„HISTORIA USA” Maldwyna A. Jonesa należy do niewielu monografii na temat przeszłości tego państwa, będących publikacją jednego autora. Ten brytyjski historyk, żyjący w latach 1922–2007, był wybitnym znawcą dziejów Stanów Zjednoczonych, wykładowcą historii Ameryki na University of London oraz współpracownikiem uniwersytetów Harvard, Standford i Princeton. Ta niezwykła książka ukazała się właśnie nakładem gdyńskiego Wydawnictwa Latarnia.

„HISTORIA USA” jest jedną z nielicznych tego typu publikacji na polskim rynku czytelniczym. I jest o tyle ważna, iż przedstawia dzieje supermocarstwa, a przy tym najważniejszego obecnie sojusznika Polski w wymiarze militarnym. M.A. Jones w barwny i zwięzły sposób (400 lat na 800 stronach!) ukazuje historię Stanów Zjednoczonych od 1607 roku, kiedy to na wschodnim wybrzeżu kontynentu amerykańskiego wylądowali ojcowie pielgrzymi, aż do roku 1992, czyli schyłku rządów George’a Busha. Najwięcej miejsca autor poświęca historii XX-wiecznej.

Angielski tytuł tej książki „Limits of Liberty”, czyli „Granice wolności”, odsyła do Deklaracji Niepodległości, głoszącej idealistyczne hasła równości, wolności i prawa ubiegania się o szczęście. Autor jednak sądzi – co już jest zauważalne już w amerykańskiej konstytucji – że granice te istnieją i zależą od płci, rasy, religii, klasy oraz innych czynników, i myśl ta przewija się w całej publikacji Jonesa.

Brytyjskiego historyka interesują nie tylko dzieje wojen i ewolucja instytucji politycznych. Umożliwia zrozumienie meandrów amerykańskiej demokracji, której przygląda się niejednokrotnie krytycznie, począwszy od mitycznych początków. Analizuje mocne i słabe strony legendarnych prezydentów, w tym Waszyngtona, Lincolna i F.D. Roosevelta, ukazuje ewolucję partii Demokratów i Republikanów oraz innych partii, które pojawiały i znikały w amerykańskim systemie politycznym, kryzysy i sposoby ich zażegnywania. Życie polityczne USA okazuje się dużo mniej stabilne i uładzone, niż mogłoby się wydawać laikowi, pełne konfliktów i ścierających się interesów. Wiele miejsca Jones poświęca także amerykańskiej polityce zagranicznej.

W publikacji przestawiono kolejne wyzwania dla życia gospodarczego Stanów Zjednoczonych, w tym trudności epoki przemysłowej i kryzysy ekonomiczne, a także jego związki z burzliwymi przemianami społecznymi, jak m.in. emancypacja ludności niewolnej i ruchy feministyczne.

Jonesa interesuje również przekształcanie się pokoleń emigrantów, napędzanych amerykańskim śnie o lepszym życiu i drugiej szansie, w wyznające wspólne wartości społeczeństwo. Autor analizuje ponadto przemiany nurtów religijnych, w tym wielu odłamów protestantyzmu, oraz rozwój kultury, początkowo lekceważonej przez nacje mające w tej dziedzinie dużo większy dorobek. W posłowiu pióra amerykanistów Piotra Skurowskiego i Piotra Derengowskiego, zostały uwzględnione wydarzenia historii USA z lat 1992–2016, czyli od początku prezydentury Billa Clintona aż po końcowe miesiące rządów pierwszego czarnoskórego prezydenta Baracka Obamy.

Publikacja zawiera mapy, szereg interesujących danych statystycznych i obszerną bibliografię.

„HISTORIA USA” ukazała się właśnie nakładem gdyńskiego Wydawnictwa Latarnia. Jest to kolejna znacząca, a przy tym ważna publikacją tej oficyny. Wcześniej ukazały się takie pozycje jak „W POLU” Stanisława Rembeka, „JAŃCIO WODNIK I INNE NOWELE” Jana Jakuba Kolskiego, „LIDA” Aleksandra Jurewicza. Już niedługo staraniem tegoż wydawnictwa zostanie wydany następny ważny tytuł – „NOWY HERBARZ POLSKI” Tadeusza Gajla.

(red)