Gen. Janusz Brochwicz-Lewiński ps. „Gryf” urodził się 17 września 1920 r. w Wołkowysku. Obchodzi dziś 96. urodziny. Pamiętamy.

Gen. Janusz Brochwicz-Lewiński ps. Gryf - uczestnik kampanii wrześniowej, po agresji ZSRS uciekł z sowieckiej niewoli i włączył w działalność konspiracyjną ZWZ-AK. Walczył w powstaniu warszawskim, po kapitulacji zrywu trafił do niewoli. Po wyzwoleniu z obozu jenieckiego został na Zachodzie. Wstąpił do armii brytyjskiej, służył m.in. w gwardii przybocznej Jerzego VI i był agentem wywiadu. Na emeryturze tłumacz w brytyjskich placówkach dyplomatycznych. W 2002 r. powrócił do kraju. Aktywnie działa w środowisku kombatanckim i spotyka z młodzieżą.

„Polskę rujnują prowokatorzy i zdrajcy. Ale Polska ma przyszłość”. Osobiste i poruszające słowa gen. Janusza Brochwicza-Lewińskiego

Warto dziś - 17 września - przypomnieć o losach generała „Gryfa” Po agresji ZSRS na Polskę, dzień po swoich dziewiętnastych urodzinach dostał się do niewoli sowieckiej, skąd udało mu się uciec. Szybko włączył się do działalności konspiracyjnej w szeregach ZWZ-AK. Służył w różnych oddziałach zbrojnych, między innymi pod komendą por. Hieronima Dekutowskiego ps. „Zapora”. W marcu 1944 został skierowany do Warszawy, do batalionu KG AK „Parasol”. Brał udział w wielu akcjach. Krótko przed Powstaniem Warszawskim dowodził atakiem na aptekę Wendego przy Krakowskim Przedmieściu, podczas którego zdobyto narzędzia, lekarstwa i materiały opatrunkowe.

W Powstaniu Warszawskim został ciężko ranny podczas walk o Pałacyk Michla na Woli. Awansowany do stopnia podporucznika i odznaczony Krzyżem Orderu Wojennego Virtuti Militari V klasy, został ewakuowany kanałami do Śródmieścia. Po kapitulacji Powstania dostał się do niewoli.

Wyzwolony z niemieckiego obozu jenieckiego w Murnau przez Amerykanów po wojnie pozostał na Zachodzie. Wstąpił do armii brytyjskiej, służył m.in. w gwardii przybocznej Jerzego VI. Jako agent wywiadu działał w Palestynie i Sudanie. Po opuszczeniu armii był przez 15 lat kwatermistrzem i oficerem administracyjnym w jednej z angielskich szkół wojskowo-cywilnych. Po przejściu na emeryturę w 1895 roku, pracował jako tłumacz w placówkach dyplomatycznych Wielkiej Brytanii w RFN.

W 2002 podjął decyzję o powrocie do Polski i od tego czasu aktywnie działa w środowisku kombatanckim. Udziela wywiadów, bierze udział w realizacji filmów dokumentalnych, spotyka się z młodzieżą, przewodnikami po Warszawie, oficerami i żołnierzami jednostek specjalnych. W 2007 roku uczestniczył w akcji billboardowej „Patriotyzm Jutra”.

W latach 2009–2014 był członkiem kapituły Orderu Wojennego Virtuti Militari. W 2014 r. wszedł w skład Komitetu Honorowego Fundacji „Łączka”, sprawującego opiekę nad kwaterą Żołnierzy Wyklętych na Powązkach. Wspiera ideowo i honorowo prace prowadzone przez zespół pod kierownictwem pełnomocnika prezesa Instytutu Pamięci Narodowej ds. poszukiwań miejsc pochówku ofiar terroru komunistycznego – profesora Krzysztofa Szwagrzyka.

W 2007 roku Rada Miasta Stołecznego Warszawy przyznała mu godność Honorowego Obywatela miasta stołecznego Warszawy. W 2008 r. Prezydent RP Lech Kaczyński awansował go do stopnia generała brygady, a w listopadzie 2015 r. Prezydent RP Andrzej Duda odznaczył go Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski.

Wzruszająca chwila w Belwederze. Prezydent Duda odznaczył gen. „Gryfa”. Bohater ze łzami w oczach: „11 listopada to wielka rocznica. Nowa Polska się rodzi!”

ann/ipn.gov.pl