Minister kultury odmawia wsparcia dla ustawienia tablicy upamiętniającej wizytę św. Jana Pawła II na Westerplatte. Byli opozycjoniści zwracają odznaczenia

W marcu Stowarzyszenie „Godność”, działające na Wybrzeżu i zrzeszające byłych działaczy NSZZ Solidarność, wystąpiło do ministra kultury Bogdana Zdrojewskiego o dofinansowanie tablicy upamiętniającej spotkanie św. Jana Pawła II z młodzieżą na Westerplatte. Tablica ma zostać odsłonięta 12 czerwca, jednak Stowarzyszenie wie, że do tego czasu nie zdąży uzbierać potrzebnych 170 tys. zł.

Bogdan Zdrojewski przekierował sprawę do Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. Ta bardzo entuzjastycznie zareagowała na pomysł, jednak „z przykrością” poinformowała, że nie dysponuje odpowiednimi możliwościami formalno-prawnymi. W związku z takim działaniem,

posłużeniem się ROPWiM, aby nam odpowiedziano negatywnie

— jak piszą działacze, postanowili zwrócić oni nadane im przez ministerstwo odznaczenia. Czesław Nowak i Andrzej Michałowski zdecydowali się zwrócić odznakę Zasłużony Działacz Kultury, którą otrzymali za niezależną działalność wydawniczą.

Poniżej prezentujemy korespondencję między Stowarzyszeniem „Godność” i Ministerstwem Kultury.

Gdańsk, dnia 7 03 2014 r.

Pan Bogdan Zdrojewski Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Wniosek

Szanowny Panie Ministrze,

Stowarzyszenie Godność zrzeszające na Wybrzeżu byłych działaczy NSZZ Solidarność i więźniów politycznych z lat 1980-89 od kilkunastu lat stara się upamiętniać ludzi i wydarzenia z minionych lat, które miały istotny wpływ na odzyskanie niepodległości i utrwalenie patriotyzmu. W 2001 r. byliśmy inicjatorami budowy pomnika-głazu w Sopocie upamiętnijącego Zbigniewa Herberta. Byliśmy także inicjatorami budowy pomnika marszałka Józefa Piłsudskiego. Pomnik zbudowało Miasto w 2006 r. Wspólnie z Miastem zbudowaliśmy w 2012 r. pomnik Jana Pawła II i Prezydenta Ronalda Reagana w parku noszącym imię Prezydenta Ronalda Reagana. Na nasz wniosek na przestrzeni kilku lat Rada Miasta Gdańska nadała tytuły Honorowych Obywateli dla płk Ryszarda Kuklińskiego, Margaret Thatcher, Ronalda Reagana, Jana Nowaka-Jeziorańskiego,Zbigniewa Brzezińskiego i ks inf Stanisława Bogdanowicza- proboszcza Bazyliki Mariackiej. Także z naszej inicjatywy nadano nazwy kilku ulicom Gdańska tj gen Fieldorfa-Nila, Anastazego Wika-Czarnowskiego, Jaworzniaków, Zbigniewa Herberta, Tadeusza Jasińskiego-młodego chłopca, którego rozstrzelała Armia Radziecka wkraczająca do Grodna we wrześniu 1939 r. Ostatnią naszą inicjatywą jest wniosek do Prezydenta i Rady Miasta aby po wybudowaniu tunelu pod Martwą Wisłą nadać mu imię Marszałka Macieja Płażyńskiego,który był z nami zaprzyjaźniony jeszcze w stanie wojennym. W 2009 r złożył on wniosek do IPN aby nadać naszemu Stowarzyszeniu tytuł Strażnika Pamięci Narodowej. W 2010 r na nasz wniosek Rada Ochrony Pomników i Miejsc Pamięci Narodowej sfinansowała przeniesienie krzyża na mogiły żołnierzy Westerplatte. Dla przypomnienia informuję, że mogiły i krzyż zbudował przy pomocy portowców kpt Franciszek Dąbrowski w 1946 r. Komuniści w 1962 r usunęli krzyż z mogił, a w jego miejsce ustawili radziecki czołg,który miał symbolizować braterstwo broni z Armią Czerwoną. W sierpniu 1980r. byłem inicjatorem przywrócenia krzyża. Portowa Solidarność wspólnie z byłymi żołnierzami Westerplatte w niedzielę 30 sierpnia 1981 r podczas mszy św. przywróciła krzyż. Ówczesna władza  nie zgodziła się na usunięcie czołgu, ale pozwoliła, aby przed czołgiem postawiono krzyż. Ta sytuacja trwała do 1989 r. Po zmianie ustroju komuniści zdali sobie sprawę, że krzyż i czołg na mogile w nowej sytuacji nie postoją długo. Stąd przebudowano mogiłę żołnierską, usunięto czołg w pobliże morza, a krzyż znad mogiły przeniesionio  na prawą stronę placu, 20 metrów od mogiły. Podczas uroczystości 1 września krzyż znajdował się za plecami pocztów sztandarowych, stąd nasz wniosek, aby krzyż powrócił nad mogiły, gdzie go ustawiono w 1946 r.

