Pod hasłem „Przejście Pana: Dziś wychodzicie” (Wj 13,14) 17 stycznia obchodzony jest XXVI Dzień Judaizmu w Kościele katolickim w Polsce. W tym roku miejscem centralnych obchodów są Siedlce. Wydarzenie rozpocznie wspólna modlitwa w centrum miasta, w miejscu, gdzie niegdyś znajdowała się synagoga, spalona przez Niemców w 1939 roku. Zaplanowano bogaty program wydarzeń kulturalno-religijnych.

CZYTAJ RÓWNIEŻ: Na KUL otwarto Centrum Relacji Katolicko-Żydowskich. „Znajdujemy coraz to lepsze, właściwe sposoby rozmawiania o przeszłości”

Tereny diecezji siedleckiej niemal od XVIII w. aż do czasu II wojny światowej były światowym centrum rozkwitu chasydyzmu – ruchu, którego celem była odnowa religijności wyznawców judaizmu.

Judaizm na ziemi siedleckiej

Centralne obchody Dnia Judaizmu rozpoczęła o godz. 9.00 wspólna modlitwa w centrum Siedlec, w miejscu, gdzie niegdyś znajdowała się synagoga, spalona przez Niemców w 1939 r.

Następnie w Wyższym Seminarium Duchownym Diecezji Siedleckiej odbędzie się sesja poświęcona historii judaizmu na ziemi siedleckiej. Podjęty zostanie również temat Holokaustu na okupowanych przez Niemców wschodnich terenach Polski. Trzecim tematem będą obecnie realizowane projekty dotyczące kultury żydowskiej.

Do wzięcia udziału w panelach naukowych poświęconych przeszłości i przyszłości relacji polsko-żydowskich będzie zaproszona młodzież ze szkół średnich i uniwersytetów.

Międzyreligijna celebracja słowa Bożego

Gościem specjalnym drugiej części obchodów jest rabin Boaz Pash z Izraela, który poprowadzi wykład na temat interpretacji Starego Testamentu. Będzie on skierowany do katechetów, osób prowadzących parafialne kręgi biblijne oraz Lectio Divina.

Na zakończenie Dnia Judaizmu w siedleckiej katedrze odbędzie się międzyreligijna celebracja słowa Bożego, którą poprowadzi przewodniczący Komitetu Konferencji Episkopatu Polski ds. Dialogu z Judaizmem, abp Grzegorz Ryś.

Wydarzeniu towarzyszyć będzie wystawa judaików pochodzących z Muzeum Diecezjalnego w Siedlcach, Muzeum Parafialnego w Kocku oraz ze zbiorów prywatnych.

Konieczny znak dla Kościoła

W specjalnym orędziu z okazji tegorocznego Dnia Judaizmu abp Grzegorz Ryś, przewodniczący Komitetu KEP ds. Dialogu z Judaizmem zwraca uwagę, że dzień ten jest znakiem koniecznym dla całego Kościoła w każdym miejscu i czasie.

Dzień Judaizmu jest wyrazem troski o dobro Kościoła, o Jego żywotność, o wiarę Jego członków, ale także wspólnego z Żydami doświadczenia, że Bóg jest jeden, jest bliski i dobry dla człowieka, a Lud Izraela nigdy nie został przez Niego odrzucony

— napisał abp Ryś. Zachęcił też, żeby w tym dniu pamiętać o Zagładzie, która była próbą unicestwienia Narodu Wybranego.

Metropolita łódzki przestrzegł, że bez nieustannie pogłębianej świadomości żydowskich korzeni i zawsze aktualnego żydowskiego wymiaru chrześcijańskiej wiary, sama tożsamość chrześcijaństwa i Kościoła ulega zagubieniu.

W rezultacie, zanika obecność chrześcijan w świecie, a ich religijność często okazuje się podatna na rozmaite formy bałwochwalstwa, herezji i innych ludzkich idei. Orędzie chrześcijańskie staje się wówczas niezrozumiałe

— stwierdził abp Ryś.

Pamięć o Holokauście i PRL-u

Biskup siedlecki Kazimierz Gurda powiedział w rozmowie z KAI, że w czasie II wojny światowej, ludność żydowska zamieszkująca tereny tej diecezji została wymordowana przez Niemców w położonych tam obozach w Treblince i w Sobiborze.

Mam nadzieję, że Dzień Judaizmu, pozwoli nam na lepsze poznanie naszej wspólnej historii

— dodał duchowny.

Siedlecki historyk dr Witold Bobryk zwraca uwagę, że po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku Żydzi stanowili blisko połowę mieszkańców Siedlec. W historii Żydów polskich miasto zapisało się w sposób szczególny, jako miejsce gehenny zgotowanej im przez Rosjan i Niemców. Zagłada ludności żydowskiej uwięzionej w siedleckim getcie rozpoczęła się 22 sierpnia 1942 roku. Żydów zebrano na starym cmentarzu, gdzie przez dzień bez wody i picia oczekiwali na transport do Treblinki.

Dr Bobryk podkreśla też, że w okresie Polski Ludowej z różnych powodów ślady obecność żydowskiej w Siedlcach zacierano: na miejscu synagogi wzniesiono biurowiec, zaś na kirkucie przy ulicy Sienkiewicza zbudowano bloki mieszkalne.

Historia Dni Judaizmu

Po raz pierwszy Dzień Judaizmu w Kościele katolickim w Polsce obchodzono w 1998 r. w Warszawie. Od tego czasu centralne obchody odbywają się w największych polskich miastach, a równocześnie w wielu innych miejscowościach.

Ustanowiony przez Episkopat Dzień Judaizmu ma pomóc katolikom w odkrywaniu judaistycznych korzeni chrześcijaństwa i przypominać, że antysemityzm jest grzechem. Ma przybliżać nauczanie Kościoła po II Soborze Watykańskim na temat Żydów i ich religii. Służy też posoborowemu wyjaśnianiu tekstów Pisma Świętego, które w przeszłości mogły być interpretowane w sposób antyjudaistyczny i antysemicki.

Inicjatywa ma pomagać katolikom w odkrywaniu judaistycznych korzeni chrześcijaństwa, w pogłębianiu świadomości tego, że, jak przypominał Jan Paweł II, religia żydowska nie jest wobec katolicyzmu rzeczywistością zewnętrzną, lecz czymś wewnętrznym, oraz że stosunek Kościoła katolickiego do judaizmu jest inny aniżeli do jakiejkolwiek innej religii, zaś wyznawców judaizmu można nazywać starszymi braćmi w wierze.

Co roku centralne obchody Dnia Judaizmu organizuje inna polska diecezja wraz z powołanym w 1996 r. Komitetem ds. Dialogu z Judaizmem.

Obecnie do gmin żydowskich w Polsce należy ok. 4 tys. osób, natomiast społeczność Żydów w Polsce szacuje się na ok. 20 tys.

rdm/KAI