sposób całościowy. Emigrację londyńską często utożsamia się z polskim rządem na uchodźstwie, dlatego założeniem wystawy jest pokazanie całego spektrum działań i doświadczeń Polaków mieszkających przez te kilkadziesiąt lat w Anglii. Chcemy przybliżyć życie codzienne, kulturalne i społeczne emigracji oraz najważniejsze instytucje ją integrujące

— opowiadał kurator ekspozycji Krzysztof Niewiadomski.

Wystawa „Londyn - stolica Polski. Emigracja polska 1940-1990” będzie czynna od 26 września w stołecznej Bibliotece Uniwersyteckiej. Scenografia ekspozycji nawiązuje do siatki londyńskich ulic, co ma zapraszać zwiedzających do spaceru po zaułkach tej emigracyjnej stolicy Polski.

Tytułowa stolica ma dla nas znaczenie podwójne. Po pierwsze Londyn pełnił niejako jej funkcję, ponieważ tam urzędował legalny polski rząd. Po drugie - było to swoiste centrum polskiej emigracji

— podkreślił Niewiadomski.

Jak zaznaczył, ważny dla ekspozycji jest także motyw kartonu, jako przedmiotu służącego do pakowania i przewożenia rzeczy.

Stanowi on taką metaforę emigracyjnego życia na walizkach, tymczasowości pobytu poza krajem. Ale także symbol stałej łączności emigracji z ojczyzną, do której często wysyłano paczki

— powiedział kurator.

W przestrzeni wystawy będzie również można zobaczyć segmenty symbolicznie rekonstruujące miejsca Londynu łączące się z różnymi sferami działalności Polaków. Działalność polityczną symbolizuje rekonstrukcja gabinetu prezydenta na uchodźstwie. Sferę wydawniczą - gabinet redaktora naczelnego najważniejszego tygodnika kulturalnego emigracji, czyli „Wiadomości” z oryginalnymi meblami. Będzie także przestrzeń pt. „Ognisko polskie” opowiadająca o towarzyskim życiu emigracji oraz o teatrze, estradzie i kabarecie.

Ekspozycja będzie również opowieścią o ludziach. Zostanie zaprezentowana elita emigracyjna na przykładzie sześciu wybranych, szczególnie ważnych postaci. Będzie to gen. Władysław Anders, jego żona artystka Irena Anders, poeta i reżyser Marian Hemar, redaktor „Wiadomości” Mieczysław Grydzewski, malarz Marek Żuławski i gen. Stanisław Sosabowski.

Losy tego ostatniego, po wojnie przez wiele lat magazyniera w fabryce, są swoistą ilustracją trudnej sytuacji ekonomicznej części emigracji. Były to gorzkie doświadczenie wysokich oficerów, którzy po wojnie musieli pracować fizycznie

— mówił kurator.

Zwiedzający będą również mogli posłuchać relacji świadków historii, zwykłych emigrantów nagranych w ramach projektu „Londyńczycy” Muzeum Historii Polski. To wspomnienia pokazujące codzienność emigracyjną m.in. pierwsze wrażenia po przyjeździe do Anglii czy rozterki związane z wizytami w ojczyźnie. „Te opowieści przybliżą emocje związane z doświadczeniami życia na emigracji. Emocje będące często w narracji historycznej na drugim planie, a które naszym zdaniem są ważne i pozwalają sugestywniej opowiedzieć tę historię” - zaakcentował Niewiadomski.

Wśród prezentowanych na wystawie eksponatów znajdzie się m.in. maszyna, na której drukowano polskie książki w Londynie, tłoki pieczętne Rządu na Uchodźstwie i obrazy Marka Żuławskiego.

Te ostatnie wydają nam się szczególnie istotne, ponieważ często mówiąc o kulturze na emigracji pamiętamy głównie o pisarzach, zapominając o artystach innych sztuk, którzy przecież aktywnie i z sukcesami działali na Wyspach

— zaznaczył kurator.

Ekspozycję uzupełnią wybrane plansze z wystawy z 1944 r. wyprodukowanej przez Rząd na Uchodźstwie opowiadającej o służbie kobiet w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie, a także reprodukcje plakatów i afiszów dokumentujących życie społeczne i teatralne oraz reprodukcje dokumentów archiwalnych z archiwum Instytutu Sikorskiego w Londynie.

Wystawa będzie czynna do 30 listopada. Jej patronami medialnymi są Polska Agencja Prasowa i portal historyczny www.dzieje.pl.

MG/PAP