Jak wspomniałem,  w 2012 r postawiliśmy wspólnie z Miastem pomnik Jana Pawła II i Ronalda Reagana w parku noszącym na nasz wniosek imię Prezydenta Ronalda Reagana. Chcę dodać,że wielkim orędownikiem naszych inicjatyw, w tym budowy pomnika, był nieżyjący już Maciej Płażyński. W tym roku wspólnie z Prezydentem Gdańska, przy poparciu ks abp Sławoja Leszka Głódzia, zamierzamy zbudować tablice upamiętniającą spotkanie Ojca Św z młodzieżą na Westerplatte w dniu 12 czerwca 1987 r. Tablica z białego granitu (zdjęcie w załączeniu) byłaby postawiona u podnóża kopca w miejscu gdzie stał ołtarz papieski.Na tablicy umieszczone będą najważniejsze zdania z homili skierowane przez Papieża do młodzieży. Kształt tablicy i napis został wyłoniony w konkursie zorganizowanym przez Prezydenta Gdańska. Na spotkaniu z Prezydentem w styczniu br. ustaliliśmy,że budowa tablicy będzie wspólną inicjatywą.My jako Stowarzyszenie zorganizuje publiczną zbiórkę na pokrycie kosztów budowy granitowej tablicy, co wyniesie około 170 tyś zł. Miasto zobowiązało się pokryć koszty uporządkowania terenu zgodnie z projektem budowlanym, co wyniesie około 100 tyś zł. My mamy już zgodę Urzędu Marszałkowskiego w Gdańsku na przeprowadzenie zbiórki publicznej. Na nasze konto wpływają pierwsze datki. Mamy już na koncie 12 tyś zł. W dniu 5 marca na wspólnej konferencj prasowej poinformowaliśmy społeczeństwo Wybrzeża o naszej inicjatywie. Pan Prezydent stwierdził, że Miasto może ogłosić przetarg na budowę tablicy i otoczenia pod warunkiem, że my zgromadzimy na koncie całą kwotę. Bardzo się obawiamy, że zbiórka może potrwać długo i w tej sytuacji nie zdążymy na 12 czerwca br, tj na 27 rocznicę tego historycznego spotkania.

Panie Ministrze, naszym zamiarem jest godne uczczenie św Jana Pawła II w roku kanonizacji. Ta tablica umieszczona w tym miejscu na Westerplatte będzie przypominać zwiedzającym, że Papież powiedział do młodych Polaków ważne słowa. Zobowiązał ich do prawego życie w oparciu o wiarę, troskę o kraj i dziedzictwo narodowe.Tamte słowa są nadal aktualne. Nie muszą Pana przekonywać do idei budowy tej tablicy,bo znam Pana poglądy na temat patriotycznego wychowania i ochrony kultury narodowej. Panie Ministrze, bardzo byśmy chcieli zbudować i odsłonić tę tablicę w dniu 12 czerwca. Ta data jest także ważna, bo w czerwcu rozpoczyna się zwiedzanie Westerplatte przez wycieczki szkolne. Bardzo się obawiamy, że takiej kwoty w najbliższych kilku tygodniach nie zbierzemy. Dlatego zwracamy się do Pana o wsparcie finansowe tej inicjatywy. Wiem, że na ten rok rozdzielił Pan środki przeznaczone na wsparcie inicjatyw społecznych w zakresie kultury. Liczymy jednak, że docenijąc ważność tej inicjatywę znajdzie Pan jakiś ,,zaskórniak”. Proszę ewentualną dotację skierować po porozumieniu się z Prezydentem Gdańskana konto Miasta. My mamy prawo przyjmować darowizny tylko z województwa pomorskiego. Liczymy, że nasze argumenty przekonały Pana.

Z wyrazami szacunku. Czesław Nowak- Prezes Poseł z lat 1989-93

Oraz pismo, w którym rezygnują z nadanych im odznaczeń:

Gdańsk, dnia 6 maja 2014 r.

Pan Bogdan Zdrojewski Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Szanowny Panie Ministrze,

W dniu 7 marca br Stowarzyszenie Godność zwróciło się do Pana Ministra z wnioskiem o wsparcie finansowe budowy tablicy upamiętniającej spotkanie Papieża Jana Pawła II z młodzieżą na Westerplatte w dniu 12 06 1987 r. Minęły już uroczystości kanonizacyjne  w Rzymie, w których brali udział najwyżsi przedstawiciele władz państwowych z prezydentem Bronisławem Komorowskim na czele. Liczyliśmy, że uroczystości kanonizacyjne i udział w nich polskich władz skłoni Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego do roztropnej decyzji w sprawie budowy tablicy pamiątkowej na Westerplatte na której pragniemy zamieścić bardzo ważne przesłanie Papieża do młodych Polaków. W dniu 1 września br obchodzić będziemy 75-tą rocznicę wybuchu II wojny światowej. Liczyliśmy, że podczas uroczystości na Westerplatte odsłonięcie tablicy będzie miało dodatkowy wydźwięk patriotyczno-religijny. Szanowny Panie Ministrze, mieliśmy nadzieję jako byli więzieniowie polityczni z lat stanu wojennego, (Czesław Nowak- poseł z lat 1989-93, radny Gdańska z lat 1998-2006, Andrzej Michałowski- radny Gdańska z lat 1994-98) odznaczoni Krzyżami Oficerskimi, wyróżnionieni w 2001 r przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego odznaką Zasłużony Działacz Kultury, że nasz wniosk będzie potraktowany poważnie i rozpatrzony pozytywnie w rozsądnym terminie.

Panie Ministrze, odpowiedź jaką  w dniu 6 maja br otrzymaliśmy od pana Adama Siwka-Naczelnika Wydziału Krajowego Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa ( pismo z dn 25 kwietnia2014 r. znak R-IV/222/AZ/1117/2014) świadczy o zlekceważeniu nas i idei, którą zaprezentowaliśmy we wniosku. My zwracaliśmy się do Pana a nie do ROPWiM. My, znamy tak jaki Pan, zakres kompetencji tego Urzędu. Posłużenie się nim aby nam odpowiedziano negatywnie nie przystoi Ministrowi Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

W tej sytuacji podjęliśmy decyzję o zwróceniu dla Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego odznak Zasłużony Działacz Kultury, które otrzymaliśmy za niezależną działalność wydawniczą w latach 1981-89.

Czesław Nowak-Prezes Andrzej Michałowski-Członek