To mocny dokument potwierdzający jego datę urodzin - powiedział PAP dyrektor Instytutu Pileckiego Wojciech Kozłowski o odnalezionym w Petersburgu akcie chrztu rtm. Pileckiego. W kwestii daty urodzin były spory wśród badaczy - dodał pełnomocnik dyrektora ds. programowych Tomasz Stefanek.

CZYTAJ RÓWNIEŻ:

-120 lat temu urodził się Witold Pilecki. Prezydent Duda wspomina rotmistrza: „Wielki Polak. Prawdziwy Bohater”

-Pamiętamy! 72 lata temu komuniści zamordowali rtm. Witolda Pileckiego. Polski bohater przed śmiercią był torturowany

W dniu 120. rocznicy urodzin Witolda Pileckiego w mediach społecznościowych Instytutu zostanie zaprezentowana cyfrowa kopia oryginalnej metryki chrztu Witolda Pileckiego, odnalezionej w rosyjskim archiwum.

Instytut Pileckiego zajmuje się m.in. pozyskiwaniem archiwów z różnych stron świata dotyczących polskiej historii II wojny światowej, ale także rozmaitych innych tematów związanych z wiekiem XX. Witold Pilecki jest symbolem oporu przed sowieckim i niemieckim totalitaryzmem

— mówił dyrektor Instytutu.

Rozpoczęliśmy poszukiwania dokumentacji dot. Witolda Pileckiego, która mogłaby się znajdować w archiwach, nie wiedzieliśmy, czy znajdziemy ją w Petersburgu, w Moskwie, czy w Karelii, gdzie się urodził. Po przejrzeniu rozmaitych katalogów zidentyfikowaliśmy miejsca, w których mieliśmy największą szansę, aby coś znaleźć. Niektóre z tych katalogów i dokumentów zostały cyfrowo udostępnione przez archiwa rosyjskie. Jest to bardzo mocny dokument potwierdzający datę urodzin Pileckiego

— powiedział.

Dokument ucina spory wśród historyków

Pełnomocnik dyrektora ds. programowych, historyk Tomasz Stefanek opowiedział PAP, że „na akt chrztu Witolda Pileckiego pracownicy Instytutu trafili w Petersburgu, gdzie znajdują się księgi metrykalne, księgi chrztu z parafii pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej, w której Witold Pilecki był chrzczony” - mówił.

Jak dodał, Pilecki urodził się w Ołońcu nad jeziorem Łagoda w republice Karelii niedaleko granicy z Finlandią. Co ciekawe, choć odległość między Ołońcem a Petersburgiem jest znaczna, to Ołoniec należał do parafii św. Katarzyny w Petersburgu, gdzie Witold Pilecki został ochrzczony”.

Odnaleziony akt chrztu potwierdza ostatecznie datę urodzenia Pileckiego, w tej kwestii były spory wśród badaczy

— powiedział Stefanek.

To są takie najwcześniejsze, najgłębsze korzenie jego dzieciństwa, młodości. Ten dokument pokazuje też środowisko, w jakim przyszedł na świat i w jakim się wychowywał. Chrzcił go znany polski kapucyn ojciec Juwenalis Jaźwiec (który w swojej biografii miał historię zesłania na Syberię po Powstaniu styczniowym), chrzestnymi Pileckiego również byli polscy zesłańcy. Witold Pilecki dorastał w środowisku ludzi, którzy byli zesłani na Syberię po Powstaniu Styczniowym i później szukali sobie miejsca w ówczesnym imperium rosyjskim. Jego ojciec i chrzestny byli leśnikami w Ołońcu. To pokazuje dzieciństwo, dorastanie Pileckiego

— mówił.

Potomek polskich zesłańców

Witold Pilecki ps. Witold urodził się 13 maja 1901 r. w Ołońcu w północnej Rosji, dokąd jego rodzina została przesiedlona w ramach represji za udział w powstaniu styczniowym. Od 1910 r. mieszkał i uczył się w Wilnie. Maturę zdał w 1921 r.

W latach 1918-21 służył w Wojsku Polskim, biorąc udział w wojnie polsko-bolszewickiej (walczył m.in. w bitwie warszawskiej). W 1939 r. wziął udział w kampanii wrześniowej, a po jej zakończeniu przedostał się do Warszawy, gdzie stał się jednym z organizatorów konspiracyjnej Tajnej Armii Polskiej.

W 1940 r. podczas łapanki w Warszawie pozwolił się aresztować, by przedostać się do niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego Auschwitz i zdobyć informacje o panujących tam warunkach. Był głównym inicjatorem konspiracji w obozie. Opracowywał sprawozdania przesłane później do dowództwa w Warszawie i dalej na Zachód. W nocy z 26 na 27 kwietnia 1943 r. zdołał uciec z obozu wraz z dwoma współwięźniami.

W latach 1943-44 Pilecki służył w oddziale III Kedywu KG AK i wziął udział w Powstaniu Warszawskim. Po jego upadku trafił do niewoli niemieckiej w oflagu VII A w Murnau, a następnie dołączył do 2. Korpusu Polskiego we Włoszech. Na rozkaz gen. Władysława Andersa wrócił do Polski, aby rozpocząć zbieranie informacji wywiadowczych o sytuacji w Polsce, w tym o żołnierzach AK i 2 Korpusu więzionych w obozach NKWD i deportowanych do Rosji.

W 1947 r. został aresztowany przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa i osadzony w więzieniu mokotowskim. Niecały rok później Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie skazał go na śmierć. Wyrok wykonano 25 maja 1948 r. (jego unieważnienie nastąpiło dopiero w 1991 r.). Ciało rtm. Pileckiego do dziś nie zostało odnalezione.

Witold Pilecki został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (1995) i Orderem Orła Białego (2006).

aw/PAP