IPN odnalazł kolejne szczątki ofiar niemieckiego terroru. To efekt siódmego etapu prac prowadzonych na Górkach Czechowskich w Lublinie

Szczątki sześciu osób, prawdopodobnie zabitych przez Niemców w czasie II wojny światowej, odnaleźli na tzw. Górkach Czechowskich w Lublinie badacze z Instytutu Pamięci Narodowej. To kolejny etap poszukiwań. W latach 2022-24 natrafiono na cztery zbiorowe mogiły, gdzie pogrzebanych było około 50 osób.

Prace zaplanowano do 30 maja

— poinformował w komunikacie prasowym naczelnik Oddziałowego Biura Poszukiwań i Identyfikacji Instytutu Pamięci Narodowej w Lublinie dr Artur Piekarz.

Siódmy etap prac poszukiwawczych

Siódmy etap prac poszukiwawczych prowadzonych przez IPN na Górkach Czechowskich w Lublinie objął obszar o powierzchni około 100 ha w północno-zachodniej części miasta. Według dokumentów i zachowanych relacji świadków teren tamtejszego wąwozu w czasie II wojny światowej był wykorzystywany przez Niemców jako miejsce grzebania zwłok, a także dokonywania egzekucji. W latach 40. ekshumowano tam szczątki ponad 230 osób.

Podczas badań prowadzonych przez IPN w latach 2022-24 w części wąwozu głównego w rejonie tzw. mogiły legionisty (symboliczny grób z tablicą upamiętniającą legionistów poległych w 1916 r. – PAP) natrafiono na cztery zbiorowe mogiły, z których wydobyto szczątki należące do około 50 osób. We wrześniu 2024 r. natrafiono na kolejny grób, o nieustalonych rozmiarach, w którym zaobserwowano bliżej nieokreśloną liczbę szczątków ludzkich. Ich podjęcie było wtedy niemożliwe, dlatego przesunięto te prace na kolejny etap - w 2025 roku.

Dotychczas we wspomnianej mogile ujawniono szkielety należące do sześciu osób. Kontekst historyczny i archeologiczny wskazuje na to, że są to najprawdopodobniej ofiary zbrodni niemieckich

— dodał Piekarz.

Niemieckie egzekucje w Lublinie

To, że na terenie Górek Czechowskich w czasie niemieckiej okupacji dokonywano egzekucji, ustaliła działająca bezpośrednio po wojnie, w latach 1945-47, Okręgowa Komisja Badania Zbrodni Niemieckich w Lublinie. Na Górkach Czechowskich Niemcy mordowali przede wszystkim osoby osadzone więzieniu - które funkcjonowało na Zamku Lubelskim – na podstawie orzeczeń niemieckich sądów doraźnych. Według ustaleń IPN na terenie Górek Czechowskich w latach 1940-42 Niemcy dokonali co najmniej sześciu masowych egzekucji.

W latach 1947-48 na tym terenie przeprowadzono ekshumacje. Odkryto wtedy siedem jam grobowych, z których wydobyto szczątki 231 osób. Większość ofiar pozostała nierozpoznana. Do raportu z ekshumacji przeprowadzanych w latach 40. nie dołączano żadnej mapy orientacyjnej, na której wskazane byłoby dokładne miejsce pochowków.

Aby odszukać ewentualne kolejne groby, badacze IPN analizowali m.in. raport płk. Rudolfa Ostrzyńskiego, emerytowanego oficera Wojska Polskiego, który w latach 70. i 80. działał jako społecznik i zgromadził wiele relacji świadków. Na podstawie tych relacji ustalono w przybliżeniu miejsca egzekucji, a także przeprowadzonych wcześniej ekshumacji. Badacze IPN zdecydowali, że poszukiwania będą prowadzić w wąwozie, wokół tzw. mogiły legionisty, gdzie najprawdopodobniej ekshumacji nie prowadzono.

Dotychczasowe odkrycia szczątków

Dotychczasowe odkrycia szczątków wskazują, że w grobach są ofiary zbrodni niemieckich, m.in. w części mogił były łuski po pociskach wykorzystywanych w niemieckiej broni systemu Mauser. Na części kości znalezionych czaszek są widoczne szczeliny złamań, które wskazują, że mogło tam dojść do urazu lub przestrzału. Nie wiadomo dokładnie, kim były ofiary, nie znaleziono dotychczas żadnego przedmiotu, który pozwoliłby na ustalenie tożsamości którejkolwiek z nich czy dat egzekucji.

W jednej z mogił układ zwłok świadczył o tym, że ofiary zostały rozstrzelane nad grobem i wpadły do niego po oddanej salwie. W innych mogiłach były ułożone na tzw. zakładkę (głowa jednej ofiary obok nóg drugiej) lub po prostu zrzucone do dołu, co oznacza, że prawdopodobnie przywieziono tu już martwe osoby.

Wszystkie zabezpieczone w trakcie badań szczątki przewieziono do Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej Uniwersytetu Medycznego w Lublinie, gdzie są poddawane szczegółowym badaniom.

CZYTAJ WIĘCEJ: Uroczysty pogrzeb ekshumowanego Kazimierza Szczepańskiego ps. „Wicher”. „Godny pochówek jest swoistym zadośćuczynieniem”

nt/PAP