W 80. rocznicę Obławy Augustowskiej Senat uczcił jej ofiary. "Potępia oprawców i oddaje hołd, niezłomnym żołnierzom drugiej konspiracji"

Senat podjął przez aklamację uchwałę ws. upamiętnienia ofiar w 80. rocznicę Obławy Augustowskiej. Senatorowie potępili oprawców oraz oddali hołd Ofiarom Obławy Augustowskiej oraz ich rodzinom.

CZYTAJ TAKŻE: Prezydent Duda w 80. rocznicę Obławy Augustowskiej: Przez dekady nie wolno było o Nich mówić. Ale pamięć nie umarła

12 lipca 1945 r. doszło do największej, dotychczas niewyjaśnionej sowieckiej zbrodni na Polakach po II wojnie światowej. Tego dnia oddziały NKWD i Smiersz rozpoczęły Obławę Augustowską. Ok. 600 mieszkańców okolic Augustowa i Suwałk zostało porwanych oraz najprawdopodobniej zamordowanych. Według niektórych badaczy, liczba ofiar mogła sięgać nawet 2 tysięcy. O ofiarach obławy nie można było mówić przez całej dekady.

Dziś Senat RP uczcił ofiary Obławy Augustowskiej, o których nie można było mówić przez całe dekady, w czasach PRL.

W 2025 r. przypada 80. rocznica największej w powojennej historii Polski komunistycznej zbrodni wymierzonej w żołnierzy poakowskiego podziemia niepodległościowego, którzy nie pogodzili się z nową sowiecką okupacją, oraz członków ich rodzin, zamordowanych z rozkazu Stalina na terenie północno-wschodniej Polski. Ta wielka akcja pacyfikacyjna, nazywana dzisiaj Obławą Augustowską, miała na celu złamanie oporu przeciwko podporządkowaniu Polski Związkowi Sowieckiemu i narzuconej siłą komunistycznej władzy. W czasie tej zbrodniczej operacji, przeprowadzonej między 12 a 25 lipca 1945 r. przez Smiersz i Armię Czerwoną wspieranych przez polskie oddziały Urzędu Bezpieczeństwa, Milicji Obywatelskiej oraz 1 Pułk Praski Ludowego Wojska Polskiego, aresztowano ponad 7 tysięcy osób. Obława Augustowska została przeprowadzona już po zakończeniu działań wojennych w Europie. Wielu spośród zatrzymanych nigdy nie powróciło do swoich domów, a wszelki ślad po nich zaginął. Dokładna liczba pomordowanych ani miejsce spoczynku ich doczesnych szczątków nie są do dzisiaj znane. Bohaterski opór sowieckim żołnierzom w pobliżu jeziora Brożane stawił oddział dowodzony przez sierżanta Władysława Stefanowskiego »Groma«. Dowódca oraz około 50 jego podkomendnych zostali wzięci do niewoli i zamordowani prawdopodobnie wraz z innymi ofiarami Obławy

— napisano w uchwale.

W okresie Polski Ludowej Obława Augustowska i jej ofiary skazane były na zapomnienie. Wiedza o tej zbrodni była przechowywana głównie przez naocznych świadków i rodziny ofiar. Obawiano się represji ze strony polskich władz komunistycznych podporządkowanych Związkowi Sowieckiemu

— brzmi tekst senackiej uchwały.

Potrzebny jest dostęp do rosyjskich i białoruskich archiwów

Działającemu w latach 80-tych XX wieku Obywatelskiemu Komitetowi Poszukiwań Mieszkańców Suwalszczyzny Zaginionych w Lipcu 1945 r. udało się ustalić listę około 600 nazwisk osób zamordowanych w Obławie Augustowskiej. Dzięki wysiłkom rodzin zrzeszonych w Związku Pamięci Ofiar Obławy Augustowskiej oraz badaniom rosyjskiego Stowarzyszenia »Memoriał« na czele z profesorem Nikitą Pietrowem obecnie wiemy, że liczba zamordowanych – mieszkańców powiatów: augustowskiego, suwalskiego, sokólskiego i sejneńskiego oraz terenów pozostających obecnie poza wschodnią granicą Polski – mogła przekroczyć nawet 2 tysiące osób

Po przemianach 1989 r. śledztwo wszczęła suwalska prokuratura, a po powstaniu Instytutu Pamięci Narodowej przejął je białostocki oddział Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu

— czytamy w uchwale.

Jak zaznaczono, „aby w pełni poznać skalę zbrodni, potrzebny jest dostęp do rosyjskich i białoruskich archiwów, co w obecnej sytuacji geopolitycznej jest niezwykle trudne, jeśli nie niemożliwe”.

Być może dopiero przyszłe pokolenia Polaków poznają wszystkie szczegóły tej tragedii. W ostatnich latach podjęto działania mające na celu godne upamiętnienie Ofiar Obławy Augustowskiej. Jednym z nich jest zakupienie przez Skarb Państwa tzw. Domu Turka w Augustowie – miejsca kaźni, gdzie znajdowała się siedziba NKWD i Urzędu Bezpieczeństwa, z przeznaczeniem na Dom Pamięci Obławy Augustowskiej.

Senat Rzeczypospolitej Polskiej w 80. rocznicę zbrodni potępia oprawców oraz oddaje hołd Ofiarom Obławy Augustowskiej, niezłomnym żołnierzom drugiej konspiracji, którzy po zakończeniu II wojny światowej podjęli heroiczną walkę o prawdziwą niepodległość Polski, oraz ich rodzinom, które przez tyle lat czekają na pełną prawdę i godną pamięć o Obławie Augustowskiej, a także na odnalezienie ciał wszystkich pomordowanych i ich godny pochówek w kraju

— stwierdza uchwała Senatu.

CZYTAJ TAKŻE: Prof. Gliński ujawnia incydent w Muzeum Pamięci Ofiar Obławy Augustowskiej. „Wśród sprawców zbrodni zabrakło Schnepfa”

koal/PAP