25 stycznia 2017 r. odbędzie się publiczne ogłoszenie wyników konkursu na opracowanie koncepcji architektonicznej Muzeum Żołnierzy Wyklętych w Warszawie. Założenia i terminy dotyczące konkursu przedstawiło we wtorek w Warszawie Ministerstwo Sprawiedliwości.

To muzeum ma być wyjątkowe nie tylko w skali Polski, ale również w skali Europy. To będzie jeden z największych takich obiektów w skali europejskiej

— powiedział wiceminister sprawiedliwości Patryk Jaki.

Nowa placówka - jak przekonywał - będzie mogła „pokazać piękną kartę polskiej historii światu i Europie”.

Jak to muzeum powstanie (…) to jestem przekonany, że nie będziemy mieli się czego wstydzić w skali światowej i w skali europejskiej. Pokażemy kim był Witold Pilecki, pokażemy kim byli inni fantastyczni przywódcy polskiego podziemia

— mówił Jaki.

Dodał też, że muzeum będzie mogło przedstawić to, o czym - jego zdaniem - w Europie się często zapomina, czyli komunistyczne represje na Polakach.

Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL powstanie na terenie obecnego Aresztu Śledczego przy ul. Rakowieckiej w Warszawie. Ma być jednym z najważniejszych miejsc przywracania pamięci bohaterom ruchu antykomunistycznego.

Konkurs został ogłoszony 28 września br. i ma na celu wyłonienie spójnej koncepcji muzeum, która będzie podstawą do opracowania pełnej dokumentacji projektowej umożliwiającej jego wybudowanie. Chodzi m.in. o „uzyskanie najlepszej pod względem przestrzennym, funkcjonalnym i architektonicznym koncepcji modernizacji wnętrz”. Powierzchnia terenu, na którym będzie znajdować się nowa placówka wynosi ponad 22,1 tys. metrów kwadratowych.

Do udziału w konkursie wiceszef resortu sprawiedliwości zachęcał „wszystkich najlepszych architektów” nie tylko w Polsce, ale również na świecie.

Przetłumaczymy warunki tego przetargu na inne języki i będziemy starali się o to, by jak najwięcej osób wzięło udział w tym konkursie

— zapewnił.

Dodał też, że architekci „w gigantycznych przestrzeniach” obecnego Aresztu Śledczego w Warszawie będą mogli wykazać swój warsztat i kunszt.

Organizatorem konkursu jest Centralny Zarząd Służby Więziennej. Zgodnie z regulaminem, wnioski o dopuszczenie do udziału w konkursie należy składać do 20 października br. Prace konkursowe będzie można składać do 17 stycznia przyszłego roku, natomiast oficjalne i publiczne ogłoszenie wyników nastąpi 25 stycznia 2017 r. Zdobywca pierwszej nagrody otrzyma 50 tys. zł brutto. Konkurs jest organizowany we współpracy z Mazowiecką Instytucją Gospodarki Budżetowej MAZOVIA i Oddziałem Warszawskim Stowarzyszenia Architektów Polskich.

Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL - jak przypomniał jego dyrektor Jacek Pawłowicz - działa od sześciu miesięcy i obecnie prowadzi działalność edukacyjną, a także zbiera pierwsze eksponaty. W przyszłości muzeum będzie też realizować projekty wydawnicze, obejmujące historię Polski od II wojny światowej do 1989 r. Ekspozycje będą prezentowały nie tylko dzieje powojennego podziemia antykomunistycznego, ale również historię późniejszych organizacji niepodległościowych z czasów PRL, w tym procesy polityczne i protesty robotnicze m.in. z czerwca 1976 r.

W areszcie śledczym Warszawa-Mokotów przy ul. Rakowieckiej w okresie stalinowskim więziono i zamordowano m.in. rtm. Witolda Pileckiego, mjr. Zygmunta Szendzielarza ps. „Łupaszka”, mjr. Hieronima Dekutowskiego ps. „Zapora” i gen. Augusta Emila Fieldorfa, ps. „Nil”. Po pokazowym procesie 1 marca 1951 r. zostało tam rozstrzelanych siedmiu członków niepodległościowego IV Zarządu Głównego Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość” z płk. Łukaszem Cieplińskim ps. „Pług” - data ich śmierci jest obchodzona od 2011 r. jako święto państwowe, Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych.

W latach 1944-1956 wskutek terroru komunistycznego w Polsce śmierć poniosło - jak szacuje IPN - ponad 50 tys. osób, którzy zginęli na mocy wyroków sądowych, zostali zamordowani lub zmarli w siedzibach Urzędów Bezpieczeństwa i Informacji Wojskowej, więzieniach i obozach, a także zginęli w walce lub w trakcie działań pacyfikacyjnych. Znaczną część ofiar stanowili żołnierze podziemia niepodległościowego. Ich ciała grzebano w utajnionych i w większości nieznanych do dziś miejscach; na i w pobliżu cmentarzy, w pobliżu siedzib aparatu bezpieczeństwa, w lasach i na poligonach wojskowych.

lap/PAP